Tổng thống Donald Trump thời gian gần đây liên tục kêu gọi Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang (Fed), Jerome Powell, từ chức. Những lời kêu gọi này đã khiến giới đầu tư trở nên lo lắng và bắt đầu điều chỉnh danh mục đầu tư để phòng ngừa rủi ro, trong bối cảnh một ngân hàng trung ương dễ dàng nới lỏng chính sách tiền tệ có thể làm tăng áp lực lạm phát. Điều này khiến các nhà đầu tư yêu cầu lợi suất cao hơn khi nắm giữ trái phiếu chính phủ Mỹ.

Mặc dù việc có một Chủ tịch Fed "thân thiện" hơn với chính sách cắt giảm lãi suất có thể tạm thời hỗ trợ thị trường chứng khoán, nhưng điều đó cũng tiềm ẩn nhiều hệ quả tiêu cực: đồng USD yếu hơn, thị trường trái phiếu biến động mạnh hơn và lãi suất dài hạn tăng cao — kéo theo chi phí vay mua nhà và phát hành trái phiếu doanh nghiệp trở nên đắt đỏ hơn.

Từ khi trở lại Nhà Trắng vào tháng 1, Trump đã không ngừng chỉ trích Powell vì không cắt giảm lãi suất, khiến nhiều người lo ngại rằng ông đang tìm cách thao túng chính sách tiền tệ — điều vốn dĩ phải độc lập với chính trị. CEO của JPMorgan, ông Jamie Dimon, trong một cuộc gọi với nhà đầu tư hôm thứ Ba, nhấn mạnh rằng: “Sự độc lập của Fed là điều thiêng liêng.”

Nếu thị trường nhận thấy Fed bị can thiệp bởi chính trị, tài sản tài chính sẽ chứng kiến biến động mạnh. Một rủi ro lớn là nhà đầu tư sẽ bắt đầu bán tháo trái phiếu chính phủ Mỹ, khiến lãi suất dài hạn tăng mạnh hơn so với lãi suất ngắn hạn — một dấu hiệu bất ổn trong thị trường nợ.

Guy LeBas, chiến lược gia trưởng về thu nhập cố định tại Janney Capital Management, cảnh báo: “Nếu thị trường tin rằng một Fed bị chi phối bởi chính trị sẽ giảm lãi suất bất chấp hệ quả lâu dài, kỳ vọng lạm phát dài hạn sẽ tăng và đường cong lợi suất sẽ dốc hơn.” Ông dự đoán mức độ biến động có thể rất lớn, “được đo bằng phần trăm trong lợi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 30 năm, chứ không phải vài điểm cơ bản.”

Biên bản cuộc họp Fed ngày 17–18 tháng 6, công bố tuần trước, cho thấy phần lớn các quan chức Fed không ủng hộ việc giảm lãi suất tại cuộc họp sắp tới vào ngày 29–30 tháng 7, chủ yếu do lo ngại lạm phát vẫn còn dai dẳng – một phần có thể xuất phát từ chính sách thương mại của Trump.

Tuy nhiên, Trump đã tuyên bố rằng việc Powell từ chức “sẽ là một điều tuyệt vời.” Mặc dù Tổng thống không có quyền trực tiếp sa thải Chủ tịch Fed vì lý do chính sách tiền tệ, ông và chính quyền của mình đã liên tục gây áp lực, yêu cầu Powell từ chức hoặc phải giảm lãi suất nhanh chóng.

Chip Hughey, giám đốc điều hành tại Truist Advisory Services, cho rằng dù lãi suất ngắn hạn có thể giảm nếu Fed chịu sức ép chính trị để cắt giảm nhanh hơn, lãi suất dài hạn sẽ tăng vì lo ngại về lạm phát và sự thiếu tin tưởng vào Fed. “Niềm tin thể chế bị xói mòn sẽ làm tăng chi phí vay dài hạn,” ông nói.

Giới đầu tư đang định giá lại rủi ro lạm phát. Chứng khoán Bảo vệ Lạm phát Kho bạc Mỹ (TIPS) kỳ hạn 5 năm ghi nhận mức lạm phát hòa vốn 2.476% vào cuối ngày thứ Hai — mức cao nhất trong ba tháng.

Trong lúc căng thẳng leo thang, Nhà Trắng thậm chí còn xem xét các chi phí phát sinh trong việc cải tạo trụ sở Fed ở Washington — một động thái được xem là cách để gây sức ép lên Powell. Việc này làm dấy lên nghi ngờ rằng Trump có thể tìm cách loại Powell ra khỏi vị trí hiện tại bằng những lý do pháp lý khác, trong khi giới đầu tư bắt đầu đánh giá khả năng Powell sẽ rời nhiệm sở trước thời hạn.

Hôm thứ Ba, lợi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 30 năm đã vượt 5% — mức cao nhất kể từ cuối tháng 5 — khi nhà đầu tư ngày càng lo ngại về thâm hụt ngân sách khổng lồ và nguy cơ Powell rời ghế Chủ tịch Fed.

Phát ngôn viên của Fed cho biết Powell, người được Trump bổ nhiệm trong nhiệm kỳ đầu tiên, không có ý định từ chức trước thời hạn. Nhiệm kỳ của ông với tư cách Chủ tịch Fed kéo dài đến ngày 15/5/2026, và ông vẫn là thành viên Hội đồng Thống đốc đến ngày 31/1/2028.

Nhà Trắng chưa đưa ra bình luận về các yêu cầu từ Reuters.

Matt Orton, chiến lược gia thị trường tại Raymond James Investment Management, nhận định rủi ro Powell bị thay thế là thấp, nhưng “cao hơn một hoặc hai tuần trước.” Ông khuyên nhà đầu tư nên đa dạng hóa danh mục khỏi trái phiếu chính phủ, chuyển sang vàng và cổ phiếu tăng trưởng chất lượng cao. “Hiện tại, rủi ro – lợi ích khi đầu tư vào trái phiếu chính phủ không còn hấp dẫn.”

Dù khả năng Powell bị cách chức hoặc từ chức vẫn được đánh giá là thấp, nhiều nhà đầu tư đang bắt đầu đưa kịch bản này vào chiến lược đầu tư. Một hướng đi khả dĩ là Trump sẽ đề cử một “Chủ tịch Fed bóng tối” — người có thể gây ảnh hưởng gián tiếp đến chính sách tiền tệ dù không nắm chức danh chính thức.

Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent gần đây xác nhận chính quyền Trump đang xem xét người thay thế Powell vào mùa thu năm nay. Tuy vậy, Morgan Stanley cho rằng việc này chưa phải là vấn đề cấp thiết trong thời điểm hiện tại. Nhà kinh tế trưởng của ngân hàng, Seth Carpenter, cho biết yếu tố ảnh hưởng lớn hơn đến dự báo Fed hiện tại chính là triển vọng kinh tế chứ không phải nhân sự.

Jamie Dimon của JPMorgan tiếp tục nhấn mạnh tầm quan trọng của một Fed độc lập: “Không chỉ đối với Jay Powell — người mà tôi rất tôn trọng — mà còn cho bất kỳ ai sẽ kế nhiệm ông.” Ông cảnh báo: “Sự can thiệp vào Fed có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng, ngược lại hoàn toàn với kỳ vọng ban đầu.”

George Bory, chiến lược gia tại Allspring, cho biết công ty đang chuẩn bị cho một môi trường lãi suất dốc hơn — phản ánh tình trạng Fed buộc phải cắt giảm lãi suất trong khi ngân sách liên bang tiếp tục thâm hụt.

“Nếu xét theo khía cạnh kinh tế, kỹ thuật và chính trị, thì chiến lược này hoàn toàn hợp lý,” ông nói.

Và dù cổ phiếu có thể tăng trong ngắn hạn nhờ kỳ vọng lãi suất thấp hơn, lợi suất dài hạn cao hơn sẽ tạo áp lực đè nặng lên thị trường. Jack Ablin, giám đốc đầu tư tại Cresset Capital, nhận định: “Cổ phiếu Mỹ có thể vẫn ổn, nhưng điều đó sẽ đẩy nhanh xu hướng rút vốn khỏi Mỹ của các nhà đầu tư toàn cầu.” Ông kết luận: “Một khi người ta bắt đầu nghi ngờ về sự độc lập của Fed, môi trường tiền tệ sẽ trở nên kém ổn định hơn nhiều.”