Điểm nổi bật ở Canada

• Cuộc chiến thuế quan leo thang: Canada nhận được thông báo từ Tổng thống Trump rằng kể từ ngày 1/8, Mỹ sẽ áp mức thuế cao hơn 35% lên hàng hóa Canada.
• Phản ứng thị trường: Phản ứng khá nhẹ nhàng do vẫn còn hy vọng về các cuộc đàm phán.
• Thị trường lao động khởi sắc: Tỷ lệ thất nghiệp giảm xuống còn 6.9%, nhờ lượng việc làm tăng đều, đặc biệt trong khu vực tư nhân.

Điểm nổi bật ở Mỹ

• Căng thẳng thương mại tiếp diễn: Mỹ thông báo đánh thuế xuất khẩu lên đến 50% đối với đồng và tăng mức thuế đối với 23 quốc gia, trong đó có Canada, có hiệu lực từ 1/8.
• Thuế suất kỷ lục: Nếu áp dụng, tổng mức thuế sẽ tăng thêm hơn 2 điểm phần trăm, đưa thuế suất thực tế lên 17%, mức cao nhất gần 100 năm qua.
• FOMC chia rẽ nội bộ: Biên bản cuộc họp Fed (17–18/6) cho thấy thị trường đang đánh giá khoảng 63% khả năng cắt lãi vào tháng 9.

Canada – Cơ hội và rủi ro

Cuộc chiến thuế quan tiếp tục nóng lên khi Canada chính thức nhận được thư thông báo áp thuế từ Tổng thống Trump. Mức thuế mới dự kiến tăng lên hơn 35%, có hiệu lực từ ngày 1/8,đúng một tháng sau thời hạn được thống nhất giữa Thủ tướng Carney và Tổng thống Trump tại hội nghị G7 hồi tháng 6. Cùng lúc, mức thuế 50% với mặt hàng đồng cũng được công bố, trong khi các loại thuốc kê đơn tạm thời thoát khỏi danh sách bị áp thuế.

Tuy nhiên, phản ứng từ thị trường Canada tương đối bình tĩnh, điều này không khó hiểu khi các điều khoản áp thuế vẫn chưa rõ ràng. Mức thuế mới cao hơn đáng kể so với mức 25% hiện tại, vốn đang áp dụng cho các mặt hàng không tuân thủ USMCA liên quan đến fentanyl. Dẫu vậy, nhiều báo cáo gần đây cho thấy hàng hóa tuân thủ USMCA có thể tiếp tục được miễn thuế khi vào Mỹ, một yếu tố có thể làm dịu bớt tác động tiêu cực.

Việc được miễn trừ có ý nghĩa rất lớn. Dù các mức thuế chung và theo ngành vẫn đang tạo áp lực lên thương mại, gần 60% hàng hóa qua biên giới trong tháng 5 vẫn tuân thủ đầy đủ USMCA, cho thấy phần lớn xuất khẩu của Canada vẫn có thể tránh được thuế suất cao.

Dù vậy, tương lai của mức thuế cuối cùng vẫn là dấu hỏi lớn. Tổng thống Trump vẫn để ngỏ khả năng đàm phán, và các cuộc thương lượng vẫn đang diễn ra. Song, đối với nền kinh tế Canada, sự thiếu chắc chắn, cùng hàng loạt mức thuế, thời hạn và miễn trừ khác nhau, vẫn là rào cản lớn. Sự kiên nhẫn và linh hoạt là điều bắt buộc khi đồng hồ đang đếm ngược tới hạn chót cho một thỏa thuận mới.

Trong bối cảnh đó, thị trường lao động Canada mang đến một điểm sáng tích cực trong tuần này. Tỷ lệ thất nghiệp giảm còn 6.9% nhờ sự gia tăng mạnh mẽ trong số lượng việc làm, đặc biệt từ khu vực tư nhân. Dù việc làm bán thời gian tăng đáng kể, con số 13,000 việc làm toàn thời gian mới được tạo ra cho thấy thị trường lao động đang phục hồi sau những mất mát hồi đầu năm.

Tóm lại, Canada đang chứng kiến một tuần với những biến động trái chiều: mối lo về thuế quan vẫn hiện hữu khi thời hạn 1/8 cận kề, nhưng thị trường việc làm lại có những chuyển biến tích cực, mang đến một chút dư địa để Ngân hàng Trung ương Canada cân nhắc. Các nhà đầu tư hiện chỉ kỳ vọng một lần cắt giảm lãi suất vào cuối năm nay.

Tuy nhiên, yếu tố quyết định vẫn là lạm phát. Báo cáo CPI sắp công bố sẽ là thước đo quan trọng. Các biện pháp trả đũa của Canada chủ yếu nhắm vào thực phẩm và đồ uống, những lĩnh vực vốn đã tăng giá mạnh. Dẫu vậy, chỉ số giá lõi (không tính xe hơi) cho thấy mức tăng trưởng yếu hơn. Mọi con mắt sẽ dõi theo dấu hiệu về mức độ tác động thực sự và tính bền vững của làn sóng tăng giá do thuế quan gây ra.

Mỹ – Màn "pháo hoa" thuế quan

Thị trường tài chính Mỹ khởi đầu tuần đầy biến động khi thời hạn 90 ngày gia hạn "thuế trả đũa" từ ngày 2/4 sắp kết thúc. Dù Tổng thống Trump quyết định kéo dài thêm vài tuần, ông đồng thời leo thang các đe dọa thuế quan mới. Cụ thể, mức thuế 50% sẽ áp lên toàn bộ hàng nhập khẩu đồng, mức thuế với Brazil tăng lên 50%, và với Canada là 35%, tất cả bắt đầu từ 1/8.

Đối với Canada, chi tiết vẫn chưa rõ ràng, nhưng giả định rằng hàng hóa tuân thủ USMCA (khoảng 60% xuất khẩu) sẽ được miễn thuế. Ngoài ra, 21 quốc gia khác, gồm Nhật Bản và Hàn Quốc, cũng nhận thông báo tăng thuế. Tổng cộng 23 nước bị ảnh hưởng chiếm khoảng 827 tỷ USD, tương đương 25% tổng kim ngạch nhập khẩu hàng năm của Mỹ. Nếu tất cả các mức thuế mới có hiệu lực, thuế suất hiệu dụng của Mỹ sẽ tăng thêm 2.2 điểm phần trăm, lên 17% - mức cao nhất trong gần 100 năm.

Bất chấp diễn biến này, nhà đầu tư vẫn tỏ ra khá điềm tĩnh. Chỉ số S&P 500 chạm đỉnh lịch sử vào thứ Năm trước khi giảm nhẹ 0.4% vào thứ Sáu, phản ánh phản ứng trước các căng thẳng thương mại mới. Tính từ đầu năm, chỉ số vẫn tăng 6%. Trong khi đó, lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ kỳ hạn 10 năm nhích nhẹ, hiện dao động quanh mức 4.41%.

Sự ổn định tương đối của thị trường tài chính toàn cầu hiện tại có vẻ mong manh, nhất là khi mùa công bố kết quả kinh doanh quý 2 đang cận kề. Khác với quý trước – khi nhiều công ty chưa rõ ràng về ảnh hưởng của chính sách thuế – giờ đây các doanh nghiệp đã có đủ thời gian để đánh giá tác động và điều chỉnh dự báo cho nửa cuối năm.

Tác động của các mức thuế lên lạm phát cho đến nay vẫn thấp hơn kỳ vọng. Tuy nhiên, điều này lại làm nảy sinh sự chia rẽ trong nội bộ FOMC về thời điểm thích hợp để nối lại việc cắt giảm lãi suất. Biên bản cuộc họp ngày 17–18/6 cho thấy hầu hết các thành viên muốn chờ thêm dữ liệu rõ ràng hơn, nhưng một số, bao gồm Thống đốc Waller và Bowman, đã ngầm ủng hộ hành động sớm từ tháng 7.

Vì thế, báo cáo CPI tháng 6 sắp tới sẽ đóng vai trò then chốt. Dự kiến, lạm phát sẽ tăng trở lại do áp lực từ cả hàng hóa và dịch vụ. Dẫu vậy, miễn là kỳ vọng lạm phát được duy trì – như mức 3.0% ghi nhận trong khảo sát của Fed New York, Fed có khả năng sẽ giữ nguyên chính sách cho đến ít nhất là tháng 9.