Giờ đây, mọi chuyện đã trở nên quá rõ ràng: Cuộc tấn công của chính quyền Trump nhằm vào các trường đại học Mỹ không xuất phát từ mục đích chống chủ nghĩa bài Do Thái. Đây là một nỗ lực nhằm đưa những thể chế nuôi dưỡng tư duy độc lập vào vòng kiểm soát của chính phủ.

Với phong trào Trump, các trường đại học được xem là trung tâm của giới tự do Mỹ. Muốn đánh bại chủ nghĩa tự do, họ tin rằng cần phải hạ bệ các trường đại học hàng đầu.

Ngay từ năm 2021, JD Vance đã có bài phát biểu mang tựa đề “Các trường đại học là kẻ thù”, trong đó ông — người sẽ trở thành phó tổng thống tương lai — tuyên bố rằng “chúng ta phải tấn công các trường đại học một cách trung thực và mạnh mẽ”.

Điều đáng chú ý là phát biểu đó được đưa ra hai năm trước khi Hamas tấn công Israel vào ngày 7 tháng 10. Tuy nhiên, các cuộc biểu tình ủng hộ Gaza tại các trường đại học lại trở thành cái cớ mà phong trào Maga đang tìm kiếm. Trump, Vance và các đồng minh đang lợi dụng cáo buộc bài Do Thái một cách đầy toan tính để theo đuổi mục tiêu riêng.

Họ đã lấy một phần sự thật và biến điều này thành một công cụ méo mó. Thật vậy, sau vụ tấn công của Hamas, một số giảng viên và sinh viên ở một vài trường đại học Mỹ đã đi quá giới hạn, thể hiện tư tưởng bài Do Thái hoặc ca ngợi chủ nghĩa khủng bố. Một số sinh viên Do Thái đã bị quấy rối, thậm chí cảm thấy cần che giấu danh tính tôn giáo của mình. Các hiệu trưởng đại học khi ra điều trần trước Quốc hội về vấn đề này đã có những phát ngôn vụng về, khiến một số người mất chức.

Tuy nhiên, các yêu cầu được nêu trong bức thư từ lực lượng đặc nhiệm chống bài Do Thái của chính quyền Trump gửi Harvard vào ngày 11 tháng 4 còn đi xa hơn rất nhiều. Nhân danh việc thúc đẩy “đa dạng quan điểm”, bức thư yêu cầu chính phủ liên bang được quyền can thiệp vào quá trình tuyển sinh, tuyển dụng giảng viên và thậm chí là quan điểm chính trị của sinh viên lẫn giảng viên. Harvard đã thẳng thừng từ chối những yêu cầu này.

Trong một cuộc phỏng vấn năm ngoái, Vance nhắc đến Viktor Orbán — Thủ tướng Hungary — như một hình mẫu trong cách đối phó với các trường đại học. Dưới thời Orbán, Đại học Trung Âu buộc phải rời khỏi đất nước. Vance gợi ý rằng các trường đại học Mỹ cũng nên được đặt trước lựa chọn: Hoặc tồn tại, hoặc thay đổi theo hướng bớt thiên lệch hơn trong giảng dạy.

Chính quyền Trump hiện đang đe dọa cắt nguồn tài trợ liên bang, tước quy chế miễn thuế và quyền tuyển sinh viên quốc tế của Harvard. Nếu họ có thể khuất phục trường đại học danh giá và giàu có nhất nước Mỹ, thì những trường khác khó có thể đứng vững. Khi đó, tự do học thuật ở Mỹ sẽ bị khai tử.

Việc đặt cáo buộc bài Do Thái làm trung tâm cho cuộc tấn công vào giới học thuật là một bước đi khôn khéo nhưng đầy tính toán. Sự thù ghét người Do Thái vốn bị xem là điều ô nhục — và đúng như vậy. Việc thể hiện chủ nghĩa bài Do

Thái công khai, hoặc không lên án đủ mạnh, có thể khiến một người mất việc hoặc mất tài trợ. Đây chính là lý do cả chính quyền Trump lẫn chính phủ Netanyahu đều cố tình đánh đồng giữa sự phản đối cuộc chiến ở Gaza và chủ nghĩa bài Do Thái. Nhưng hai điều đó rõ ràng là khác biệt. Trên thực tế, nhiều người tham gia biểu tình tại Columbia, Harvard và các trường khác là người Do Thái.

Chiến dịch của chính quyền đang tạo ra bầu không khí lo sợ bao trùm các trường đại học, vượt xa cả nhóm người ủng hộ Palestine. Hơn 1,000 sinh viên quốc tế được cho là đã bị thu hồi visa, thay đổi tình trạng pháp lý hoặc bị bắt giữ, nhiều trường hợp không rõ lý do cụ thể.

Hiện nay, hơn một triệu sinh viên quốc tế đang học tập tại Mỹ được cảnh báo phải cẩn trọng. Trường Đại học Boston, chẳng hạn, đã khuyến nghị sinh viên lập kế hoạch an toàn cá nhân — bao gồm cả danh sách liên hệ khẩn cấp và người được ủy quyền đón con hộ nếu phụ huynh bị bắt giữ.

Trong nhiều thập kỷ, các trường đại học Mỹ đã thu hút nhân tài từ khắp nơi trên thế giới. Việc Mỹ sở hữu phần lớn các trường đại học hàng đầu thế giới chính là một trong những lợi thế chiến lược lớn nhất của quốc gia này. Hủy hoại hệ thống giáo dục bậc cao sẽ không “làm nước Mỹ vĩ đại trở lại” mà chỉ giúp củng cố quyền lực của Trump và những người kế nhiệm ông.

Không chỉ là bi kịch đối với nước Mỹ, cuộc tấn công vào học thuật còn là thảm họa tiềm tàng đối với cộng đồng người Do Thái Mỹ — những người từ lâu đã coi các trường đại học là nơi trú ẩn và cơ hội thăng tiến. Louis Brandeis, thẩm phán Do Thái đầu tiên của Tòa án Tối cao, từng học tại Harvard. Henry Kissinger là một người tị nạn Do Thái và là nhà ngoại giao có ảnh hưởng sâu rộng — cũng xuất thân từ ngôi trường này. Tại các trường Ivy League, người Do Thái có tỷ lệ hiện diện vượt xa tỷ lệ dân số chung.

JD Vance là một tín đồ Công giáo bảo thủ. Kristi Noem — Bộ trưởng An ninh Nội địa, người cáo buộc Harvard không bảo vệ sinh viên Do Thái — là một tín đồ Tin lành. Trong khi đó, hiệu trưởng Harvard Alan Garber người ký thư từ chối yêu sách từ chính quyền — là người Do Thái. Rất nhiều học giả danh tiếng đang dẫn đầu cuộc phản kháng tại Harvard cũng là người Do Thái — bao gồm Steven Pinker, Lawrence Summers và Steven Levitsky.

Chủ nghĩa bài Do Thái thực sự là một vấn đề nghiêm trọng ở Mỹ. Nhưng điều này có lẽ hiện diện trong phe cực hữu không kém gì phe tả. “Thuyết thay thế vĩ đại” vốn cáo buộc người Do Thái đứng sau các chính sách nhập cư quy mô lớn, đang lan rộng trong giới ủng hộ Trump.

Các trường đại học hàng đầu của Mỹ không miễn nhiễm với chỉ trích. Họ từng sai lầm trong nhiều vấn đề — từ văn hóa bài trừ cho đến chính sách tuyển sinh. Nhưng chính quyền Trump không đến để đưa ra lời khuyên thiện chí. Họ đến với một sứ mệnh: Phá hủy toàn bộ hệ thống.