Diễn biến thị trường dầu và phản ứng của đồng USD

Giá dầu thô qua đêm và đồng Đô la Mỹ đã giảm nhẹ sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump phát tín hiệu về khả năng nối lại đàm phán với Iran “trong tương lai gần”. Ông cũng cho biết sẽ đưa ra quyết định về việc Mỹ có tham gia các cuộc tấn công của Israel nhằm vào Iran hay không “trong vòng hai tuần tới”. Đáng chú ý, ngay sau tuyên bố từ Nhà Trắng, xác suất hành động quân sự của Mỹ đối với Iran trước tháng 7 – theo dữ liệu từ nền tảng cá cược Polymarket – đã giảm mạnh từ 64% xuống còn 38% tại thời điểm viết bài.

Khung phân tích trước đây của chúng tôi về tác động của xung đột Israel–Iran đối với thị trường vẫn giữ nguyên giá trị: (1) Liệu có xảy ra gián đoạn vật chất đối với nguồn cung dầu toàn cầu, đặc biệt từ Iran hay không? (2) Liệu eo biển Hormuz – điểm trung chuyển khoảng một phần ba dầu và khí đốt đường biển của thế giới – có bị ảnh hưởng? (3) Mức độ và thời điểm Mỹ có thể can dự vào cuộc xung đột. Cho đến hiện tại, thị trường vẫn chưa ghi nhận bất kỳ gián đoạn vật chất nào đối với nguồn cung dầu toàn cầu hay hoạt động vận chuyển qua eo biển Hormuz. Tuy nhiên, yếu tố bất ổn lớn nhất vẫn là khả năng Mỹ tham chiến – điều có thể làm thay đổi hoàn toàn cục diện.

Tiền tệ khu vực

Ngân hàng Trung ương Philippines

Ngân hàng Trung ương Philippines (BSP) đã quyết định cắt giảm lãi suất chính sách thêm 25 điểm cơ bản tại cuộc họp ngày 19/6, đưa lãi suất xuống còn 5.25%, đúng như kỳ vọng của chúng tôi và thị trường. Tuy nhiên, quyết định này được đưa ra trong bối cảnh thị trường toàn cầu biến động mạnh bởi xung đột Israel–Iran. Giá dầu đã tăng lên mức 77 USD/thùng – so với mức khoảng 60 USD/thùng hồi đầu năm – tạo ra sức ép mới lên các nền kinh tế nhập khẩu ròng năng lượng như Philippines.

Chúng tôi vẫn giữ quan điểm tích cực đối với đồng Peso Philippines (PHP) và hiện dự báo tỷ giá USD/PHP sẽ đạt mức 54.50 vào cuối năm 2025, nhờ kỳ vọng đồng USD suy yếu, kết hợp với các yếu tố hỗ trợ trong nước như tăng trưởng đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), giá gạo nội địa ổn định và lạm phát trong tầm kiểm soát.

Tuy nhiên, đà tăng nhanh của giá dầu đang thách thức một phần luận điểm này. Đồng PHP đã giảm giá mạnh trong tuần qua, từ 55.80 xuống 57.50 – phản ánh lo ngại ngày càng gia tăng của thị trường (xem thêm: Philippines: Ổn định như thường lệ). Nếu giá dầu tiếp tục leo thang trong thời gian tới, chúng tôi có thể buộc phải điều chỉnh dự báo PHP theo hướng yếu hơn.

Theo ước tính của chúng tôi, mỗi đợt tăng 10 USD/thùng trong giá dầu sẽ khiến thâm hụt tài khoản vãng lai của Philippines tăng thêm 0.4 điểm phần trăm GDP. Với mức thâm hụt dự báo đã ở mức cao – khoảng 3.5% GDP vào năm 2025 – do nhu cầu nhập khẩu hàng hóa tư bản và đầu tư hạ tầng, mức này có thể dễ dàng vượt 4% nếu giá dầu tiếp tục tăng, khiến việc tài trợ cho thâm hụt này trở nên thách thức hơn, ngay cả trong bối cảnh FDI được kỳ vọng cải thiện.

Chính sách tiền tệ và tác động của giá dầu

Từ góc độ chính sách tiền tệ, chúng tôi cho rằng BSP vẫn duy trì xu hướng nới lỏng trong môi trường giá dầu hiện tại. Chúng tôi kỳ vọng ngân hàng trung ương sẽ tiếp tục cắt giảm thêm 50 điểm cơ bản trong thời gian tới, đưa lãi suất xuống mức 4.75% vào cuối năm 2025. Tuy nhiên, kịch bản này có thể bị điều chỉnh nếu giá dầu tiến sát mốc 90 USD/thùng và đi kèm với áp lực giảm giá mạnh của đồng PHP.

Điều quan trọng là lạm phát tại Philippines đang bắt đầu từ một nền tảng rất thấp, với mức lạm phát trung bình dự kiến chỉ khoảng 1.8% trong năm 2025. Mỗi đợt tăng 10 USD/thùng trong giá dầu sẽ góp phần trực tiếp nâng lạm phát thêm khoảng 0,6 điểm phần trăm. Nếu giá dầu đạt mức 90 USD/thùng, lạm phát trung bình trong năm tới có thể chạm ngưỡng 3.5%.

Tóm lại, thông điệp chính từ cuộc họp BSP vừa qua là thiên hướng nới lỏng chính sách vẫn còn, nhưng đồng thời ngân hàng trung ương cũng đang theo dõi sát diễn biến giá dầu và tỷ giá hối đoái. BSP đã hạ dự báo lạm phát cho năm 2025, trong khi đưa ra cái nhìn thận trọng hơn về triển vọng tăng trưởng toàn cầu và trong nước. Tuy nhiên, cơ quan này cũng dự báo lạm phát sẽ tăng trở lại vào năm 2026, yêu cầu giám sát chặt chẽ hơn.

Thống đốc BSP Eli Remolona cũng nhấn mạnh rằng sự mất giá vừa phải của đồng Peso chưa gây áp lực lên lạm phát, nhưng cảnh báo rằng nếu đồng nội tệ tiếp tục suy yếu nhanh chóng, BSP có thể sẽ buộc phải can thiệp để ổn định thị trường ngoại hối. Chúng tôi cho rằng nếu tỷ giá USD/PHP vượt qua ngưỡng 58–59 trong thời gian ngắn, khả năng BSP can thiệp sẽ tăng mạnh.