Tác động của cuộc chiến pháp lý về thuế quan của Trump

Lạc quan về thương mại hôm qua nhanh chóng tan biến. Ban đầu, giới đầu tư hồ hởi khi Tòa án Thương mại Quốc tế Mỹ tuyên bố các mức thuế của Trump là bất hợp pháp. Nhưng mọi chuyện đảo chiều sau khi Trump kháng cáo, khiến Tòa Phúc thẩm tạm đình chỉ phán quyết để xem xét kỹ hơn. Thêm vào đó, một tòa án liên bang khác cũng ra phán quyết tương tự nhưng hạn chế hơn, khiến mọi thứ trở nên mù mờ: phán quyết ban đầu là thuế quan bị hủy nhưng hiện chỉ đang tạm hoãn.

Tình trạng pháp lý trở nên bấp bênh vì không ai chắc chắn được cái gì là hợp pháp và cái gì là bất hợp pháp nữa. Một số báo cáo cho thấy chính quyền Trump vẫn có thể tìm thấy cơ sở pháp lý để duy trì các chính sách thuế quan của mình. Một trong những công cụ được trích dẫn nhiều nhất là Điều 232 của Đạo luật Mở rộng Thương mại năm 1962, cho phép áp thuế cụ thể theo ngành đối với ô tô, thép và nhôm dựa trên lý do an ninh quốc gia. Các con đường tiềm năng khác bao gồm Điều 301, liên quan đến các hành vi thương mại không công bằng và Điều 122, dường như được thiết kế để quản lý thâm hụt thương mại và bảo vệ USD. Nói tóm lại, có rất nhiều đòn bẩy pháp lý đang được xem xét. Dù không phải luật sư, ai cũng cảm nhận rõ mức độ rủi ro đang bao trùm.

Nếu thuế quan bị coi là bất hợp pháp, các đối tác thương mại của Hoa Kỳ có thể sẽ không còn thiết tha đàm phán nữa, chứ không nói đến nhượng bộ – đây không phải kịch bản lý tưởng, đặc biệt là trong bối cảnh thời gian nhạy cảm cho các cuộc đàm phán. Và liệu đến ngày 9 tháng 6 các cuộc đàm phán với châu Âu sẽ kết thúc bằng một thỏa thuận đẹp lòng cả đôi bên hay là thuế quan 50% gây thiệt hại cho cả hai bờ Đại Tây Dương là điều không ai đoán được.

Với tâm lý lo ngại, đà tăng theo khẩu vị rủi ro ban đầu hôm qua đã mất. Dù S&P500 vẫn đóng cửa tăng 0,40%, nhưng phần lớn mức tăng đã bị xóa bỏ. Nasdaq giữ mức tăng 0,21%, sau khi từng vọt 2%, nhờ Nvidia tăng hơn 3% lên gần 140 USD/cổ phiếu. Ngoài báo cáo tài chính vượt kỳ vọng, Nvidia còn được Bộ Năng lượng Mỹ trao hợp đồng xây dựng siêu máy tính mới, cùng Dell – giúp cổ phiếu Dell tăng 2% sau giờ giao dịch.

Dow Jones gần như không đổi. Cổ phiếu Trung Quốc và Nhật Bản điều chỉnh nhẹ sau chuỗi tăng. Hợp đồng tương lai Mỹ và châu Âu sáng nay đều giảm nhẹ – thị trường không hỗn loạn, nhưng cũng chẳng lạc quan.

Trong thị trường ngoại hối

Sự bất ổn trong chính sáchthương mại và tài khóa của Hoa Kỳ tiếp tục gây áp lực lên Đồng USD. Tác động của Trump đã bắt đầu ngấm vào dữ liệu kinh tế. GDP quý I Mỹ sụt giảm, chi tiêu tiêu dùng chậm lại, thâm hụt thương mại nới rộng do các doanh nghiệp đẩy mạnh nhập khẩu trước nguy cơ áp thuế. Hàng tồn kho tăng, lạm phát hạ nhiệt rõ rệt.

Có tin Trump gặp Chủ tịch Fed Powell để vận động giảm lãi suất. Lợi suất trái phiếu kỳ hạn 2 năm đã giảm dưới 4% khi thị trường tăng kỳ vọng Fed chuyển sang lập trường dovish. Tuy nhiên, áp lực lạm phát và bất ổn thương mại khiến Fed khó chiều lòng Trump. Hầu hết doanh nghiệp cho biết sẽ chuyển chi phí thuế quan sang người tiêu dùng – cùng với chi phí vận chuyển tăng, điều này gần như đảm bảo giá cả sẽ leo thang. Dù mức tăng có tạm thời hay không, đây vẫn là thách thức cho Fed.

Dữ liệu PCE công bố hôm nay – thước đo lạm phát ưa thích của Fed – có thể bất ngờ giảm hoặc đúng kỳ vọng, nhưng vẫn chưa phản ánh hết tác động của “cơn sóng thần thuế quan”.

Tại Châu Âu, xu hướng ngược lại đang diễn ra. Thuế quan Mỹ không ảnh hưởng trực tiếp tới người tiêu dùng châu Âu, trong khi đồng euro mạnh lên giúp giảm chi phí năng lượng và hàng hóa nhập khẩu. Dữ liệu lạm phát tháng 4 tại Eurozone công bố hôm nay được kỳ vọng sẽ cho thấy xu hướng hạ nhiệt tiếp diễn. Nếu số liệu đủ yếu, ECB có thể tự tin theo đuổi lộ trình nới lỏng tiền tệ – điều này hỗ trợ tăng trưởng và đẩy giá trị đồng EUR.

Thị trường dầu mỏ

Giá dầu Mỹ đang ổn định quanh mốc 60 USD/thùng. OPEC sắp công bố lần tăng sản lượng lớn thứ ba, thêm 411,000 thùng/ngày từ tháng 7 – tương đương khoảng 1% sản lượng hiện tại – với lý do là “nhu cầu tăng”. Tuy nhiên, lý do này bị nghi ngờ vì nhu cầu toàn cầu đang suy yếu do căng thẳng thương mại. Có thể OPEC đang cố chiều lòng Trump – hoặc trừng phạt các nước thành viên không tuân thủ hạn ngạch. Dù động cơ là gì, nếu căng thẳng tiếp diễn, nguồn cung tăng có thể khiến giá dầu lao dốc thêm 10 USD/thùng trong nửa cuối năm.