Bức tranh toàn cảnh thị trường FX: USD tăng nhẹ, JPY yếu đi, tình hình Trung Đông quyết định diễn biến tiếp theo

Diệu Linh
Junior Editor
Quan điểm từ bộ phận phân tích của MUFG.

USD tiếp tục tăng nhẹ đầu tuần, khi căng thẳng địa chính trị tại Trung Đông leo thang vào cuối tuần trước, đẩy DXY lên trở lại trên mốc 99.000. Tuy nhiên, hiệu suất của các đồng tiền trú ẩn truyền thống lại có sự phân hóa. Đồng franc Thụy Sĩ cùng tăng với đồng đô la, trong khi đồng yên Nhật tiếp tục suy yếu, khiến tỷ giá USD/JPY vượt mốc 147.00 qua đêm. Đà giảm của đồng yên phần nào phản ánh lo ngại rằng nền kinh tế Nhật Bản – vốn phụ thuộc lớn vào nhập khẩu năng lượng – sẽ chịu tác động tiêu cực hơn từ giá dầu tăng, cũng như lo ngại về áp lực lạm phát có thể đẩy lợi suất toàn cầu lên cao, trong khi lợi suất nội địa Nhật vẫn bị kìm giữ.
Bất chấp căng thẳng, nhu cầu đối với tài sản an toàn vẫn chưa đủ lớn để đảo chiều xu hướng giảm gần đây của đồng yên – vốn đang bị ảnh hưởng bởi lập trường thận trọng của Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) trong việc nâng lãi suất, giữa bối cảnh bất ổn thương mại và rủi ro địa chính trị lan rộng. Các đồng tiền hàng hóa thuộc nhóm G10 có độ beta cao như AUD và NZD cũng chịu áp lực và thể hiện kém, song hành với đồng yên.
Trên thị trường tài chính toàn cầu, phản ứng ban đầu với các cuộc tấn công quân sự của Mỹ nhằm vào Iran là tương đối dè dặt. Giá dầu Brent có thời điểm bật trở lại trên 80 USD/thùng nhưng nhanh chóng đảo chiều và lùi về gần mức cuối tuần trước, quanh mốc 78 USD/thùng. Phản ứng yếu này phần lớn phản ánh tâm lý chờ đợi từ nhà đầu tư, trong lúc họ đánh giá liệu phản ứng của Iran có dẫn đến một cuộc khủng hoảng sâu rộng hơn với tác động rõ rệt lên kinh tế toàn cầu hay không.
Trong trường hợp không có phản ứng trả đũa, các quan chức chính quyền Trump đã phát tín hiệu rằng đợt không kích cuối tuần qua chỉ là hành động đơn lẻ, nhắm vào khả năng hạt nhân của Iran, chứ không nhằm khởi đầu một cuộc chiến toàn diện. Phó Tổng thống JD Vance tuyên bố rằng "Mỹ không đang trong chiến tranh với Iran, chúng tôi đang chiến đấu với chương trình hạt nhân của họ", trong khi Ngoại trưởng Marco Rubio khẳng định Washington "không tìm kiếm chiến tranh với Iran".
Thủ tướng Israel, ông Netanyahu, sau các cuộc tấn công, cũng tuyên bố nước này “gần như đã hoàn thành mục tiêu” khi gây thiệt hại lớn cho các cơ sở hạt nhân và tên lửa của Iran. Điều này hàm ý rằng vẫn tồn tại con đường để hạ nhiệt căng thẳng trong thời gian tới. Tuy vậy, Tổng thống Trump lại đưa ra phát ngôn gây chú ý khi gợi nhắc đến khả năng thay đổi chế độ ở Iran, đăng trên Truth Social rằng: “Không đúng chính trị khi nói về ‘thay đổi chế độ’, nhưng nếu chính quyền Iran hiện tại không thể LÀM CHO IRAN VĨ ĐẠI TRỞ LẠI, thì tại sao không thay đổi chế độ??? MIGA!!!”. Những phát biểu này càng làm gia tăng bất ổn và nguy cơ về một cú sốc dầu mỏ mới – yếu tố hiện đang hỗ trợ thêm cho đồng USD trong ngắn hạn, bên cạnh việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) vẫn chưa sẵn sàng nối lại chu kỳ cắt giảm lãi suất.

JPY đang là đồng tiền hoạt động kém nhất kể từ khi rủi ro địa chính trị tại Trung Đông bắt đầu tăng cao.
Diễn biến tại Trung Đông đang là yếu tố chi phối tâm lý thị trường đầu tuần, sau một chuỗi cập nhật dày đặc từ các ngân hàng trung ương vào tuần trước. Tại khu vực Scandinavia, Norges Bank và Riksbank đều có những bước đi mềm mỏng hơn kỳ vọng, qua đó khiến đồng NOK và SEK chịu áp lực bán. Riksbank đã cắt giảm lãi suất thêm 25 điểm cơ bản – sau giai đoạn tạm dừng trước đó – và để ngỏ khả năng giảm thêm trong năm nay, đưa lãi suất chính sách xuống còn 1.75%. Trong khi đó, Norges Bank bất ngờ bắt đầu chu kỳ nới lỏng sớm hơn dự kiến và dự báo sẽ còn hai lần cắt giảm nữa vào cuối năm.
Riksbank thừa nhận quá trình phục hồi kinh tế Thụy Điển đang diễn ra chậm hơn kỳ vọng và rằng “bất ổn đáng kể” có thể cản trở triển vọng ngắn hạn. Quyết định của Norges Bank được hỗ trợ bởi dữ liệu lạm phát cơ bản thấp hơn kỳ vọng tại Na Uy. Những lập trường chính sách ôn hòa này khiến cả đồng NOK và SEK có thể tiếp tục suy yếu trong ngắn hạn.
Nhìn về phía trước, tâm điểm tuần này sẽ chuyển sang chính sách tiền tệ của Mỹ, khi Chủ tịch Fed Jerome Powell chuẩn bị điều trần trước Quốc hội vào thứ Ba và thứ Tư. Chúng tôi kỳ vọng ông sẽ lặp lại quan điểm được đưa ra tại cuộc họp FOMC gần đây – nhấn mạnh rằng Fed chưa sẵn sàng cắt giảm lãi suất cho đến khi có thêm sự rõ ràng về triển vọng kinh tế. Một diễn biến đáng chú ý là việc Thống đốc Waller – người từng khá hawkish – gần đây trở nên ôn hòa hơn và kêu gọi cắt giảm lãi suất ngay trong tháng tới, thay vì đợi đến cuối năm như trước.
Ông Waller lập luận rằng “chúng ta có dư địa để giảm lãi suất và sau đó đánh giá phản ứng của lạm phát”. Tổng thống Trump – người đang gây áp lực buộc Fed cắt giảm mạnh lãi suất từ 2 đến 2,5 điểm phần trăm – chắc chắn sẽ ủng hộ quan điểm này. Điều đó cho thấy đà tăng hiện tại của đồng USD – được củng cố bởi rủi ro Trung Đông và lập trường thận trọng của Fed – vẫn đang dựa trên một nền tảng không hoàn toàn bền vững.
MUFG