Hoạt động mua vào từ ngân hàng trung ương là động lực chính thúc đẩy đà tăng gần đây của kim loại quý, xuất phát từ áp lực lạm phát dai dẳng và việc USD bị vũ khí hóa chống lại các quốc gia bất đồng với Mỹ, thúc đẩy chiến lược đa dạng hóa dự trữ ngoại hối.

Dù vậy, vàng hiện đang trong vùng quá mua và đối mặt với rủi ro điều chỉnh trong ngắn hạn. Tuy nhiên, nền tảng cơ bản vững chắc sẽ hỗ trợ xu hướng tăng dài hạn tiếp tục duy trì.

Simon White, chiến lược gia vĩ mô của Bloomberg, nhận định: Bất chấp đà tăng mạnh của USD và lợi suất trái phiếu chính phủ leo cao, vàng vẫn ghi nhận mức sinh lợi suất hàng năm tốt nhất kể từ 2010. Đáng chú ý, đây cũng là một trong số ít tài sản có hiệu suất vượt trội so với chỉ số S&P 500 trong thế kỷ này.

Giá vàng giao ngay

Nhu cầu thị trường chủ yếu đến từ các ngân hàng trung ương. Xu hướng đa dạng hóa tài sản ngoài USD ngày càng được ưa chuộng trong bối cảnh Mỹ sẵn sàng biến đồng bạc xanh thành công cụ trừng phạt các quốc gia hướng tới trật tự thế giới đa cực. Ngoài các thị trường mới nổi như Trung Quốc và Nga, các nền kinh tế phát triển cũng đẩy mạnh tích lũy vàng nhằm phòng ngừa rủi ro từ USD và các đồng tiền pháp định khác trước chính sách chi tiêu phóng khoáng của chính phủ.

Một sự chuyển dịch lớn đã diễn ra trong chính sách tài khóa tại Mỹ và các thị trường phát triển giai đoạn tiền đại dịch, khi các chính phủ ngày càng mạnh tay mở rộng chi tiêu theo chu kỳ. Điều này thể hiện qua khoảng cách ngày càng rộng giữa thâm hụt ngân sách và tỷ lệ thất nghiệp - hai chỉ số vốn dao động cùng chiều trong nhiều thập kỷ qua.

Vai trò của chính sách tài khóa trên phạm vi toàn cầu

Vai trò đảm bảo thanh khoản thị trường đã chuyển dịch từ Cục Dự trữ Liên bang (Fed) sang chính phủ, khi chính sách tài khóa thay vì chính sách tiền tệ trở thành công cụ can thiệp chính để hỗ trợ nền kinh tế

Làn sóng phá giá mạnh các đồng tiền pháp định

Thị trường nhận thức rõ hệ quả đối với giá trị thực dài hạn của trái phiếu chính phủ Mỹ, Đức và Anh. Sức mua của USD và các đồng tiền pháp định sụt giảm mạnh kể từ khi Mỹ hủy bỏ Bản vị Vàng năm 1971, và khó có khả năng phục hồi khi các quốc gia vẫn ưu tiên tăng cung tiền để duy trì thâm hụt ngân sách quy mô lớn.

Trái ngược với tiền pháp định, nguồn cung vàng không thể bị "in" thêm tùy ý. Sản lượng khai thác vàng tương đồng với tốc độ tăng trưởng GDP dài hạn và duy trì sức mua ổn định qua thời gian - một ounce vàng từ thời La Mã có thể mua một chiếc áo toga cao cấp, tương đương với một bộ vest chất lượng ở mức giá 2,600 USD/ounce hiện nay.

Tuy nhiên, diễn biến giá không bao giờ là đường thẳng. Đà tăng ấn tượng gần đây đẩy vàng vào vùng quá mua và đối mặt rủi ro điều chỉnh. Kim loại quý vừa thiết lập đỉnh mới so với toàn bộ các đồng tiền chính của cả thị trường mới nổi và phát triển - hiện tượng chưa từng xuất hiện kể từ đợt tăng giá mạnh 1979-1980 khi giá vàng tăng gấp bốn lần.

Vàng đạt mức cao kỷ lục khi định giá bằng nhiều loại tiền tệ

Tháng 1 thường là mùa vàng thịnh vượng nhất, nhưng áp lực điều chỉnh có thể xuất hiện khi lực mua suy yếu. Động lượng giảm giá thường kích hoạt làn sóng bán tháo từ nhà đầu tư nhỏ lẻ. Hoạt động mua vào từ ngân hàng trung ương có thể chậm lại. Nhu cầu từ châu Á - động lực chính của đợt tăng 2024 - có nguy cơ suy giảm nếu kinh tế Trung Quốc không phục hồi như kỳ vọng. Nếu lạm phát Mỹ không tái diễn, Fed có thể thắt chặt chính sách, đẩy lợi suất lên cao - một yếu tố bất lợi cho giá vàng.

Đà tăng của vàng đã chững lại sau chiến thắng của Donald Trump, một phần do sự chuyển hướng sang tiền điện tử của tân tổng thống có thể thúc đẩy xu hướng này trở thành lựa chọn thay thế cho vàng. Tuy nhiên, việc vàng chỉ cách đỉnh lịch sử 6% cho thấy nhu cầu đối với tài sản trú ẩn vẫn mạnh mẽ.

Năm 2025 có thể là một hành trình đầy biến động với khả năng điều chỉnh giá. Tuy nhiên, khi các yếu tố nền tảng hỗ trợ vàng - từ chính sách tài khóa mở rộng, xu hướng phá giá tiền tệ đến căng thẳng địa chính trị - ngày càng trở nên cấp thiết, thị trường nhiều khả năng sẽ tận dụng các nhịp giảm để tích lũy, giúp duy trì xu hướng tăng dài hạn.