Thỏa thuận đình chiến thương mại mới giữa Trung Quốc và Mỹ đã phần nào khơi dậy hy vọng về một giải pháp lâu dài nhằm chấm dứt cuộc đối đầu kéo dài giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới. Tuy nhiên, việc thiếu vắng các điều khoản cụ thể khiến giới đầu tư vẫn lo ngại về khả năng tái bùng phát căng thẳng thuế quan trong tương lai.

Tổng thống Donald Trump cho biết thỏa thuận đã được hoàn tất, theo đó Trung Quốc sẽ cung cấp các khoáng sản đất hiếm và nam châm, trong khi Hoa Kỳ cho phép sinh viên Trung Quốc tiếp tục theo học tại các trường đại học nước này. Thứ trưởng Thương mại Trung Quốc Li Chenggang cũng xác nhận rằng hai bên đã thống nhất một khung pháp lý về thương mại, hiện đang chờ lãnh đạo cấp cao thông qua.

Tuy nhiên, một quan chức Nhà Trắng tiết lộ thỏa thuận vẫn cho phép Hoa Kỳ áp mức thuế lên tới 55% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc. Điều này làm dấy lên câu hỏi về tính bền vững của thỏa thuận và cho thấy căng thẳng thương mại vẫn chưa thực sự được giải quyết.

Phản ứng của thị trường cho thấy tâm lý dè dặt vẫn chiếm ưu thế. Chứng khoán Phố Wall giảm nhẹ, đồng USD mất giá, trong khi thị trường Trung Quốc hồi phục lên mức cao gần ba tuần. Nhiều nhà đầu tư cho rằng kết quả hiện tại chưa đủ rõ ràng để tạo niềm tin dài hạn. Chris Grisanti, chiến lược gia trưởng tại MAI Capital Management, nhận định: “Các chi tiết còn rất mơ hồ. Cả hai bên đều tuyên bố đã đạt được mục tiêu của mình, nhưng thực chất vấn đề vẫn chưa được giải quyết.”

Dù vậy, điểm tích cực là cuộc đàm phán lần này cho thấy sự thực dụng từ cả hai phía. Dù có tác động hỗ trợ tạm thời lên các tài sản rủi ro, giới đầu tư vẫn thận trọng do thiếu thông tin rõ ràng về lộ trình tiếp theo. Oliver Pursche, Phó Chủ tịch cấp cao tại Wealthspire Advisors, chỉ ra sự mâu thuẫn giữa tuyên bố “thỏa thuận đã hoàn tất” và việc hai bên vẫn tiếp tục làm việc trên một khung pháp lý cho các cuộc thảo luận tương lai.

Thêm vào đó, thời hạn ngày 8 tháng 7 cho việc tạm hoãn các mức thuế đối với những đối tác thương mại khác của Mỹ đang đến gần, làm gia tăng áp lực và rủi ro từ các cuộc đàm phán chưa ngã ngũ.

Thị trường từng giảm mạnh sau thông báo vào ngày 2 tháng 4 khi lo ngại về một cuộc suy thoái ngày càng rõ rệt. Tuy nhiên, sau khi Tổng thống Trump rút lại phần lớn các mức thuế trừng phạt, tâm lý thị trường được cải thiện. Chỉ số S&P 500 đã tăng hơn 20% kể từ mức đáy hồi tháng 4 và hiện đang tiến sát mức đỉnh lịch sử. Trong khi đó, chứng khoán Trung Quốc—dù chịu áp lực bởi lo ngại kinh tế yếu kém kéo dài—cũng đã phục hồi trở lại mức hồi đầu tháng 4.

Bộ trưởng Thương mại Hoa Kỳ Howard Lutnick nhấn mạnh rằng thỏa thuận mới đã thêm “nội dung cụ thể” vào khung thỏa thuận đạt được hồi tháng trước tại Geneva, nhằm làm dịu căng thẳng thuế quan song phương vốn đã leo thang tới mức ba chữ số. Tuy nhiên, giới đầu tư vẫn chờ đợi các bước đi cụ thể hơn để có thể yên tâm hơn về triển vọng ổn định.

Tác động tiêu cực từ cuộc chiến thương mại đối với thương mại song phương trị giá 600 tỷ USD đang dần lộ rõ tại cả hai nền kinh tế. Các chuyên gia cảnh báo rằng tổn thất từ các mức thuế trả đũa cùng biến động thị trường tài chính có thể tiếp tục gây áp lực lên kinh tế toàn cầu trong thời gian tới.

Phillip Wool, Giám đốc nghiên cứu tại Rayliant Global Advisors, cho rằng nhiều nhà đầu tư đang quá lạc quan khi đẩy giá cổ phiếu lên mức cao mới trong khi chưa tính toán đầy đủ thiệt hại từ bất ổn năm qua. Ông nói: “Tôi thiên về sự thận trọng và nhìn thấy cơ hội hơn là lạc quan vô điều kiện vào thời điểm này. Nếu có một thỏa thuận thực sự lớn, thị trường có thể phản ứng tích cực, nhưng sự hưng phấn đó có thể ngắn ngủi nếu các rủi ro mới xuất hiện.”

Nền kinh tế Trung Quốc đang cần một khoảng ngừng nghỉ để hồi phục sau khi các mức thuế làm suy yếu xuất khẩu, trong bối cảnh quốc gia này phải đối mặt với áp lực giảm phát nghiêm trọng và nhu cầu tiêu dùng thấp.

Ở phía Mỹ, tác động cuối cùng của cuộc chiến thương mại đối với lạm phát và thị trường lao động vẫn chưa thể xác định. Tuy nhiên, rõ ràng là các mức thuế đã làm suy yếu niềm tin của doanh nghiệp và hộ gia đình. Đồng USD đã giảm hơn 8% so với các đồng tiền chủ chốt trong năm nay, trong bối cảnh lo ngại về nền kinh tế và tình hình tài khóa của Mỹ gia tăng. Một dự luật cắt giảm thuế và tăng chi tiêu của Đảng Cộng hòa cũng làm dấy lên lo ngại về nợ công.

Ngoài ra, Tổng thống Trump còn đang đối mặt với nhiều vấn đề nội bộ khác—bao gồm mâu thuẫn với tỷ phú Elon Musk về nghĩa vụ thuế và các tranh cãi liên quan đến chính sách nhập cư ở Los Angeles—góp phần gia tăng mức độ rủi ro cho tiến trình đàm phán thương mại với Trung Quốc.