Trong giai đoạn này, yếu tố then chốt là Fed cần duy trì một tầm nhìn rộng mở về chính sách tương lai. Đây là một thử thách không nhỏ, một phần bởi cách thức Fed truyền đạt thông điệp của mình.

Các nhà đầu tư đúng khi nhận định rằng một sự thay đổi nhỏ trong lãi suất tự nó không quá quan trọng. Điều đáng chú ý hơn cả chính là thông điệp ngầm về định hướng của Fed. Động thái cắt giảm lãi suất của Fed - xuống mức 4.75% đến 5%, từ mức trước đó là 5.25% đến 5.5% - không đơn thuần được xem như một hành động riêng lẻ. Thay vào đó, nó được coi là một "bước ngoặt" có tính quyết định, đánh dấu sự chuyển hướng từ chính sách tiền tệ thắt chặt (tập trung vào kiềm chế lạm phát) sang giai đoạn nới lỏng tiếp theo (chú trọng vào việc ngăn ngừa tỷ lệ thất nghiệp gia tăng).

Cách diễn giải này đặt Fed trước những thách thức lớn hơn trong việc hoạch định chính sách. Lẽ ra, động thái giảm lãi suất có thể đã được thực thi sớm hơn, nếu Fed không e ngại việc bị ràng buộc quá sớm vào một chuỗi cắt giảm kéo dài. Nhìn về tương lai, Fed có thể sẽ đối mặt với hai tình huống khó xử: hoặc là cắt giảm mạnh hơn mức cần thiết, hoặc là ngần ngại đẩy lãi suất trở lại mức cao nếu tiến trình kiềm chế lạm phát gặp trở ngại. Cả hai lựa chọn đều tiềm ẩn nguy cơ gây bất ổn cho thị trường tài chính, do lo ngại về một bước ngoặt chính sách khác.

Chủ tịch Fed Jerome Powell thấu hiểu sâu sắc tình thế này. Trong mỗi tuyên bố và cuộc họp báo, ông luôn thận trọng nhấn mạnh nguyên tắc dựa trên dữ liệu của Fed. Như ông đã chia sẻ với giới đầu tư tuần qua: "Tôi không cho rằng bất kỳ ai nên diễn giải động thái này và kết luận rằng, 'À, đây chính là nhịp độ mới.'" Ông kiên quyết bác bỏ giả định rằng các nhà hoạch định chính sách của Fed đã có sẵn một lộ trình cho những điều chỉnh lãi suất sắp tới. Khi được hỏi về khái niệm lãi suất trung tính - mức lãi suất lý tưởng trong dài hạn nhằm đạt được mục tiêu việc làm tối đa và lạm phát 2% của Fed - ông thẳng thắn thừa nhận: "Thực sự, tôi không nghĩ chúng ta có thể xác định chắc chắn điều đó." Nói cách khác, theo thời gian, chính những dữ liệu thực tế sẽ là yếu tố quyết định hướng đi của chính sách.

Những nhận định trên của Powell đều thể hiện sự thận trọng và khôn ngoan. Tuy nhiên, điều đáng quan ngại là trong các thông điệp khác, Fed không phải lúc nào cũng giữ được sự minh bạch như vậy. Bản Tóm tắt Dự báo Kinh tế, hay còn được biết đến với tên gọi biểu đồ Dot Plot, vốn được giới chuyên gia phân tích kỹ lưỡng, thường bị xem như một lộ trình cho lãi suất tương lai - điều mà chính Powell khẳng định Fed không hề có. Các dự báo lãi suất dài hạn của Fed thường được diễn giải như những ước tính về mức lãi suất trung tính. (Đáng chú ý là theo biểu đồ Dot Plot mới nhất, mức trung tính được ám chỉ vào khoảng 3%.)

Biểu đồ Dot Plot tháng 9 của Fed

Rõ ràng, cần có sự cân bằng tinh tế hơn trong cách truyền tải thông điệp. Không thể phủ nhận rằng Fed nên tránh những biến động chính sách đột ngột. Bởi lẽ, thông tin mới luôn tiềm ẩn yếu tố nhiễu, đại dịch đã gây xáo trộn nền kinh tế, và các điều chỉnh lãi suất cần thời gian để tác động đến nhu cầu thị trường. Những yếu tố này ủng hộ cho phương pháp tiếp cận dần dần, dựa trên dữ liệu như Powell đề xuất. Tuy nhiên, tiến trình từ từ không đồng nghĩa với việc trói buộc chính sách tương lai. Cách làm này từng cần thiết khi lãi suất chạm đáy 0% và phương án chủ đạo để nới lỏng chính sách là cam kết duy trì mức này. Trong bối cảnh đó, biểu đồ Dot Plot và các gợi ý về lộ trình tương lai đã phát huy tác dụng rõ rệt. Hiện tại, chúng lại chủ yếu gây ra sự hoang mang.

Một ngân hàng trung ương có thể hoặc là phụ thuộc vào dữ liệu, hoặc là đưa ra định hướng tương lai chắc chắn, nhưng không thể đồng thời thực hiện cả hai. Powell đã đúng đắn khi điều chỉnh cán cân nghiêng về phía dữ liệu. Ông và các đồng sự cần tinh chỉnh các phương thức truyền đạt khác của Fed để đạt được sự nhất quán và hiệu quả cao hơn trong việc giải thích chính sách của mình.