Sóng gió thực sự còn ở phía trước

Điều khó hiểu nhất, sau hơn ba tuần đầy biến động và lo lắng vừa qua, là kinh tế Mỹ hiện tại vẫn đang rất vững vàng nếu nhìn vào các chỉ số cơ bản — và thị trường lại đang định giá tương lai một cách rất lạc quan.

Thực tế, các dữ liệu cho thấy kinh tế chưa gặp nhiều tổn thất, và thị trường dường như tin rằng tình hình cũng sẽ không xấu đi nhiều.

Thị trường lao động ổn định: số lượng đơn xin trợ cấp thất nghiệp ban đầu tuần trước chỉ là 220,000 — mức thấp so với xu hướng vài năm gần đây. Doanh số bán lẻ và thu nhập cá nhân đều tăng trưởng thực tế.

Chênh lệch lợi suất trái phiếu doanh nghiệp vẫn trong tầm kiểm soát

Đúng là các chỉ số kinh tế chủ yếu phản ánh quá khứ, cú sốc từ cuộc chiến thương mại chưa kịp xuất hiện trong số liệu, và một vài tín hiệu cảnh báo đang manh nha, ví dụ như ở lĩnh vực nhà ở. Nhưng thị trường lại cho rằng tin xấu sẽ không tới.

Chỉ số S&P 500 vẫn chỉ thấp hơn đỉnh cao lịch sử hồi tháng 2 khoảng 10%. Dự báo lợi nhuận năm nay tăng 10%. Tỷ lệ P/E dự phóng của chỉ số hiện ở mức cao, đạt 21 lần. Biên lợi nhuận tín dụng có nới rộng một chút nhưng đã thu hẹp trở lại trong những ngày gần đây.

Lơ lửng giữa không trung?

Một số người có thể liên tưởng tới hình ảnh chú chó sói Wile E. Coyote lao khỏi vách đá nhưng vẫn lơ lửng trong không trung, miễn là chưa nhìn xuống. Tuy nhiên, đây chưa hẳn là phép ẩn dụ chính xác.

Thị trường lúc này tuy biến động và phân tán, nhưng giá tài sản rủi ro cho thấy một sự đồng thuận ngầm: rằng những đề xuất thuế quan nghiêm trọng nhất của chính quyền Trump — bao gồm cả thuế cấm vận với Trung Quốc — sẽ không kéo dài.

Có thể các nước sẽ nhanh chóng đàm phán và ký thỏa thuận, hoặc chính quyền Trump sẽ buộc phải rút lui trước áp lực từ thị trường và người tiêu dùng trong nước. Với thị trường, kết quả nào cũng được, miễn là sự căng thẳng giảm xuống.

Sự lạc quan có cơ sở?

Sự lạc quan này không hoàn toàn mù quáng. Thực tế, chính quyền Trump đã nhiều lần xuống nước: từ các sản phẩm điện tử Trung Quốc, thuế suất đối ứng cới các quốc gia khác trừ Trung Quốc, cho tới sức ép với Fed.

Vậy nên, những người dự báo kịch bản bi quan cần có lý do thực sự thuyết phục để giải thích vì sao xu hướng này sẽ thay đổi.

Từ vĩ mô đến thực tế tiêu dùng

Ngoài những phân tích vĩ mô, khi nhìn sâu vào báo cáo kết quả kinh doanh của một số công ty tiêu dùng lớn tuần qua, ta cũng thấy những dấu hiệu tương tự.

CEO của Colgate cho biết doanh số tại Bắc Mỹ giảm trong quý I, phần lớn do bất ổn kinh tế và tâm lý người tiêu dùng. Tuy nhiên, tình hình đã khá hơn trong tháng 3 và 4, và công ty kỳ vọng nhu cầu sẽ hồi phục trong trung hạn.

Tương tự, Procter & Gamble chỉ ghi nhận mức tăng trưởng sản lượng 1% tại Bắc Mỹ, thấp hơn nhiều mức trung bình 4% trước đó. CFO của công ty nhấn mạnh rằng người tiêu dùng đang "tạm ngừng" chi tiêu, tìm kiếm giá trị tốt hơn ở các kênh bán lẻ lớn hoặc mua sắm trực tuyến.

Dù vậy, cả Colgate, Procter & Gamble, Kimberly-Clark hay O’Reilly Auto Parts đều chung nhận định: nhu cầu tiêu dùng tuy chậm lại, nhưng sẽ phục hồi khi tâm lý thị trường ổn định.

Liệu sự bất ổn có thực sự giảm bớt?

Một điểm đáng lưu ý từ bài thuyết trình kết quả kinh doanh của Procter & Gamble: các yếu tố như tăng trưởng chững lại, bất ổn tiền tệ, lạm phát nguyên liệu, khủng hoảng chính trị hay sự đứt gãy chuỗi cung ứng — đều không được đưa vào các mục tiêu năm 2025 của công ty.

Điều đó cho thấy ngay cả những doanh nghiệp lớn cũng thừa nhận: các rủi ro này, nếu xảy ra, có thể làm chệch hướng kỳ vọng hiện tại.

Tín dụng tiêu dùng: một dấu hiệu cần theo dõi

Một chỉ số kinh tế đang bắt đầu cho thấy dấu hiệu lung lay nhẹ là tín dụng tiêu dùng.

Mức tín dụng tiêu dùng: đang chững lại hay trở về mức bình thường?

Trong năm 2024, người Mỹ vay mượn và chi tiêu khá mạnh, với dư nợ tín dụng xoay vòng đạt đỉnh vào tháng 10. Tuy nhiên, từ cuối năm, tốc độ vay đã giảm và giữ ở mức thấp trong quý I/2025.

Việc sụt giảm này có thể cho thấy sức ép tài chính đối với hộ gia đình hoặc chỉ đơn giản là sự điều chỉnh sau giai đoạn tiêu dùng bùng nổ. Chúng ta chưa thể khẳng định chắc chắn.

Một số dữ liệu khác cũng cho kết quả lẫn lộn: trong khi các ngân hàng siết chặt điều kiện cho vay đối với doanh nghiệp, họ lại nới lỏng với tín dụng tiêu dùng.

Nhìn vào các ngân hàng lớn, tình hình quý vừa qua vẫn khá ổn: Bank of America ghi nhận tăng trưởng tín dụng và giảm tỷ lệ nợ xấu, JPMorgan có kết quả ổn định.

Tỷ lệ ròng các ngân hàng cho biết họ đang siết chặt điều kiện cho vay (%)

Tuy nhiên, các ngân hàng bắt đầu tỏ ra thận trọng hơn trong các phát biểu: Citigroup cảnh báo có thể đối mặt với "suy giảm triển vọng kinh tế", còn BofA thì nói về "nền kinh tế đang thay đổi". Một số ngân hàng cũng tăng trích lập dự phòng cho nợ xấu tiêu dùng.

Dấu hiệu tiêu cực nhất tính tới thời điểm này đến từ Cục Dự trữ Liên bang (Fed): số hộ gia đình chỉ trả khoản thanh toán tối thiểu trên thẻ tín dụng đã tăng lên mức kỷ lục.

Dù vậy, cũng giống như nhiều chỉ báo tín dụng khác gần đây, tình trạng này có thể chỉ tập trung ở nhóm thu nhập thấp và chịu gánh nặng nợ lãi suất biến động cao.

Số người chỉ trả tối thiểu thẻ tín dụng đang tăng

Hiện tại, bức tranh kinh tế Mỹ không dễ dự đoán. Các nhà kinh tế và nhà báo có thể chờ đợi dữ liệu rõ ràng hơn để đánh giá, còn nhà đầu tư thì không có sự 'xa xỉ' đó — họ phải đưa ra quyết định trong môi trường đầy biến động và bất định.