Kết nối các điều kiện kinh tế và hướng tới lợi ích cộng đồng - yếu tố cần có của tổng thống Mỹ tiếp theo?

Kết nối các điều kiện kinh tế và hướng tới lợi ích cộng đồng - yếu tố cần có của tổng thống Mỹ tiếp theo?

Trần Quốc Khải

Trần Quốc Khải

Junior Editor

15:11 02/09/2024

Tư duy hệ thống phổ biến trong các lĩnh vực như chiến lược quân sự và kỹ thuật hơn là kinh tế. Tuy nhiên, đây là điều mà nền kinh tế Mỹ cần ở tổng thống tiếp theo. Một người có thể kết nối các yếu tố ở các lĩnh vực riêng lẻ để giải quyết được bức tranh toàn cảnh. Đây là điều mà Harris sẽ cần áp dụng nếu bà đắc cử tổng thống.

Cuộc thăm dò tháng 8 cho thấy Kamala Harris đã vượt lên dẫn trước Donald Trump ở ba tiểu bang chiến trường quan trọng ở Trung Tây - Michigan, Wisconsin và Pennsylvania. Điều này là nhờ khả năng truyền tải tâm trạng lạc quan thay vì sợ hãi của bà, những bước đi sai lầm của chính Trump và thực tế là 30% khoản đầu tư của khu vực tư nhân vào các lĩnh vực chiến lược được chính quyền Biden hỗ trợ đã đổ vào những nơi như vùng công nghiệp Trung Tây.

Việc đầu tư vào những khu vực bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi các cú sốc thương mại không phải là ngẫu nhiên. Như một bài báo gần đây của Viện Brookings chỉ ra, đây là một phần trong cách tiếp cận có hệ thống mà Nhà Trắng thực hiện để đạt ba điều: giảm thiểu suy thoái ở các cộng đồng bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi cú sốc Trung Quốc năm 2000-2012, củng cố các nền kinh tế có nguy cơ cao bị gián đoạn trong tương lai và thúc đẩy đầu tư tư nhân vào các lĩnh vực mới quan trọng như chất bán dẫn, năng lượng sạch và thiết bị y sinh.

Đa số gọi đây là chính sách công nghiệp. Nhưng chiến lược này cũng có thể gọi là tư duy hệ thống, nghĩa là giải quyết vấn đề không phải theo hướng riêng lẻ mà là một phần của chiến lược rộng hơn kết nối các yếu tố nhằm giải quyết nguyên nhân gốc rễ thay vì triệu chứng. Trong trường hợp này, các yếu tố là kinh tế và chính trị và chúng rải rác trên các vấn đề, khu vực địa lý và lĩnh vực khác nhau.

Cho đến nay, các chính sách kinh tế của phó tổng thống vẫn còn thiếu chi tiết. Điều này là hợp lý khi xem xét thời gian bầu cử và nhu cầu giữ sự linh hoạt chính trị. Tuy nhiên, cuối cùng, Harris sẽ cần bắt đầu kết nối các yếu tố trong các lĩnh vực như nhà ở, chăm sóc trẻ em và chính sách thuế nếu bà thực sự muốn giải quyết các vấn đề mà nền kinh tế Mỹ đang phải đối mặt.

Hãy xem xét thị trường nhà ở. Harris đã đúng khi tập trung vào nhu cầu về nhà ở mới và xem xét các ưu đãi thuế bất động sản cũng như các cách để xóa bỏ các rào cản về quy hoạch.

Nhưng vẫn còn những vấn đề hệ thống khác làm méo mó thị trường. Một là giá bảo hiểm nhà ở ngày càng cao. Một là sự phức tạp và chi phí của chuỗi cung ứng (xây dựng nhà ở đòi hỏi nhiều chuỗi cung ứng vật liệu riêng biệt). Sau đó là cách mà Fed, mặc dù vô tình, đã tạo ra một điểm nghẽn lớn trên thị trường nhà ở bằng cách duy trì lãi suất cao trong thời gian dài.

Tất cả những điều này không thể hoặc không nên được truyền tải trên con đường vận động tranh cử. Nhưng cần phải hiểu những vấn đề này theo cách toàn diện để xây dựng các chính sách tốt nhất.

Điều tương tự cũng áp dụng cho lĩnh vực chăm sóc trẻ em, một điểm đam mê khác của Harris. Ý tưởng mở rộng khoản miễn trừ thuế cho trẻ em của bà là điều không cần phải bàn cãi. Nhưng giải quyết các vấn đề cơ bản trong chăm sóc trẻ em sẽ đòi hỏi một cách tiếp cận rộng hơn đối với những rối loạn của thị trường, điều đã dẫn đến một hệ thống phục vụ chủ yếu cho người giàu hoặc những người nhận hỗ trợ từ chính phủ.

Để giải quyết điều này có nghĩa là phải hiểu được lý do tại sao vốn tư nhân hiện sở hữu 8/11 chuỗi chăm sóc trẻ em hàng đầu tại Mỹ (chưa kể đến thực tế là các ngân hàng ngầm đang thâm nhập vào các lĩnh vực khác vì lợi ích công cộng, chẳng hạn như thị trường cho vay sinh viên, chăm sóc sức khỏe và giáo dục) cùng với đó là xem xét các tác động đối với khả năng tiếp cận và khả năng chi trả.

Harris có nhiều điểm mạnh, một trong số đó là khả năng của một công tố viên trong việc giải quyết nhiều vấn đề khác nhau và nhìn nhận tất cả khía cạnh. Điều này sẽ giúp ích cho bà trong chiến dịch tranh cử và trong các cuộc tranh luận.

Nhưng để quản lý tốt cần có cách tiếp cận theo hệ thống. Người dân Mỹ có thể thích hoặc ghét Bidenomics, nhưng điều này không phải là ngẫu nhiên. Nhà Trắng đã đưa ra một tầm nhìn rõ ràng và thống nhất, đó là thị trường không phải lúc nào cũng hoạt động, quyền lực tồn tại trong nền kinh tế chính trị và các chính phủ phải can thiệp theo những cách có hệ thống để bảo vệ lợi ích của công dân, không chỉ người tiêu dùng.

Harris hiện có cơ hội thể hiện tư duy hệ thống của riêng mình về các vấn đề như tăng giá. Đề xuất cấm áp giá thực phẩm quá cao của bà là một động thái chính trị quan trọng đối với những cử tri dễ bị tổn thương, những người đã bị ảnh hưởng nặng nề bởi lạm phát thực phẩm.

Nhưng việc giải quyết tình trạng tăng giá sẽ cần phải xem xét không chỉ các biên lợi nhuận của thực phẩm, mà còn hiểu cách mà sự đầu cơ tài chính của các nhà giao dịch hàng hóa lớn nhất thế giới đã đẩy giá thực phẩm và nhiên liệu lên cao trong vài năm qua. Theo báo cáo gần đây của Unctad, chính hoạt động không được kiểm soát trong lĩnh vực hàng hóa là nguyên nhân gây ra phần lớn tình trạng tăng giá do đầu cơ và bất ổn thị trường kể từ khi đại dịch bùng phát.

Cách mà các ngân hàng ngầm lách qua các lỗ hổng pháp lý để tận dụng lợi thế không công bằng, hoặc sự tương tác phức tạp giữa thị trường nhà ở và chính sách tiền tệ, hoặc cách vượt ra ngoài chính sách thuế như giải pháp duy nhất cho sự bóp méo thị trường có vẻ như là những thách thức riêng biệt. Trên thực tế, các chính trị gia phải hiểu rõ hơn về cách thị trường thực sự hoạt động - không chỉ dựa vào các mô hình kinh tế cổ điển - và đặt ra các quy tắc, chính sách đảm bảo rằng họ làm như vậy vì lợi ích công cộng.

Nếu Harris đắc cử, bà sẽ ở một vị thế độc nhất và quyền lực để thực hiện điều này.

Financial Times

Broker listing

Cùng chuyên mục

NFP tháng 5 dự kiến tăng 130,000 – Gây áp lực lên USD và kỳ vọng cắt giảm lãi suất
Diệu Linh

Diệu Linh

Junior Editor

NFP tháng 5 dự kiến tăng 130,000 – Gây áp lực lên USD và kỳ vọng cắt giảm lãi suất

Báo cáo bảng lương phi nông nghiệp (NFP) của Mỹ trong tháng 5 dự kiến sẽ ghi nhận mức tăng 130,000 việc làm, thấp hơn so với mức tăng 177,000 trong tháng 4. Cục Thống kê Lao động Hoa Kỳ sẽ công bố dữ liệu này vào lúc 12:30 GMT hôm nay. Đây là một trong những chỉ số kinh tế quan trọng nhất, có khả năng tác động mạnh đến chính sách tiền tệ của Cục Dự trữ Liên bang (Fed) và làm biến động thị trường ngoại hối, đặc biệt là USD.
Tokyo vật lộn với “quái vật ba đầu” mang tên thương mại toàn cầu
Diệu Linh

Diệu Linh

Junior Editor

Tokyo vật lộn với “quái vật ba đầu” mang tên thương mại toàn cầu

Tokyo đang loay hoay giữa ba hướng chính sách thương mại mâu thuẫn từ nội bộ chính quyền Trump, biến đàm phán thành màn “xiếc ngoại giao”. Trong khi Nhật khéo léo điều chỉnh chiến thuật để giữ tiến triển, thì Trung Quốc quan sát cách Mỹ “đấu súng nội bộ”. Song mọi nỗ lực thương lượng đều có nguy cơ trở thành con tin của hỗn loạn chính trị Washington. Cùng lúc, cuộc khẩu chiến Trump–Musk tạm hạ nhiệt sau những đòn rắn mặt trận chính trị và thị trường, nhưng vẫn chưa rõ là kết thúc hay chỉ là tạm dừng màn kịch.
Cổ phiếu thận trọng chờ báo cáo việc làm, Tesla lao dốc khi mối quan hệ thân thiết Trump-Musk rạn nứt
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

Cổ phiếu thận trọng chờ báo cáo việc làm, Tesla lao dốc khi mối quan hệ thân thiết Trump-Musk rạn nứt

Thị trường châu Á giao dịch cầm chừng khi nhà đầu tư chờ đợi báo cáo việc làm Mỹ giữa lúc lo ngại kinh tế đình trệ. Cổ phiếu Tesla lao dốc mạnh sau xung đột giữa Trump và Elon Musk, làm bốc hơi 150 tỷ USD vốn hóa. Đồng thời, căng thẳng Mỹ-Trung tiếp tục phủ bóng khi đối thoại cấp cao không đạt bước tiến rõ ràng.
Trung Quốc còn có phải là nơi "không thể đầu tư"?
Nguyễn Tuấn Đạt

Nguyễn Tuấn Đạt

Junior Analyst

Trung Quốc còn có phải là nơi "không thể đầu tư"?

Cho đến gần đây, hầu hết các nhà đầu tư quốc tế đều cho rằng thị trường chứng khoán Trung Quốc gần như “không thể đầu tư”. Nhiều người vẫn nghĩ vậy, và bạn có thể thấy lý do. Dân số nước này đang già hóa nhanh chóng và giảm tuyệt đối. Đây là một nền kinh tế nợ cao vẫn đang gánh chịu hậu quả từ sự suy thoái nghiêm trọng của thị trường bất động sản.
Trái phiếu Nhật: Tạm yên, nhưng áp lực vẫn còn đó
Nguyễn Tuấn Đạt

Nguyễn Tuấn Đạt

Junior Analyst

Trái phiếu Nhật: Tạm yên, nhưng áp lực vẫn còn đó

Thị trường trái phiếu Nhật Bản đang trải qua những biến động lớn khi nhu cầu trong nước giảm mạnh, khiến lợi suất trái phiếu kỳ hạn dài tăng lên mức cao kỷ lục. Trong bối cảnh đó, nhà đầu tư nước ngoài trở thành lực lượng chính mua vào, giúp thị trường tạm thời ổn định. Tuy nhiên, Bộ Tài chính Nhật đang cân nhắc điều chỉnh chiến lược phát hành trái phiếu để đối phó với thách thức lâu dài từ sự mất cân bằng cung – cầu và thay đổi trong hành vi đầu tư.
Ngày thứ Sáu bão tố: Trump - Tập đình chiến nhưng chiến tranh Trump - Musk làm Tesla bay hàng trăm tỷ
Diệu Linh

Diệu Linh

Junior Editor

Ngày thứ Sáu bão tố: Trump - Tập đình chiến nhưng chiến tranh Trump - Musk làm Tesla bay hàng trăm tỷ

Đừng nhầm lẫn: thị trường hiện đang "dò dẫm" trong cơn bão. Sự yên tĩnh là giả tạo giữa các dòng nước xiết. Giữa logic TACO, cảm giác "déjà vu" về thuế quan, và một Fed có thể cắt giảm quá muộn hoặc không cắt giảm, các nhà giao dịch đang rón rén bước qua bãi mìn địa chính trị, không rõ tin tức nào sẽ là kíp nổ tiếp theo.