Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) vừa khởi động một trong những đợt cắt giảm lớn nhất đối với yêu cầu vốn ngân hàng kể từ cuộc khủng hoảng tài chính 2008, khi đề xuất cho phép các ngân hàng lớn tại Mỹ được sử dụng đòn bẩy cao hơn.

Fed cho biết hôm thứ Tư rằng họ có kế hoạch cắt giảm tỷ lệ đòn bẩy bổ sung nâng cao (enhanced supplementary leverage ratio) áp dụng với các ngân hàng lớn. Quy định này yêu cầu các ngân hàng phải nắm giữ một lượng vốn chất lượng cao nhất định so với tổng tài sản và các cam kết ngoài bảng cân đối như phái sinh. Quy định được thiết lập từ năm 2014 như một phần của loạt cải cách sau khủng hoảng tài chính.

Các ngân hàng lớn từ lâu đã phàn nàn rằng tỷ lệ đòn bẩy bổ sung này khiến họ bị “phạt” vì nắm giữ các tài sản rủi ro thấp như trái phiếu kho bạc Mỹ, đồng thời hạn chế khả năng hỗ trợ giao dịch trên thị trường nợ chính phủ trị giá 29,000 tỷ USD.

“Thay đổi này sẽ giúp các tổ chức tài chính hỗ trợ hoạt động của thị trường trái phiếu kho bạc và tham gia các hoạt động rủi ro thấp trong thời kỳ căng thẳng tài chính,” Phó Chủ tịch phụ trách giám sát của Fed, bà Michelle Bowman nói. “Quan trọng là thay đổi này sẽ không dẫn đến việc giảm đáng kể yêu cầu về vốn cấp 1 đối với các ngân hàng lớn.”

Theo Fed, thay đổi sẽ làm giảm tổng yêu cầu vốn ở cấp công ty mẹ của 8 ngân hàng lớn bị ảnh hưởng khoảng 13 tỷ USD, tương đương 1.4%. Tuy nhiên, mức giảm mạnh hơn sẽ diễn ra tại các công ty con nhận tiền gửi – nơi vốn yêu cầu sẽ giảm 27%, tương đương 210 tỷ USD. Fed cho biết khoản giảm này sẽ được bù đắp bằng các ràng buộc khác ở cấp độ công ty mẹ.

Hiện tại, các ngân hàng lớn nhất và có tầm ảnh hưởng toàn cầu của Mỹ như JPMorgan Chase và Goldman Sachs phải duy trì vốn cấp 1 (bao gồm vốn cổ phần phổ thông, lợi nhuận giữ lại...) ở mức tối thiểu 5% tổng tài sản. Fed đề xuất hạ tỷ lệ này xuống còn 3.5%–4.25%, theo Văn phòng Kiểm soát Tiền tệ Mỹ (OCC). Đây là mức tương đương với yêu cầu đối với các ngân hàng lớn tại châu Âu, Trung Quốc, Canada và Nhật Bản.

Fed cũng cho biết đề xuất này sẽ giúp giảm 5% yêu cầu về “khả năng hấp thụ tổn thất tổng thể” (TLAC) và giảm 16% mức nợ dài hạn tối thiểu mà các ngân hàng lớn phải nắm giữ.

Ông Greg Baer, người đứng đầu nhóm vận động hành lang Bank Policy Institute, gọi đề xuất của Fed là “bước đầu hướng tới một khung vốn hợp lý hơn”, giúp hệ thống ngân hàng cung cấp thanh khoản quan trọng cho thị trường trái phiếu kho bạc Mỹ. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh rằng “cần thêm các hành động khác” để tối đa hóa năng lực tài chính của các ngân hàng.

Trước đó, Financial Times từng đưa tin vào tháng 5 rằng các cơ quan quản lý Mỹ đang lên kế hoạch giảm tỷ lệ đòn bẩy bổ sung – phù hợp với nỗ lực của chính quyền Trump nhằm nới lỏng các ràng buộc với ngành tài chính.

Tuy nhiên, nhiều ý kiến chỉ trích cảnh báo việc nới lỏng quy định này có thể làm gia tăng nguy cơ lặp lại khủng hoảng tài chính năm 2008. Hai thống đốc Fed là Michael Barr và Adriana Kugler đã phản đối đề xuất này, đặc biệt lo ngại về rủi ro từ việc giảm yêu cầu vốn tại các công ty con. Trong khi đó, Chủ tịch Fed Jay Powell và thống đốc Chris Waller ủng hộ, cùng với bà Bowman.

Ông Barr nói rằng đề xuất “sẽ làm tăng đáng kể” nguy cơ các ngân hàng lớn thất bại, và ông “hoài nghi” về việc liệu thay đổi này có thực sự tăng cường sức chống chịu cho thị trường trái phiếu kho bạc hay không.

Một số lãnh đạo ngân hàng từng đề xuất rằng Fed có thể loại trừ các tài sản rủi ro thấp như trái phiếu kho bạc và tiền gửi tại Fed khỏi công thức tính tỷ lệ đòn bẩy — điều từng được áp dụng tạm thời trong đại dịch. Mặc dù Fed không đưa điều này vào đề xuất, nhưng họ đang mời góp ý xem liệu có thể đưa vào như một "điều chỉnh bổ sung" hay không.

Phần lớn các ngân hàng lớn của Mỹ hiện bị ràng buộc chủ yếu bởi các quy định khác như bài kiểm tra sức chịu đựng (stress test) và yêu cầu vốn dựa trên rủi ro, nên mức độ hưởng lợi từ việc sửa đổi SLR là có giới hạn.

Tuy nhiên, trong thời kỳ khủng hoảng thị trường — như đợt rút tiền ồ ạt khi đại dịch bùng phát năm 2020 — tỷ lệ đòn bẩy lại trở thành một rào cản lớn, khiến các ngân hàng như JPMorgan phải từ chối nhận thêm tiền gửi vì vướng quy định này.

Fed cũng dự kiến tổ chức một hội thảo về cải cách hệ thống quản lý ngân hàng Mỹ trong tháng tới. Bà Bowman nói rằng các thay đổi trong tương lai có thể mang đến “nhiều cải tiến tiềm năng” cho những gì bà gọi là “các yêu cầu vốn bị bóp méo”.