Trump tuyên bố mở đàm phán hòa bình, Putin chưa nhượng bộ

Huyền Trần
Junior Analyst
Trump khẳng định Nga và Ukraine sẽ lập tức bước vào đàm phán ngừng bắn sau cuộc gọi với Putin, song Điện Kremlin cảnh báo tiến trình này còn dài và phức tạp. Dù châu Âu tiếp tục siết trừng phạt Nga, Trump tỏ ra dè dặt, gây lo ngại về khả năng tạo sức ép thực sự. Trong khi Kyiv sẵn sàng đối thoại nếu mang lại kết quả, Moscow vẫn kiên quyết giữ điều kiện đàm phán cứng rắn.

Sau cuộc điện đàm hôm thứ hai với Tổng thống Nga Vladimir Putin, cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết Nga và Ukraine sẽ ngay lập tức bắt đầu đàm phán hướng tới một lệnh ngừng bắn, đồng thời khẳng định mục tiêu cuối cùng là chấm dứt chiến tranh. Tuy nhiên, phía Điện Kremlin khẳng định quá trình này sẽ cần thời gian và phức tạp hơn nhiều. Trong khi đó, Trump cho biết ông chưa sẵn sàng cùng châu Âu áp đặt thêm các biện pháp trừng phạt nhằm gây áp lực lên Moscow.
Trong một bài đăng trên mạng xã hội, Trump cho biết ông đã chia sẻ kế hoạch này với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy và các nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu, gồm Pháp, Đức, Ý và Phần Lan, qua một cuộc gọi nhóm sau buổi làm việc với ông Putin. “Nga và Ukraine sẽ bắt đầu ngay lập tức các cuộc đàm phán hướng tới lệnh ngừng bắn và quan trọng hơn, chấm dứt chiến tranh,” Trump viết, sau đó nói thêm tại Nhà Trắng rằng ông tin “đã có một số tiến triển.”
Tổng thống Putin cảm ơn Trump vì đã ủng hộ việc nối lại các cuộc đàm phán trực tiếp giữa Moscow và Kyiv, sau khi hai bên vừa có cuộc gặp hiếm hoi tại Thổ Nhĩ Kỳ — lần đầu tiên kể từ tháng 3 năm 2022. Tuy nhiên, sau cuộc gọi hôm thứ hai, ông Putin chỉ tuyên bố rằng các nỗ lực đàm phán đang được xúc tiến. “Chúng tôi đã nhất trí với Tổng thống Hoa Kỳ rằng Nga sẽ đề xuất và sẵn sàng phối hợp với Ukraine để xây dựng một bản ghi nhớ về thỏa thuận hòa bình khả thi trong tương lai,” ông nói tại khu nghỉ dưỡng Sochi bên bờ Biển Đen.
Dù việc hai bên sẵn sàng tiếp tục tiếp xúc trực tiếp được coi là tín hiệu tích cực sau hơn ba năm xung đột, nhưng các cuộc trao đổi dồn dập hôm thứ hai đã không đem lại đột phá lớn như kỳ vọng.
Về phía châu Âu, các nhà lãnh đạo quyết định tiếp tục gây sức ép với Nga bằng các biện pháp trừng phạt, sau khi được Trump thông báo về kết quả cuộc điện đàm với ông Putin. Thủ tướng Đức Friedrich Merz xác nhận quyết định này trong một bài đăng trên mạng xã hội X vào cuối ngày thứ hai.
Tuy nhiên, Trump lại tỏ ra thận trọng. Khi được hỏi lý do vì sao chưa áp đặt thêm các lệnh trừng phạt nhằm thúc đẩy Moscow tiến tới thỏa thuận, ông trả lời: “Tôi nghĩ vẫn còn cơ hội đạt được một điều gì đó. Nếu trừng phạt lúc này, mọi chuyện có thể tồi tệ hơn nhiều. Nhưng có thể đến một lúc nào đó, điều đó sẽ xảy ra.”
Trump nhấn mạnh rằng có “nhiều cái tôi lớn” đang hiện diện trong tiến trình này. “Nếu không đạt được tiến triển, tôi sẽ rút lui,” ông cảnh báo, đồng thời lặp lại lập trường rằng “đây không phải là cuộc chiến của tôi.”
Không có thời hạn cho thỏa thuận
Trong khi các lãnh đạo châu Âu và Ukraine tiếp tục kêu gọi một lệnh ngừng bắn ngay lập tức, Trump đã cố gắng thuyết phục Putin cam kết ngừng bắn trong 30 ngày. Tuy nhiên, Tổng thống Nga bác bỏ yêu cầu này, khẳng định các điều kiện tiên quyết phải được đáp ứng trước.
Trợ lý Điện Kremlin Yuri Ushakov cho biết hai nhà lãnh đạo không bàn cụ thể về thời hạn ngừng bắn, nhưng đã thảo luận về khả năng trao đổi tù nhân — chín người Nga lấy chín người Mỹ. Ông nói thêm rằng Trump đã gọi triển vọng quan hệ Mỹ–Nga là “đầy hứa hẹn.”
Phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết hai bên sẽ phải trải qua “các cuộc tiếp xúc phức tạp” nhằm xây dựng một văn bản thống nhất về bản ghi nhớ hòa bình và lệnh ngừng bắn. “Không có thời hạn cụ thể nào, và thực tế cũng không thể có thời hạn. Ai cũng muốn mọi việc tiến triển nhanh chóng, nhưng điều quan trọng nằm ở chi tiết,” hãng tin RIA dẫn lời ông.
Cựu Thủ tướng Thụy Điển Carl Bildt nhận định trên mạng xã hội rằng cuộc gọi giữa Trump và Putin “rõ ràng là một chiến thắng cho Putin.” Ông cho rằng Tổng thống Nga đã từ chối cam kết ngừng bắn ngay lập tức và đang tiếp tục các hoạt động quân sự, đồng thời gây sức ép tại bàn đàm phán.
Sau cuộc điện đàm với Trump, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy cho biết Kyiv và các đối tác đang xem xét tổ chức một cuộc họp cấp cao với sự tham gia của Ukraine, Nga, Hoa Kỳ, các nước Liên minh châu Âu và Anh nhằm chấm dứt chiến tranh. “Ukraine sẵn sàng đàm phán trực tiếp với Nga dưới bất kỳ hình thức nào miễn là mang lại kết quả,” ông viết trên X, đề xuất Thổ Nhĩ Kỳ, Vatican hoặc Thụy Sĩ là những bên trung gian tiềm năng cho hội nghị này.
Tuy nhiên, vẫn chưa rõ liệu đây có phải là một phần trong sáng kiến mà Trump tuyên bố sẽ bắt đầu ngay lập tức hay không. Trump nói rằng Giáo hoàng Leo đã bày tỏ sự quan tâm đến việc chủ trì cuộc đàm phán tại Vatican, nhưng Vatican chưa đưa ra bình luận chính thức. Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết Moscow hoan nghênh đề xuất của Vatican, và xác nhận Putin và Trump đã bàn về khả năng tổ chức đối thoại trực tiếp giữa Putin và Zelenskiy, song chưa có quyết định nào về địa điểm.
Một nguồn tin hiểu rõ cuộc điện đàm giữa Trump với các lãnh đạo Ukraine và châu Âu tiết lộ rằng nhiều người đã "sốc" trước việc Trump từ chối gia tăng sức ép lên Putin bằng các biện pháp trừng phạt. Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen chỉ nhận xét ngắn gọn rằng cuộc trao đổi với Trump là “tốt” và nhấn mạnh tầm quan trọng của sự tham gia liên tục từ phía Hoa Kỳ.
Trong khi đó, Ukraine và các đồng minh cáo buộc Nga không thực sự đàm phán thiện chí, mà chỉ hành động tối thiểu để ngăn Trump siết thêm áp lực kinh tế. Nếu Trump thực sự áp đặt các biện pháp trừng phạt mới, đó có thể là một bước ngoặt quan trọng, đặc biệt khi ông được cho là có lập trường mềm mỏng với Moscow và đã quay lưng với chính sách ủng hộ Ukraine của người tiền nhiệm Joe Biden.
Dưới sức ép từ Trump, các phái đoàn Nga và Ukraine đã gặp mặt tại Istanbul vào tuần trước — lần đầu tiên kể từ năm 2022 — nhưng cuộc đàm phán không đạt được thỏa thuận ngừng bắn. Hy vọng tiếp tục tan biến khi Putin từ chối đề xuất gặp trực tiếp với Zelenskiy tại đây.
Với việc quân đội Nga kiểm soát khoảng một phần năm lãnh thổ Ukraine và tiếp tục tiến công, Putin vẫn giữ nguyên lập trường. Ông đòi Ukraine rút khỏi bốn vùng lãnh thổ mà Nga đã tuyên bố sáp nhập, như một phần điều kiện để đạt được thỏa thuận hòa bình. Theo ông, bản ghi nhớ mà hai bên sẽ thảo luận cần xác định “một số nguyên tắc giải quyết, thời điểm ký kết một thỏa thuận hòa bình khả thi.”
“Điều then chốt đối với chúng tôi là phải loại bỏ nguyên nhân gốc rễ của cuộc khủng hoảng này,” Putin nhấn mạnh. “Chúng tôi cần xác định những con đường hiệu quả nhất để hướng đến hòa bình.”
Reuters