Mức thuế 25% đối với xe nhập khẩu do Tổng thống Donald Trump vừa công bố đã sẵn sàng xóa sổ những phần cuối cùng của chuỗi cung ứng xe điện chưa bị Bắc Kinh kiểm soát.

Nhật Bản và Hàn Quốc - những quốc gia sẽ gánh chịu thiệt hại nặng nề nhất - chiếm một phần ba lượng xe nhập khẩu vào Hoa Kỳ. Đáng chú ý, hai quốc gia này còn là trụ cột quan trọng trong lĩnh vực sản xuất pin xe điện, với hơn 25% sản lượng pin toàn cầu trong năm qua. Điều này khiến Nhật Bản và Hàn Quốc trở thành đối thủ duy nhất có thể cạnh tranh với sự thống trị gần như tuyệt đối của Trung Quốc.

Hàn Quốc và Nhật Bản là những quốc gia xuất khẩu ô tô lớn nhất vào thị trường Hoa Kỳ

Việc gây áp lực với các đồng minh châu Á này dường như là một chiến lược mâu thuẫn nếu mục tiêu là mang lại việc làm sản xuất cho nước Mỹ. Hàn Quốc - nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất tại Hoa Kỳ năm 2023 - đã đầu tư 21.5 tỷ USD vào các dự án mới. Trong khi đó, Nhật Bản đã xây dựng danh mục đầu tư trị giá 783 tỷ USD, chiếm khoảng 15% tổng số tài sản đầu tư nước ngoài.

Các ông lớn ngành ô tô Mỹ như General Motors, Ford và Stellantis đều đã liên kết chặt chẽ với các công ty Hàn Quốc để phát triển pin xe điện. Tesla cũng hợp tác với Panasonic của Nhật Bản. Sự thành công của ngành ô tô điện Mỹ phụ thuộc hoàn toàn vào sự hợp tác với các đối tác công nghệ châu Á.

Các nhà sản xuất ô tô Hàn Quốc thu được phần lớn doanh thu năm 2024 từ thị trường Hoa Kỳ

Những bài học từ đại dịch COVID-19 đã chỉ ra tính mỏng manh của chuỗi cung ứng toàn cầu. Với các mức thuế mới, Trump đang như một cỗ xe tăng xé toạc những mối liên kết mong manh này.

Các nhà sản xuất pin Hàn Quốc và Nhật Bản không chỉ đơn thuần là nhà cung cấp linh kiện cho Detroit. Đó là những doanh nghiệp được tích hợp sâu rộng trong nền công nghiệp ô tô, và sự sống còn của chúng phụ thuộc rất nhiều vào xuất khẩu. Hyundai và Kia là minh chứng rõ nét khi doanh thu tại thị trường Mỹ của hai hãng còn cao hơn cả tại quê nhà.

Các chuyên gia nhận định, việc làm suy yếu lợi nhuận của các hãng ô tô Hàn Quốc và Nhật Bản sẽ kéo theo hàng loạt hệ lụy cho các nhà sản xuất pin phụ thuộc. Trong khi đó, các đối thủ Trung Quốc như Contemporary Amperex Technology và BYD đang ngày càng mở rộng ưu thế với những công nghệ đột phá như pin LFP và công nghệ sạc siêu nhanh.

Các nhà sản xuất pin điện ngoài Trung Quốc đang hoạt động với biên lợi nhuận cực kỳ thấp

Lịch sử đã nhiều lần chứng minh rằng các hạn chế thương mại thiếu suy tính thường quay ngược lại chống lại chính người khởi xướng. Các mức thuế của Trump áp dụng cho thép và nhôm năm 2018 đã khiến Mỹ phải chịu thiệt hại 4.6 tỷ USD mỗi tháng. Các mức thuế chống các nhà sản xuất pin mặt trời Trung Quốc năm 2012 cũng dẫn đến việc sản xuất polysilicon của Mỹ bị xóa sổ.

Với những động thái này, Trump dường như muốn phá hủy những nỗ lực cuối cùng về năng lượng sạch của người tiền nhiệm. Các quy định thúc đẩy điện khí hóa, kinh phí sạc xe điện và các tiêu chuẩn môi trường đều bị hủy bỏ.

Trong ngắn hạn, các nhà phân tích tại Detroit có thể hoan nghênh những thay đổi này. Việc cắt giảm chi tiêu vốn và nghiên cứu phát triển sẽ mang lại nhiều lợi nhuận hơn cho các nhà đầu tư. Tuy nhiên, đây không phải là con đường chiến thắng trong dài hạn.

Ngay thời điểm này, Hoa Kỳ và các đồng minh đang tụt hậu trong cuộc đua điện khí hóa ngành ô tô toàn cầu. Bằng cách phá vỡ những mối liên kết mỏng manh của chuỗi cung ứng, Trump đang bảo đảm một tương lai mà Trung Quốc sẽ thống trị hoàn toàn con đường công nghệ này.