Rất khó để có thể dự đoán tương lai. Điều này hoàn toàn đúng khi ta bước vào năm 2022, với vô số những “thiên nga xám” ẩn náu, trực chờ cơ hội tàn phá nền kinh tế và đánh sập thị trường chứng khoán.

“Thiên nga xám” là một sự kiện hiếm có thể xảy ra, nhưng nếu xảy ra sẽ có tác động to lớn. Dù giới chuyên gia có nhận định khá tích cực về 2022, hãy cùng xem một số thiên nga xám, bắt đầu với nền kinh tế.

Theo Joel Naroff từ Naroff Economics, “tôi nghĩ 2022 sẽ là một năm tốt. Nền kinh tế đã hồi phục gần như hoàn toàn. Chính phủ tiếp tục hỗ trợ nền kinh tế. Lương tăng, nhưng giá cả cũng tăng do gián đoạn chuỗi cung ứng.

Một câu hỏi lớn là điều gì sẽ xảy ra nếu sự hỗ trợ từ phía chính phủ bắt đầu được rút dần? Fed đã bắt đầu thắt chặt nới lỏng định lượng, vốn đã giữ lãi suất thực ở mức rất thấp.

Đó chỉ là một thứ có thể ảnh hưởng lớn trong năm 2022. Sau đây là những điều đáng chú ý khác:

• Lạm phát: Nếu lạm phát tiếp tục tăng thì sao? CPI Mỹ đã tăng 6.8% YoY trong tháng Mười Một, mức cao nhất kể từ năm 1982. Scott Brown, chiến lược gia thị trường tại LPL Financial cảnh báo rằng con số này vẫn chưa phải là đỉnh. Lạm phát leo thang có thể khiến thị trường chứng khoán chao đảo và người dân khó tiếp cận với sản phẩm & dịch vụ tiêu dùng hàng ngày
• Lãi suất: Fed đã đưa tín hiệu 3 lần tăng lãi suất trong năm 2022. Lãi suất cao sẽ hãm lại lạm phát, nhưng cũng đồng nghĩa với việc chi phí vay cho người tiêu dùng sẽ cao hơn
• Bất ổn tài chính: Định giá chứng khoán cao và thị trường bất động sản nóng đã tạo ra nhiều của cải cho hàng triệu người Mỹ. Nhưng hàng triệu người khác lại bỏ lỡ cơ hội và tiếp tục sống ngày qua ngày
• Rủi ro địa chính trị: Nga tiến quân vào Ukraine? Trung Quốc đánh Đài Loan? Kể từ khi Mỹ rút khỏi hiệp định hạt nhân với Iran, quốc gia này đã quay trở lại làm giàu uranium, và đang dần tiến đến quy mô vũ khí nguyên tử. Triều Tiên cũng là một vấn đề khác
• Chủng Covid mới: Ai mà biết được Omicron sẽ là chủng Covid cuối cùng? Ngoài việc cướp đi sinh mạng của hàng triệu người, Covid tiếp tục gây sức ép lên chuỗi cung ứng, công việc và giáo dục

Nhìn xa hơn, còn có 3 thiên nga xám khác:

• Nội chiến?: Theo Barbara Walter, giáo sư tại Đại học California, San Diego, nước Mỹ đang gần với nội chiến hơn những gì ta muốn tin. Bà Walter cũng là một trong những tham mưu của Cơ quan Tình báo Trung ương (CIA) nghiên cứu về bất ổn toàn cầu, nhưng không được đánh giá những gì xảy ra tại Mỹ. Bà nói rằng “nếu đánh giá những yếu tố đã gây nội chiến tại các quốc gia khác, Mỹ đã rơi vào vùng báo động đỏ”
• Thiếu hụt lao động: Ta đều đã nghe về lực lượng lao động suy giảm trong đại dịch, do người già nghỉ hưu sớm và người trẻ gặp vấn đề như chăm sóc con nhỏ. Tuy nhiên, có những thế lực khác đã gây ảnh hưởng từ trước, như sinh suất tại Mỹ, vốn đã giảm trong nhiều năm, và đang ở mức thấp nhất trong nhiều thập kỷ. Điều này, cộng với những phản đối về nhập cư (cả hợp pháp lẫn phi pháp) sẽ khiến tình hình thiếu hụt lao động trầm trọng hơn, kể cả khi dịch đã qua
• Phi toàn cầu hóa: Dòng vốn, lao động, hàng hóa và công nghệ xuyên biên giới đã định hình lại thế giới trong nhiều năm nay. Richard Haass, Chủ tịch Hội đồng Quan hệ Đối ngoại, nói rằng toàn cầu hóa “vừa phá hoại, vừa có lợi, nhưng nhiều chính phủ gần đây đã cho rằng mặt hại nhiều hơn mặt lợi”