Mỹ hạ thấp tiêu chuẩn Basel III: Ai sẽ là người chiến thắng trong cuộc đua xuống đáy?

Mỹ hạ thấp tiêu chuẩn Basel III: Ai sẽ là người chiến thắng trong cuộc đua xuống đáy?

Quỳnh Chi

Quỳnh Chi

Junior Editor

08:21 16/09/2024

Ngân hàng đã đùa giỡn với vốn, để rồi nhận hậu quả không ngờ.

Các nhóm vận động hành lang ngành ngân hàng Mỹ có lẽ đang tự chúc mừng sau chiến thắng khó khăn tuần này. Michael Barr, Phó Chủ tịch Fed phụ trách giám sát, thừa nhận quá trình tham vấn về quy định vốn mới "Basel Endgame" là một "bài học về sự khiêm tốn". Các chuyên gia trong ngành đánh giá rằng những thay đổi này là sự "nhượng bộ" của cơ quan quản lý trước áp lực từ ngành ngân hàng. Ngành này đã tiến hành một chiến dịch vận động quy mô lớn, thậm chí còn sử dụng cả quảng cáo trong các trận đấu bóng bầu dục Mỹ để truyền tải thông điệp của họ.

Trên thực tế, họ có lý do để hài lòng. Trước đây, cơ quan quản lý Mỹ thường áp dụng chiến lược hai mũi nhọn đối với các tiêu chuẩn toàn cầu từ BIS ở Basel: siết chặt quy định với khoảng 12 ngân hàng hàng đầu, song để phần còn lại của hệ thống thoát khỏi tầm kiểm soát. Chiến lược này giúp Fed tự xưng là một trong những "cảnh sát trưởng" nghiêm khắc nhất toàn cầu, đồng thời né tránh sự phản đối từ nhóm vận động ngân hàng tiết kiệm nội địa đầy thế lực. Tuy nhiên, có vẻ như cách tiếp cận này đã bị loại bỏ.

Các cơ quan giám sát ngân hàng trên toàn cầu chắc chắn sẽ chú ý đến động thái mới của Mỹ. Có vẻ như Mỹ đang bắt đầu một xu hướng nới lỏng quy định, có thể dẫn đến việc các nước khác cũng làm theo để duy trì sức cạnh tranh cho ngành ngân hàng của họ. Điều này được thể hiện rõ qua phản ứng của BoE. Trong thông báo về kế hoạch tương tự của mình, BoE đã nhiều lần đề cập đến việc cần đảm bảo "khả năng cạnh tranh quốc tế" và so sánh với "các quốc gia khác".

Đề xuất "endgame" mới nhất từ Fed có một số điểm khác biệt so với hiệp định Basel III về vốn ngân hàng, bao gồm ít nhất một điểm yếu hơn đáng kể so với quy định tương đương ở châu Âu. Khi tính toán một phần yêu cầu vốn cho "rủi ro hoạt động" (rủi ro tổn thất do sai sót, lỗi IT và các nguy cơ phi tài chính khác), các ngân hàng phải áp dụng hệ số nhân cho tổng thu nhập phí (hoặc chi phí, nếu cao hơn). Hôm thứ Hai, Barr xác nhận Mỹ sẽ áp dụng hệ số nhân cho thu nhập phí ròng, gần như luôn thấp hơn con số tổng, từ đó làm giảm yêu cầu về vốn.

Đối với các "đại gia" dịch vụ lưu ký như BNY Mellon và State Street, sự thay đổi này tạo ra khác biệt đáng kể. Mô hình kinh doanh của họ phụ thuộc nhiều vào rủi ro hoạt động và thu nhập phí hơn là rủi ro tín dụng và thu nhập lãi. Điều này không hoàn toàn vô lý; hoạt động lưu ký vốn ít rủi ro hơn cho vay hay giao dịch, và các ngân hàng ủy thác Mỹ là những "con chim đầu đàn" không có đối thủ ngang tầm trên toàn cầu.

Tuy nhiên, sự điều chỉnh này đi chệch hướng so với chuẩn mực quốc tế, và cũng sẽ mở đường cho các tổ chức ít thận trọng hơn áp dụng. Chẳng hạn, các ngân hàng đầu tư có thể bù trừ phí giao dịch với hoa hồng môi giới. Trong khi con đường đến địa ngục được lát bằng thiện ý, thì con đường dẫn đến cuộc khủng hoảng ngân hàng kế tiếp lại được trải bằng những ngoại lệ "hợp lý". Mọi thảm họa quy định đều bắt nguồn từ điều gì đó tưởng chừng hợp lý tại thời điểm đó.

Vấn đề này còn vượt xa phạm vi quan tâm của Cục Dự trữ Liên bang. Mối nguy hiểm thực sự từ kết quả không mấy tích cực của "Basel Endgame" là báo hiệu một sự thay đổi trong xu hướng quản lý ngân hàng toàn cầu. Trong hơn 10 năm qua, các ngân hàng Mỹ đã hưởng lợi lớn từ danh tiếng về quản lý vốn tốt hơn so với đối thủ quốc tế. Họ ít sử dụng mô hình nội bộ, áp dụng tiêu chuẩn nghiêm ngặt hơn về dự phòng rủi ro tín dụng, và duy trì tỷ lệ đòn bẩy thấp hơn.

Vụ sụp đổ của Silicon Valley Bank năm ngoái đáng lẽ phải là hồi chuông cảnh tỉnh. Thay vì có bảng cân đối kế toán trong sáng và vững chắc, nhiều ngân hàng Mỹ đang "giấu bụi dưới thảm" với khoản lỗ tiềm ẩn khổng lồ, mà họ không bị buộc phải ghi nhận theo giá thị trường cho mục đích vốn.

Mặc dù vậy, điểm bất thường này đang được xử lý, ngay cả trong phiên bản "nước đôi" của "endgame". Song vẫn còn nhiều rủi ro tiềm tàng. Mức độ rủi ro của thị trường bất động sản thương mại Mỹ vẫn là ẩn số. Các tiêu chuẩn quốc tế về quản lý rủi ro thanh khoản chỉ được áp dụng cho một số ít ngân hàng lớn nhất - những tổ chức được coi là "quá lớn để sụp đổ". Ngay cả quy trình stress test - vốn được thiết kế để đánh giá khả năng chống chịu của ngân hàng trong các kịch bản khủng hoảng - cũng đang gặp khó khăn. Ví dụ điển hình là việc Goldman Sachs gần đây đã thắng kiện về yêu cầu vốn, đặt ra câu hỏi về hiệu quả và tính công bằng của quy trình này.

Trong vấn đề vốn, các ngân hàng thường có xu hướng tập trung vào những chi tiết nhỏ mà bỏ qua bức tranh tổng thể. Họ thường tranh luận gay gắt về những thay đổi nhỏ trong tỷ lệ vốn, chẳng hạn như vài điểm phần trăm. Tuy nhiên, những khác biệt nhỏ này hầu như không ảnh hưởng đáng kể đến hoạt động của ngân hàng trong dài hạn. Điều thực sự quan trọng, nhưng thường bị các ngân hàng xem nhẹ, chính là danh tiếng về sự ổn định tài chính. Trường hợp của Credit Suisse là một ví dụ điển hình và đáng báo động. Ngân hàng này đã phải đối mặt với hậu quả nghiêm trọng khi mất đi uy tín về tính ổn định tài chính. Khi niềm tin của thị trường vào Credit Suisse bị lung lay, ngân hàng này nhanh chóng dẫn đến một chuỗi phản ứng tiêu cực, cuối cùng khiến ngân hàng này sụp đổ và bị tiếp quản.

Kể từ sau cuộc khủng hoảng tài chính, Jamie Dimon, CEO của JPMorgan Chase, đã liên tục nhấn mạnh về sức mạnh tài chính của ngân hàng này trong mỗi cuộc họp báo cáo kết quả. Ông thường xuyên đề cập đến "pháo đài cân đối kế toán" của JPMorgan, ám chỉ tình hình tài chính vững chắc và khả năng chống chịu rủi ro cao của ngân hàng. Bản thân Dimon đang đến gần cuối nhiệm kỳ giám đốc điều hành, và sẽ thật buồn và mỉa mai nếu phần di sản này của ông bị lãng quên. Quy định không phải là một ràng buộc đối với ngành tài chính; nhưng đó là một phần không thể thiếu trong hệ thống.

Financial Times

Broker listing

Cùng chuyên mục

New Zealand mạnh tay nới lỏng, cảnh báo rủi ro từ chính sách của Mỹ
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

New Zealand mạnh tay nới lỏng, cảnh báo rủi ro từ chính sách của Mỹ

Ngân hàng trung ương New Zealand cắt giảm lãi suất điều hành xuống 3.25%, đánh dấu chu kỳ nới lỏng sâu hơn dự báo nhằm ứng phó với rủi ro từ chính sách thương mại của Mỹ. Lạm phát trong tầm kiểm soát giúp RBNZ linh hoạt hơn, trái ngược với lập trường thận trọng của Fed và RBA. Tuy nhiên, sự bất ổn toàn cầu tiếp tục gây sức ép lên tăng trưởng và đầu tư trong nước.
doanh nghiệp Mỹ thận trọng giữa bất ổn thương mại, đầu tư giảm tốc
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

doanh nghiệp Mỹ thận trọng giữa bất ổn thương mại, đầu tư giảm tốc

Đơn đặt hàng tư liệu sản xuất chủ chốt của Mỹ giảm mạnh trong tháng tư, phản ánh tâm lý thận trọng của doanh nghiệp giữa lúc chính sách thuế quan còn nhiều bất định. Trong khi niềm tin tiêu dùng cải thiện nhờ thỏa thuận Mỹ - Trung, triển vọng đầu tư và thị trường nhà ở vẫn chịu áp lực.
Đã đến lúc nhà đầu tư chú ý hơn đến trái phiếu Eurozone?
Nguyễn Tuấn Đạt

Nguyễn Tuấn Đạt

Junior Analyst

Đã đến lúc nhà đầu tư chú ý hơn đến trái phiếu Eurozone?

Đồng USD đang mất đi vị thế là nơi trú ẩn an toàn cho mọi mục đích, điều này được nhấn mạnh bởi việc Moody’s gần đây đã hạ bậc xếp hạng tín dụng AAA cuối cùng còn lại của Mỹ từ một trong ba hãng lớn. EU hiện có cơ hội duy nhất để tận dụng sự nghi ngờ của nhà đầu tư và thúc đẩy đồng euro trở thành đồng tiền dự trữ, một động thái sẽ mang lại lợi ích kinh tế đáng kể. Đã đến lúc phá bỏ điều cấm kỵ về việc phát hành nợ chung của EU được bảo đảm bởi các quốc gia thành viên.
Lagarde: Đồng Euro cần sức mạnh tài chính và an ninh để cạnh tranh với USD
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

Lagarde: Đồng Euro cần sức mạnh tài chính và an ninh để cạnh tranh với USD

Chủ tịch ECB Christine Lagarde nhận định đồng Euro có thể trở thành đối trọng của USD nếu EU tăng cường thị trường vốn, cải cách nội khối và củng cố vai trò an ninh. Tuy nhiên, các trở ngại như thiếu tài sản an toàn và chia rẽ về tài khóa vẫn cản trở tiến trình hội nhập tài chính sâu rộng. Nếu vượt qua, khu vực Eurozone sẽ hưởng lợi từ chi phí vay thấp hơn và khả năng tự chủ tài chính lớn hơn.
USD suy yếu do lo ngại về dự luật thuế và nợ công Mỹ
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

USD suy yếu do lo ngại về dự luật thuế và nợ công Mỹ

Đồng USD giảm khi nhà đầu tư thận trọng trước dự luật thuế mới có thể làm tăng nợ liên bang Mỹ, trong khi thị trường chuyển hướng sang tài sản khác như euro và cổ phiếu. Việc Trump tạm hoãn áp thuế lên châu Âu cũng hỗ trợ tâm lý thị trường. Chỉ số USD ghi nhận phiên giảm thứ ba liên tiếp, phản ánh sự dè dặt của nhà đầu tư trước các chính sách tài khóa sắp tới.
Thống đốc BoJ Ueda kêu gọi cảnh giác về rủi ro lạm phát giá thực phẩm
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

Thống đốc BoJ Ueda kêu gọi cảnh giác về rủi ro lạm phát giá thực phẩm

Ngân hàng Trung ương Nhật Bản cảnh báo giá thực phẩm tăng có thể làm gia tăng áp lực lạm phát, trong bối cảnh lạm phát lõi đã tiến gần mục tiêu 2%. BoJ cho biết sẽ điều chỉnh chính sách tiền tệ nếu dữ liệu sắp tới củng cố triển vọng phục hồi ổn định. Tuy nhiên, các yếu tố như chi phí nhập khẩu và bất ổn thương mại tiếp tục làm phức tạp quyết định về lãi suất.
Giải mã những thông điệp từ Phố Wall: Bài học cho các doanh nghiệp Anh
Nguyễn Tuấn Đạt

Nguyễn Tuấn Đạt

Junior Analyst

Giải mã những thông điệp từ Phố Wall: Bài học cho các doanh nghiệp Anh

Trong cuộc đua thu hút dòng vốn toàn cầu, các công ty Anh đang nhận ra một sự thật đơn giản: nói cùng “ngôn ngữ” với nhà đầu tư Mỹ có thể mang lại lợi thế lớn hơn nhiều so với chỉ cải thiện lợi nhuận. Khi London muốn trở nên hấp dẫn như New York, việc điều chỉnh cách truyền đạt thông tin tài chính – từ báo cáo doanh thu cho đến cách cập nhật kết quả kinh doanh – không chỉ là kỹ thuật, mà là chiến lược.
Đã đến lúc giải phóng tài sản của Nga để giúp Ukraine
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

Đã đến lúc giải phóng tài sản của Nga để giúp Ukraine

Trước nguy cơ Mỹ đảo ngược cam kết với Ukraine, châu Âu cần chủ động giải phóng 300 tỷ USD tài sản Nga bị phong tỏa để hỗ trợ Kyiv. Sáng kiến “vay bồi thường” giúp cung cấp tài chính ngay lập tức mà vẫn tuân thủ luật pháp quốc tế, tạo đòn bẩy buộc Moscow đàm phán. Đây là lúc châu Âu thể hiện vai trò lãnh đạo thay vì trông đợi Washington.