Khi tin tức về thuế quan được công bố vào ngày hôm qua, một số cổ phiếu đã diễn biến đúng như kịch bản được dự đoán từ trước. Cổ phiếu ngành ô tô chứng kiến đà sụt giảm, một diễn biến hoàn toàn hợp lý bởi mỗi chiếc xe được tạo thành từ vô số linh kiện phải di chuyển qua lại biên giới, có những bộ phận thậm chí còn phải băng qua biên giới nhiều lần trước khi đến tay đại lý. Điển hình như Stellantis, một tập đoàn với hệ thống vận chuyển thiết bị đan xen giữa các cơ sở sản xuất ở cả hai bên đường biên Mỹ - Canada.

Một nhóm doanh nghiệp khác đang phải đối mặt với thách thức tương tự là những công ty nhập khẩu hàng hóa từ Trung Quốc để bán cho người tiêu dùng Mỹ. Best Buy, công ty hàng đầu trong ngành bán lẻ thiết bị điện tử và Dollar Tree, chuỗi cửa hàng giá rẻ đang đứng trước một lựa chọn khó khăn về việc họ nên tự gánh chịu bao nhiêu phần chi phí gia tăng và chuyển bao nhiêu sang người tiêu dùng với nguy cơ phải đối mặt với cơn thịnh nộ của Tổng thống Donald Trump.

Đối với toàn cảnh doanh nghiệp Mỹ, những thách thức còn ở phía trước thậm chí còn gay gắt hơn. Chính sách thuế quan của Trump đã đẩy đồng USD vốn đã mạnh lên những tầm cao mới. Diễn biến này dù không gây bất ngờ nhưng đáng chú ý. Một nghiên cứu về nhiệm kỳ Tổng thống trước của Trump đã chỉ ra rằng thuế quan áp lên Trung Quốc đã tạo hiệu ứng đẩy đồng USD lên cao trong khi kéo giá đồng Nhân dân tệ xuống thấp. Các chuyên gia phân tích của Citigroup ước tính rằng làn sóng thuế quan mới này có thể thúc đẩy đồng USD tăng thêm 3%.

Đây là một gánh nặng không nhỏ đối với các doanh nghiệp từ những công ty khổng lồ cung cấp dịch vụ tìm kiếm internet cho đến các chuỗi cà phê có phần lớn doanh thu và lợi nhuận đến từ ngoại tệ. Tình huống này giống như Trump đã gián tiếp áp một loại thuế mới lên toàn bộ thu nhập nước ngoài của họ. Theo đánh giá của các chuyên gia chiến lược tại Morgan Stanley, ba lĩnh vực chịu tác động nặng nề nhất là công nghệ, thực phẩm và hàng tiêu dùng trong khi viễn thông và tiện ích được dự đoán sẽ ít bị ảnh hưởng nhất. Morgan Stanley còn phát hiện một xu hướng đáng chú ý kể từ tháng 9, những cổ phiếu có độ nhạy cảm thấp với thu nhập bằng đồng USD (lower sensitivity to dollar earnings) đã có hiệu suất sinh lời vượt trội so với các cổ phiếu cùng phân khúc thị trường.

Đồng USD mạnh gây áp lực lên các tập đoàn đa quốc gia

Tất cả những dấu hiệu này cho thấy thị trường đang bước vào giai đoạn điều chỉnh chứ không phải một cuộc khủng hoảng toàn diện. Mức sụt giảm 1% của chỉ số S&P 500 thậm chí còn chưa đủ nghiêm trọng để lọt vào danh sách 20 phiên giao dịch tồi tệ nhất trong năm qua. Có lẽ những kịch bản xấu nhất đã được thị trường dự đoán và định giá từ trước, bởi Trump chưa bao giờ che giấu các ý đồ chính sách của mình. Một tín hiệu tích cực là cả Canada và Mexico đều được hưởng thời gian hoãn thi hành các chính sách thuế quan một tháng vào ngày hôm qua, sau khi các nhà lãnh đạo hai nước này chấp thuận những nhượng bộ then chốt, trong đó có cam kết điều động 10,000 nhân sự đến khu vực biên giới với Hoa Kỳ.

Mặt khác, có thể các nhà đầu tư đang rơi vào tình trạng bối rối, không biết nên bắt đầu ứng phó từ đâu. Bởi lẽ ngay cả những doanh nghiệp cùng ngành cũng có thể có chuỗi cung ứng hoàn toàn khác biệt. Một cuộc chiến thương mại, đặc biệt khi tác động lên những chuỗi cung ứng vẫn đang trong quá trình hồi phục sau đại dịch, quả thực là một vùng đất chưa được khai phá trong lịch sử kinh tế. Điều đáng chú ý là một trong những đặc trưng bền vững nhất của chủ nghĩa ngoại lệ Mỹ vẫn được thể hiện rõ, các nhà đầu tư thường tìm đến tài sản Mỹ như một kênh trú ẩn an toàn trong thời kỳ biến động, ngay cả khi chính nước Mỹ là nguồn gốc của những xáo trộn đó.

Chỉ số DXY đang tiến gần về mức đỉnh lịch sử

Tuy nhiên, phản ứng thờ ơ của thị trường đã tiềm ẩn những rủi ro đáng kể. Nếu giá cổ phiếu có một đợt sụt giảm mạnh, điều đó hẳn đã gửi một thông điệp rõ ràng tới Tổng thống rằng việc áp đặt thuế quan không hề đơn giản như những gì bề ngoài cho thấy. Nhưng với tình hình hiện tại, thái độ bình thản đến khó hiểu của các nhà đầu tư dường như không tạo ra bất kỳ áp lực nào buộc Trump phải cân nhắc thận trọng hơn trong các động thái sắp tới.