Theo số liệu được công bố ngày 6/5 từ Cơ quan Thống kê Liên bang, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của Thụy Sĩ trong tháng Tư không tăng so với cùng kỳ năm ngoái. Đây là mức lạm phát hàng năm thấp nhất kể từ giai đoạn đại dịch. Không chỉ thấp hơn so với mức 0.3% của tháng Ba, con số này còn khiến nhiều chuyên gia kinh tế ngạc nhiên khi phần lớn dự báo trước đó đều nghiêng về khả năng CPI giữ nguyên hoặc tăng nhẹ.

Lạm phát Thụy Sĩ chạm ngưỡng 0%

Đáng chú ý, chỉ số lạm phát cơ bản – loại trừ các yếu tố dễ biến động như năng lượng và thực phẩm tươi sống – cũng giảm mạnh, chỉ còn 0.6%. Mức giảm này cho thấy xu hướng giảm phát không chỉ đến từ những yếu tố bên ngoài, mà còn lan rộng trong nền kinh tế nội địa. Cơ quan thống kê cho biết mức giảm giá mạnh nhất đến từ các dịch vụ du lịch và lưu trú, trong khi giá rau quả và quần áo lại tăng nhẹ, phản ánh sự phân hóa trong các nhóm hàng hóa.

Một phần nguyên nhân quan trọng của đợt giảm lạm phát này đến từ diễn biến trên thị trường tiền tệ. Đồng franc Thụy Sĩ đã mạnh lên đáng kể trong thời gian gần đây, đặc biệt so với đồng USD và euro, khi nhà đầu tư tìm đến tài sản trú ẩn giữa bối cảnh bất ổn tài khóa từ chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump và căng thẳng thương mại chưa hạ nhiệt. Đồng tiền mạnh giúp giảm giá hàng hóa nhập khẩu – một yếu tố cốt lõi trong cấu trúc chi tiêu của Thụy Sĩ vốn phụ thuộc nhiều vào thương mại quốc tế.

Sự hạ nhiệt của giá cả diễn ra đồng thời với các tín hiệu chững lại của nền kinh tế. Tuần trước, chỉ số PMI ngành sản xuất của Thụy Sĩ đã giảm mạnh, đánh dấu mức suy yếu lớn nhất trong vòng bốn năm. Điều này cho thấy khu vực công nghiệp – vốn chiếm tỷ trọng đáng kể trong nền kinh tế nước này – đang gặp khó, đặc biệt là khi đồng franc mạnh khiến xuất khẩu trở nên kém cạnh tranh.

Với môi trường tăng trưởng chậm và lạm phát gần như không tồn tại, áp lực đang gia tăng lên SNB trong việc tiếp tục nới lỏng chính sách tiền tệ. Sau khi đã cắt giảm lãi suất 150 điểm cơ bản kể từ đầu năm 2024, hiện mức lãi suất chính sách của SNB chỉ còn 0.25%. Giới phân tích đang đặt cược vào một đợt cắt giảm lãi suất nữa trong kỳ họp tháng Sáu tới, đưa lãi suất quay trở lại mức 0%.

Tuy nhiên, thời gian đang là một rào cản. SNB chỉ còn một bản cập nhật dữ liệu lạm phát trước kỳ họp chính sách ngày 19/6. Trong khi đó, các biện pháp tạm hoãn áp thuế từ phía Mỹ – vốn là một phần lý do khiến đồng franc tăng giá – sẽ hết hiệu lực vào đầu tháng Bảy. Điều này khiến giới hoạch định chính sách rơi vào thế khó: hành động sớm có thể là cần thiết, nhưng rủi ro vẫn còn tiềm ẩn.

Từ góc độ thị trường, kỳ vọng cắt giảm lãi suất ngày càng được phản ánh rõ trong giá tài sản. Diễn biến thực tế của lạm phát đã thấp hơn cả kịch bản thận trọng mà SNB từng đưa ra, trong đó họ dự báo mức lạm phát trung bình năm 2025 chỉ là 0.4%. Chủ tịch SNB, ông Martin Schlegel, sẽ phát biểu tại một hội nghị ở Zurich vào thứ Ba tới – nơi ông được kỳ vọng sẽ đưa ra những tín hiệu rõ ràng hơn về định hướng chính sách sắp tới.

Trong khi lạm phát ở Thụy Sĩ gần như bằng 0, khu vực đồng euro lại đang chứng kiến sức ép giá cả lớn hơn. Theo ước tính sơ bộ, CPI khu vực eurozone tháng Tư tăng 2.2% so với cùng kỳ năm trước. Nếu điều chỉnh theo phương pháp đo lường hài hòa (HICP) – để so sánh tương đồng – lạm phát Thụy Sĩ cũng chỉ ở mức 0.3%.

Đây chính là bài toán nan giải mà SNB phải giải quyết: làm sao cân bằng giữa sự ổn định giá cả và hỗ trợ tăng trưởng, trong khi các yếu tố bên ngoài ngày càng khó kiểm soát.