Tuần qua, làn sóng lạc quan đã tràn ngập thị trường chứng khoán sau chiến thắng của ông Trump. Chỉ số S&P 500 đã bứt phá ngoạn mục với mức tăng gần 5%, trong khi các cổ phiếu ngành tài chính - bao gồm ngân hàng, các công ty tư vấn M&A và các tập đoàn đầu tư tư nhân - đã vươn mình ấn tượng với mức tăng từ 10-15%. Điều này xuất phát từ kỳ vọng về một môi trường kinh doanh với ít ràng buộc pháp lý hơn và sôi động hơn về hoạt động mua bán và sáp nhập.

Trong khi đó, một diễn biến ít được chú ý nhưng mang tính then chốt là sự biến động của lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ kỳ hạn 10 năm. Dù Fed đã bắt đầu hạ lãi suất ngắn hạn từ vài tháng trước, lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ kỳ hạn 10 năm lại có diễn biến trái ngược khi liên tục leo thang, chạm ngưỡng 4.4% trong tuần qua.

Giới đầu tư dường như đang nhìn xa hơn những động thái nới lỏng trước mắt để đánh giá bức tranh tổng thể về lạm phát và tăng trưởng trong trung hạn. Mặc dù lạm phát đã hạ nhiệt sau đợt thắt chặt chính sách quyết liệt của Fed trong giai đoạn 2022 - 2023, chỉ số CPI Mỹ vẫn đang vượt xa mức mục tiêu 2% của Fed. Thêm vào đó, những cam kết của Trump về cắt giảm thuế nội địa và tăng thuế quan được dự báo sẽ tạo thêm áp lực lạm phát. Trong bối cảnh này, Chủ tịch Fed Jerome Powell đã kiên quyết bác bỏ những đồn đoán về việc ông có thể rời nhiệm sở sớm để nhường chỗ cho một đồng minh của Trump tại ngân hàng trung ương.

Dù trong bất kỳ tình huống nào, phạm vi tác động của chính sách tiền tệ vẫn chỉ giới hạn ở việc điều tiết lãi suất ngắn hạn mà không thể kiểm soát được lãi suất dài hạn. Đây là thời điểm các nhà đầu tư tín dụng nên thận trọng và các nhà đầu tư cổ phiếu cũng không ngoại lệ, đặc biệt khi chỉ số S&P 500 đã có một năm bứt phá ngoạn mục với mức tăng trên 25%. Một hiện tượng đáng chú ý là phần bù rủi ro tín dụng giữa trái phiếu tín nhiệm cao và trái phiếu tín nhiệm thấp đang duy trì ở mức thấp chưa từng thấy trong lịch sử.

Tuy nhiên, một câu hỏi then chốt được đặt ra: nếu lãi suất cơ bản tiếp tục duy trì trên ngưỡng 4-5%, liệu lợi nhuận doanh nghiệp và thu nhập hộ gia đình có đủ sức chống chọi trước giai đoạn lãi suất cao kéo dài hơn dự kiến? Bên cạnh đó, còn có những băn khoăn về kịch bản giá cả một lần nữa leo thang và phản ứng của Fed - bất kể ai nắm quyền điều hành - sẽ như thế nào.

Trong tuần qua, Pimco đã chia sẻ nhận định đáng chú ý với Financial Times rằng lợi suất trái phiếu chính phủ có thể sẽ một lần nữa tiệm cận với tỷ suất sinh lời của cổ phiếu: khi lợi suất trái phiếu ổn định ở mức cao hơn, giá trị hiện tại của dòng tiền tự do doanh nghiệp sẽ giảm, ảnh hưởng đến định giá cổ phiếu - một kịch bản đã từng khiến nền kinh tế dưới thời cựu Tổng thống Joe Biden phải trải qua những tháng ngày đầy thách thức trong năm 2022.

Dù đang đứng trước những điều kiện kinh tế tương tự, thị trường vốn lại có cái nhìn hoàn toàn khác về thời kỳ Trump so với Biden. Thế nhưng, đừng kỳ vọng sự khác biệt này sẽ có thể kéo dài mãi.