Liên minh châu Âu (EU) ngày thứ Hai đã chỉ trích Mỹ cản trở nỗ lực đạt được một thỏa thuận thương mại và cảnh báo sẽ có biện pháp trả đũa nếu không đạt được giải pháp nhằm tránh mức thuế trừng phạt do Tổng thống Donald Trump đề xuất từ ngày 1/8.

Trong khi đó, ông Trump tỏ ra cởi mở với các cuộc đàm phán mới, cho biết các quan chức EU sẽ đến Washington để thảo luận. “Họ muốn đạt được một thỏa thuận khác, và chúng tôi luôn sẵn sàng đàm phán, kể cả với châu Âu,” Trump nói trong Phòng Bầu dục. “Thực tế là họ đang đến đây. Họ muốn nói chuyện.”

Vào thứ Bảy, Trump đã gia tăng áp lực bằng cách đe dọa áp thuế 30% lên phần lớn hàng hóa nhập khẩu từ EU và Mexico, sau những tuyên bố tương tự nhắm vào các nền kinh tế lớn khác như Nhật Bản và Hàn Quốc.

Dù EU vẫn tránh đáp trả trực tiếp để giữ cơ hội đàm phán, thái độ của các bộ trưởng tại Brussels sau cuộc họp hôm thứ Hai cho thấy khối này đang tiến gần hơn đến hành động cứng rắn. Ngoại trưởng Đan Mạch Lars Lokke Rasmussen gọi mối đe dọa thuế của Trump là “hoàn toàn không thể chấp nhận được.”

Ủy viên thương mại EU Maros Sefcovic khẳng định vẫn còn cơ hội cho đàm phán nhưng tỏ rõ thất vọng trước việc Washington không nỗ lực đạt thỏa thuận với đối tác thương mại lớn nhất của mình. “Cần có hai tay để vỗ,” ông nói, nhấn mạnh rằng toàn bộ 27 quốc gia EU đã đồng thuận rằng các biện pháp đáp trả là cần thiết nếu đàm phán thất bại.

Ý, một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng trực tiếp, đã chuẩn bị danh sách thuế trả đũa trị giá 21 tỷ euro nhắm vào hàng hóa Mỹ. Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum thì bày tỏ tin tưởng hai bên sẽ đạt được thỏa thuận về an ninh trước hạn chót tháng 8. Bà cũng khẳng định sẽ không có chuyện lực lượng Mỹ tiến vào lãnh thổ Mexico như Trump từng gợi ý.

Phía Nhà Trắng làm rõ rằng thuế suất 30% sẽ không áp dụng với hàng hóa Mexico nằm trong thỏa thuận thương mại USMCA.

Căng thẳng leo thang, chứng khoán châu Âu chao đảo

Cố vấn kinh tế Nhà Trắng Kevin Hassett xác nhận các cuộc đàm phán với EU, Canada và Mexico đang diễn ra. Canada hiện cũng đang đối mặt với mức thuế 35% bắt đầu từ tháng tới.

Cảnh báo thuế đã gây lo ngại sâu sắc tại châu Âu, đặc biệt ở Đức. Thủ tướng Đức Friedrich Merz cảnh báo mức thuế sẽ “trực tiếp tấn công ngành công nghiệp xuất khẩu của Đức.” Volker Treier, người đứng đầu Phòng Thương mại & Công nghiệp Đức, cho biết: “Cuộc xung đột thuế với Mỹ là mối đe dọa nghiêm trọng đối với nhiều doanh nghiệp Đức.”

Trong khi đó, các ngành công nghiệp châu Âu đang chuẩn bị cho tình huống xấu nhất. Ví dụ, các nhà sản xuất rượu vang Chianti nổi tiếng của Ý đã đề xuất EU hỗ trợ tiếp cận các thị trường thay thế tại Nam Mỹ, châu Á và châu Phi.

Kể từ khi trở lại Nhà Trắng, ông Trump đã dùng thuế quan như một công cụ trung tâm để thúc đẩy kinh tế trong nước và tái công nghiệp hóa Mỹ. Tuy nhiên, chuỗi các tuyên bố lẫn đảo ngược gần đây đã khiến thị trường ít phản ứng hơn trước những động thái này. Chứng khoán châu Âu giảm trong phiên đầu tuần, trong khi Phố Wall giữ ổn định.

Chạy đua trước hạn chót

Thời hạn 1/8 đang khiến nhiều quốc gia khẩn trương tìm kiếm thỏa thuận. Tại Hàn Quốc, Bộ trưởng Thương mại Yeo Han-koo cho biết nước này có thể đạt được một “thỏa thuận nguyên tắc” với Mỹ trong thời gian ngắn, với hy vọng tránh mức thuế 25% đang đe dọa hàng xuất khẩu.

Yeo lưu ý rằng 20 ngày là quá ngắn để hoàn tất một hiệp định đầy đủ, nhưng là đủ để đạt được thỏa thuận khung và tiếp tục đàm phán sau đó. Hàn Quốc sẵn sàng mở rộng quyền tiếp cận thị trường nông nghiệp cho Mỹ như một phần của thương lượng, theo truyền thông địa phương.