Tổng thống Mỹ đã đăng tuyên bố của mình trên mạng xã hội Truth Social vào một ngày giao dịch đầy biến động, khi giá dầu Brent – chuẩn dầu quốc tế – tăng vọt lên 81.40 USD/thùng ngay khi thị trường mở cửa, rồi giảm trở lại 1% vào đầu giờ chiều theo giờ London.

"Gửi đến Bộ Năng lượng: KHOAN ĐI, KHOAN!!! Và ý tôi là NGAY LẬP TỨC!!!" Trump viết.

Mặc dù một số phần tử cứng rắn của Iran kêu gọi Tehran đáp trả bằng cách phong tỏa eo biển Hormuz – tuyến vận chuyển khoảng 1/4 lượng dầu thô vận chuyển bằng đường biển toàn cầu – nhưng nguồn cung dầu từ Trung Đông đến nay vẫn chưa bị ảnh hưởng bởi cuộc xung đột leo thang.

Giá dầu đã tăng khoảng 10% kể từ khi Israel bất ngờ tấn công Iran cách đây 10 ngày. Tuy nhiên, giá dầu toàn cầu hiện vẫn thấp hơn so với mức hồi tháng 1.

"Cho đến lúc này, chưa có một giọt dầu nào bị mất khỏi thị trường toàn cầu", ông Bjarne Schieldrop, chuyên gia phân tích hàng hóa chính tại SEB, nhận định. "Tuy vậy, thị trường vẫn đang căng thẳng chờ đợi động thái tiếp theo của Iran."

Chỉ huy quân đội hàng đầu của Iran, Đại tướng Abdolrahim Mousavi, tuyên bố lực lượng Iran có quyền trả đũa các lợi ích của Mỹ, đồng thời nói rằng “con rối phi pháp và hiếu chiến của Mỹ là Israel sẽ bị trừng phạt”.

Giá dầu trong tuần này sẽ phụ thuộc vào hình thức trả đũa của Iran, và liệu nước này hoặc các lực lượng ủy nhiệm như phiến quân Houthi có nhắm vào cơ sở hạ tầng năng lượng hay tàu thuyền hay không, theo các nhà phân tích.

Họ nhận định rằng bất kỳ vụ tấn công nào nhằm vào tàu bè ở eo biển Hormuz sẽ ngay lập tức đẩy giá năng lượng tăng vọt.

Iran từng đe dọa đóng eo biển này, nhưng nhiều chuyên gia cho rằng nước này sẽ khó có thể phong tỏa hoàn toàn tuyến hàng hải do có sự hiện diện của Hạm đội 5 Hải quân Mỹ đóng tại Bahrain.

“Các quan chức an ninh cho rằng Iran khó có thể phong tỏa hoàn toàn eo biển Hormuz trong thời gian dài,” bà Helima Croft, cựu chuyên gia CIA hiện làm việc tại RBC Capital Markets, nhận định. “Tuy nhiên, nhiều chuyên gia an ninh cho rằng Iran có khả năng tấn công các tàu chở dầu riêng lẻ hoặc các cảng trọng yếu bằng tên lửa và thủy lôi.”

Iran cũng sử dụng tuyến đường này để xuất khẩu dầu sang Trung Quốc và các nước khác.

Hai tàu chở dầu đang trên đường vào vùng Vịnh đã đổi hướng vào phút chót để tránh eo biển. Tàu Coswisdom Lake quay đầu vào lúc 22h30 Chủ nhật tại điểm hẹp nhất của eo biển, theo dữ liệu từ MarineTraffic, rồi đổi hướng lần nữa tiến vào vùng Vịnh. Tàu South Loyalty quay đầu sớm hơn ba tiếng và hiện đang neo ngoài khơi Khor Fakkan, một thị trấn thuộc Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE).

Một kịch bản khác là Iran có thể tấn công các mỏ dầu và cơ sở hạ tầng ở các đồng minh của Mỹ trong khu vực như Ả Rập Xê Út và Qatar. Lo ngại bị lôi kéo vào xung đột, các nước vùng Vịnh đã nhiều lần kêu gọi chấm dứt các hành động thù địch và trở lại đối thoại.

Trong tuyên bố sáng Chủ nhật, Bộ Ngoại giao Qatar cảnh báo rằng căng thẳng nghiêm trọng trong khu vực có thể gây ra những hậu quả “thảm khốc”. Ả Rập Xê Út cũng bày tỏ “mối quan ngại sâu sắc” về diễn biến ở Iran.

Các nhà phân tích tại S&P Global Commodity Insights cho rằng đợt tăng giá dầu vào tối Chủ nhật sẽ giảm nhiệt vào sáng thứ Hai nếu Iran không phản ứng ngay lập tức.

“Câu hỏi then chốt là điều gì sẽ xảy ra tiếp theo,” James Bambino và Richard Joswick của S&P viết trong một bản ghi chú. “Liệu Iran có tấn công trực tiếp lợi ích của Mỹ hay thông qua các lực lượng ủy nhiệm? Liệu xuất khẩu dầu của Iran có bị đình chỉ? Liệu Iran có tấn công tàu thuyền ở eo biển Hormuz?”

Ngay cả khi xuất khẩu dầu của Iran bị gián đoạn, việc OPEC+ tăng sản lượng cùng lượng tồn kho toàn cầu hiện tại sẽ giúp thị trường dầu vẫn được cung cấp đầy đủ – miễn là eo biển Hormuz còn thông suốt – họ nhấn mạnh.

Iran xuất khẩu khoảng 2 triệu thùng dầu mỗi ngày. Khoảng 21 triệu thùng dầu từ Iran, Iraq, Kuwait, Ả Rập Xê Út, Qatar và UAE đi qua eo biển Hormuz mỗi ngày.