Đà tăng trưởng mạnh mẽ của khu vực này đang thu hút sự chú ý của giới đầu tư toàn cầu, nhưng câu hỏi đặt ra là: đây có phải sự khởi đầu của một chu kỳ thịnh vượng dài hạn hay chỉ là một cơn sóng ngắn ngủi trước khi thị trường quay lại thực tại?

Trong năm nay, cổ phiếu blue-chip của châu Âu đã tăng 9%, trong khi chỉ số S&P 500 của Mỹ lại giảm gần 4%. Nếu xu hướng này tiếp tục, đây sẽ là một hiện tượng hiếm có trong lịch sử tài chính. Kể từ năm 2008, chỉ có bốn lần chỉ số Euro Stoxx 600 khép lại năm với mức tăng trưởng vượt S&P 500.

Điều đáng chú ý là giới quản lý quỹ đang dần tăng tỷ trọng cổ phiếu châu Âu trong danh mục đầu tư của họ. Theo khảo sát hàng tháng của Bank of America (BofA), tỷ lệ phân bổ vào cổ phiếu Eurozone đã đạt mức cao nhất trong hơn ba năm. Đi đầu trong làn sóng này là những tập đoàn công nghiệp vững mạnh như Thyssenkrupp và Rheinmetall – hãng sản xuất thiết bị quốc phòng có lịch sử 136 năm của Đức. Một phần nguyên nhân đến từ việc chính phủ Đức công bố kế hoạch đầu tư lên tới 1,000 tỷ euro vào cơ sở hạ tầng và trang thiết bị quân sự, tạo động lực tăng trưởng cho ngành công nghiệp quốc phòng và xây dựng.

Châu Âu đang có cơ hội "đổi vận" vào đúng thời điểm Mỹ bước vào giai đoạn bất ổn. Nền kinh tế lớn nhất thế giới đang chững lại, trong khi chính sách kinh tế thiếu nhất quán của chính quyền Trump, đặc biệt là về thương mại và thuế quan, đã làm lung lay niềm tin vào sự “ngoại lệ Mỹ” (US exceptionalism) – quan điểm cho rằng Mỹ sẽ luôn dẫn đầu về kinh tế và tài chính.

Trong khi đó, thị trường chứng khoán châu Âu vẫn còn nhiều dư địa tăng trưởng. Hiện tại, chỉ số Stoxx 600 đang giao dịch ở mức P/E 14 lần so với lợi nhuận dự báo, tăng nhẹ từ mức 13 vào tháng 12 năm ngoái. Tuy nhiên, con số này vẫn thấp hơn mức trung bình 16 lần trong thập kỷ qua, và đặc biệt thấp hơn so với mức 20 lần của S&P 500. Nếu Stoxx 600 đạt lại mức trung bình lịch sử của nó, chỉ số này có thể tăng thêm 8% nữa – một con số hấp dẫn nhưng chưa thực sự đột phá.

Chênh lệch định giá giữa chứng khoán châu Âu và Mỹ

Dù vậy, không phải ai cũng tin rằng chứng khoán châu Âu sẽ tiếp tục duy trì phong độ này trong dài hạn. Để thực sự bứt phá, khu vực này cần biến những mục tiêu chính sách đầy tham vọng thành các đơn hàng thực tế, dòng tiền và lợi nhuận thực sự cho doanh nghiệp. Hiện tại, giới phân tích vẫn còn thận trọng. Dự báo cho thấy lợi nhuận của các công ty trong Stoxx 600 chỉ tăng 3% trong năm nay và 9% vào năm 2026 – thấp hơn đáng kể so với mức 10% và 13% của S&P 500.

Một dấu hiệu khác cho thấy tâm lý thị trường vẫn còn dè dặt là kết quả khảo sát của BofA. Mặc dù nhà đầu tư đang tăng mua cổ phiếu châu Âu và bán bớt tài sản tại Mỹ, họ vẫn giữ một phần lợi nhuận dưới dạng tiền mặt thay vì tái đầu tư toàn bộ. Điều này cho thấy họ vẫn cần thêm bằng chứng rõ ràng hơn trước khi đặt cược vào một châu Âu đang vật lộn với già hóa dân số, nợ công cao và những thách thức chính trị phức tạp.

Với những tín hiệu khả quan trên thị trường, có thể các ngân hàng đầu tư sẽ tận dụng cơ hội này để quảng bá câu chuyện về “ngoại lệ châu Âu” (European exceptionalism) – một khu vực có tiềm năng trở thành trung tâm tăng trưởng mới của thế giới. Tuy nhiên, xét trên thực tế, châu Âu vẫn chưa thực sự xứng đáng với danh hiệu đó. Thị trường tài chính khu vực này có thể tiếp tục tăng, nhưng để vượt qua Mỹ và duy trì đà tăng trong dài hạn, châu Âu cần nhiều hơn những con số thống kê nhất thời – mà cần một sự thay đổi thực sự trong cấu trúc kinh tế và động lực tăng trưởng.