Cải cách thuế tại Hoa Kỳ: Giải pháp nào cho một hệ thống kém hiệu quả?

Cải cách thuế tại Hoa Kỳ: Giải pháp nào cho một hệ thống kém hiệu quả?

Đặng Thùy Linh

Đặng Thùy Linh

Junior Analyst

15:27 09/10/2024

Do cuộc bầu cử tổng thống Mỹ đang đến gần và tình trạng thâm hụt ngân sách ngày càng nghiêm trọng, các ứng cử viên đang tập trung tìm cách tăng nguồn thu cho quốc gia thông qua thuế.

Đây là điều quan trọng mà các nhà đầu tư cần theo dõi, bởi thâm hụt ngân sách sẽ khó cải thiện nếu không thực hiện các biện pháp để vừa cắt giảm chi tiêu và vừa tìm nguồn thu mới. Tuy nhiên, nhiều đề xuất từ cả hai đảng chính trị lại không hợp lý và có thể làm đảo lộn nguyên tắc công bằng và hiệu quả của hệ thống thuế.

Một hệ thống thuế công bằng và hiệu quả là phải tăng nguồn thu với chi phí thấp nhất cho nền kinh tế. Hệ thống này phải dễ quản lý và không làm ảnh hưởng nhiều đến quyết định kinh tế của người dân. Thuế cũng cần phải công bằng: hai người có thu nhập và điều kiện kinh tế giống nhau thì phải đóng thuế như nhau. Những người giàu có khả năng đóng thuế nhiều hơn thì phải nộp thuế cao hơn, nhưng mức thuế cũng không nên quá cao đến mức ảnh hưởng đến quyết định đầu tư của họ vào những dự án sáng tạo và rủi ro - những dự án có thể giúp cải thiện năng suất và tăng trưởng kinh tế trong tương lai.

Một số đề xuất trong chiến dịch tranh cử đề cập đến việc tăng mạnh thuế suất biên. Khi có người phản đối rằng điều này có thể làm giảm động lực làm việc và đầu tư, những người ủng hộ lại cho rằng Mỹ đã có lúc áp mức thuế lên tới 90% vào những năm 1950 và nền kinh tế vẫn phát triển, dù chậm.

Tuy nhiên, điều mà những chính trị gia này không nói đến là trên thực tế rất ít người dân phải chịu mức thuế đó. Tỷ lệ thu thuế trung bình vẫn ổn định ở mức khoảng 17.5% GDP kể từ những năm 1950. Người dân đã tìm cách không khai báo đủ thu nhập bằng cách lợi dụng các kẽ hở và chuyển thu nhập sang những lĩnh vực có thuế suất thấp hơn, hoặc chuyển thu nhập cho các thành viên gia đình có mức thuế thấp hơn. Nguồn thu của chính phủ, tính theo phần trăm GDP, không cao hơn khi thuế suất biên ở mức 90% so với khi chỉ dưới 40%.

Kinh nghiệm về việc "chuyển thu nhập" này cho thấy rủi ro từ đề xuất của cả hai đảng về việc loại bỏ thuế với tiền boa. Điều này không công bằng khi người nhận lương bình thường phải đóng thuế, còn người nhận tiền boa thì không. Nó cũng có thể khiến các công ty chuyển sang trả lương cho nhân viên bằng tiền boa thay vì lương. Điều này sẽ làm suy giảm nguồn thu thuế của chính phủ. Các đề xuất loại bỏ thuế với thu nhập khác, như tiền làm thêm giờ, cũng có thể gây ra hiện tượng chuyển thu nhập tương tự.

Ngoài ra, một số đề xuất về thuế tài sản cũng được đưa ra. Thuế này từng được áp dụng ở châu Âu, nhưng nó rất khó quản lý, dễ gây ra tình trạng trốn thuế và mang lại ít nguồn thu. Hầu hết các quốc gia châu Âu đã bỏ thuế này.

Có những cách nào để tăng nguồn thu thuế mà vẫn đảm bảo được tính công bằng và không làm tổn hại đến động lực kinh tế? Giải quyết các lỗ hổng hiện tại về việc đóng thuế là lựa chọn khả thi nhất. Ví dụ, "carried interest" – phần lợi nhuận mà các quản lý quỹ đầu tư tư nhân nhận được – là một mục tiêu đầy hứa hẹn. Chúng ta nên khuyến khích các khoản đầu tư vốn vào các doanh nghiệp mới. Tuy nhiên, thu nhập từ việc quản lý các doanh nghiệp đó nên bị đánh thuế như mọi loại thu nhập khác, thay vì là thuế lãi về vốn.

Nếu chúng ta cho rằng người giàu nên đóng thuế nhiều hơn, cách hiệu quả nhất là đánh thuế lãi về vốn khi người đó qua đời - khi tất cả tài sản phải được định giá lại để đánh thuế bất động sản. Hiện nay, giá trị tài sản được định giá lại theo giá trị thị trường vào thời điểm qua đời, và người thừa kế không phải trả thuế lãi về vốn. Áp dụng thuế vào thời điểm này sẽ giúp giải quyết vấn đề trốn thuế và ngăn việc giữ lại tài sản để tránh thuế.

Một cách khác để tăng nguồn thu là bổ sung thuế tiêu dùng liên bang, bên cạnh thuế thu nhập hiện tại. Điều này có thể hợp lý hơn vì nó đánh thuế vào những gì mọi người tiêu dùng từ hàng hóa và dịch vụ, thay vì đánh thuế vào những gì họ đóng góp cho nền kinh tế qua nỗ lực lao động và đầu tư. Và có nhiều cách để làm cho thuế tiêu dùng ít gây thiệt thòi hơn cho người có thu nhập thấp như một số người lo ngại.

Dù việc sửa các lỗ hổng thuế có thể gặp khó khăn vì ảnh hưởng của các nhóm lợi ích, chúng ta vẫn không nên từ bỏ mục tiêu xây dựng một hệ thống thuế công bằng và hiệu quả hơn.

Financial Times

Broker listing

Cùng chuyên mục

Đối mặt với thách thức toàn cầu, Anh và EU tìm lại tiếng nói chung sau gần một thập kỷ Brexit
Ngọc Lan

Ngọc Lan

Junior Editor

Đối mặt với thách thức toàn cầu, Anh và EU tìm lại tiếng nói chung sau gần một thập kỷ Brexit

Trong bối cảnh tình hình thế giới đang có nhiều biến động sâu rộng, Vương quốc Anh và Liên minh Châu Âu đang tìm lại những lợi ích và giá trị chung. Vào ngày 19/5, Thủ tướng Anh Sir Keir Starmer, lãnh đạo Công đảng, cùng Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen và các nhà lãnh đạo cấp cao EU sẽ hội đàm tại London trong một hội nghị thượng đỉnh quan trọng.
Căng thẳng thương mại Mỹ - Trung: Không thể hàn gắn trong chốc lát!
Quỳnh Chi

Quỳnh Chi

Junior Editor

Căng thẳng thương mại Mỹ - Trung: Không thể hàn gắn trong chốc lát!

Tình trạng giao dịch thương mại giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc đã rơi vào suy thoái nghiêm trọng, nguyên nhân chính từ các rào cản thuế quan mang tính cấm đoán. Việc nhận diện đầy đủ mức độ gián đoạn trong quan hệ thương mại song phương có thể mở ra cánh cửa khởi động tiến trình đàm phán mới.
BoE dự kiến sẽ đẩy nhanh lộ trình cắt giảm lãi suất nhằm đối phó với cuộc chiến thương mại toàn cầu
Ngọc Lan

Ngọc Lan

Junior Editor

BoE dự kiến sẽ đẩy nhanh lộ trình cắt giảm lãi suất nhằm đối phó với cuộc chiến thương mại toàn cầu

Ngân hàng trung ương Anh (BoE) dự kiến sẽ cắt giảm lãi suất 25 bps trong tuần này và có thể mở đường cho một loạt các đợt giảm liên tiếp lần đầu tiên kể từ năm 2009 nhằm ứng phó với cuộc chiến thương mại toàn cầu do Tổng thống Mỹ Donald Trump khởi xướng.
Đâu là chìa khoá thành công của Warren Buffet?
Quỳnh Chi

Quỳnh Chi

Junior Editor

Đâu là chìa khoá thành công của Warren Buffet?

Báo cáo khảo sát ISM ngành dịch vụ tháng Tư vừa được công bố đã vượt xa dự báo của giới phân tích, minh chứng cho sự phát triển bền vững của khu vực dịch vụ Hoa Kỳ. Xét trên vĩ mô, dữ liệu này củng cố thêm luận điểm về sự kiên cường của nền kinh tế Mỹ. Tuy nhiên, các chỉ báo tiêu cực đã xuất hiện: chỉ số giá chi trả đã tăng vượt mức dự đoán, trong khi chỉ số việc làm suy giảm tháng thứ hai liên tiếp. Các yếu tố này cho thấy dấu hiệu tiềm ẩn của tình trạng đình lạm - hiện tượng kinh tế vừa trì trệ vừa lạm phát.
Tổng thống Trump siết chặt tài trợ liên bang, châu Âu chi nửa tỷ Euro lôi kéo nhân tài khoa học toàn cầu
Ngọc Lan

Ngọc Lan

Junior Editor

Tổng thống Trump siết chặt tài trợ liên bang, châu Âu chi nửa tỷ Euro lôi kéo nhân tài khoa học toàn cầu

Trong một diễn biến đáng chú ý trên chính trường quốc tế, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã bày tỏ quan ngại sâu sắc về chính sách khoa học hiện tại của Hoa Kỳ. Vị nguyên thủ Pháp cảnh báo rằng các biện pháp kiểm soát nghiêm ngặt mà Tổng thống Trump áp dụng đối với hoạt động nghiên cứu khoa học Hoa Kỳ không chỉ gây nguy hại cho nền kinh tế mà còn đe dọa nền dân chủ Mỹ.
Friedrich Merz chuẩn bị đảm nhiệm vị trí Thủ tướng Đức
Quỳnh Chi

Quỳnh Chi

Junior Editor

Friedrich Merz chuẩn bị đảm nhiệm vị trí Thủ tướng Đức

Friedrich Merz sắp đảm nhiệm cương vị Thủ tướng Đức, hiện thực hóa khát vọng cả đời trong bối cảnh biến động sâu sắc về kinh tế và địa chính trị đối với nền kinh tế dẫn đầu châu Âu. Chính trị gia 69 tuổi thuộc đảng Dân chủ Cơ đốc giáo (CDU), sau khi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tháng Hai và thiết lập liên minh chiến lược với đảng Dân chủ Xã hội (SPD) để hình thành chính phủ đa số, sẽ trở thành vị Thủ tướng thứ 10 của Đức thời hậu chiến sau cuộc bỏ phiếu quyết định tại Quốc hội Liên bang (Bundestag) vào thứ Ba.
Các tập đoàn lớn tại châu Âu và Anh chịu tổn thất nặng nề từ chính sách thương mại của Tổng thống Trump
Ngọc Lan

Ngọc Lan

Junior Editor

Các tập đoàn lớn tại châu Âu và Anh chịu tổn thất nặng nề từ chính sách thương mại của Tổng thống Trump

Các tập đoàn hàng đầu tại châu Âu và Vương quốc Anh đang dần hé lộ những chi phí phát sinh từ cuộc chiến thương mại với Hoa Kỳ. Giới lãnh đạo doanh nghiệp đang phân tích kỹ lưỡng các hệ quả tiêu cực đối với tâm lý người tiêu dùng, những thách thức đang gia tăng cho chuỗi cung ứng toàn cầu, cùng sự bất ổn kéo dài do tình trạng không chắc chắn về các mức thuế quan.
Forex Forecast - Diễn đàn dự báo tiền tệ