Cụ thể, nhập khẩu dầu thô giảm 5% so với cùng kỳ năm 2024, xuống còn 83.85 triệu tấn. Sự sụt giảm này không chỉ phản ánh nhu cầu nội địa đang chững lại mà còn bị ảnh hưởng bởi các biện pháp trừng phạt mới của Mỹ đối với dầu từ Nga và Iran, buộc các nhà nhập khẩu Trung Quốc phải tìm kiếm nguồn cung thay thế.

Xu hướng nhập khẩu dầu thô của Trung Quốc: Suy giảm lần thứ ba trong thập kỷ

Nhu cầu dầu thô của Trung Quốc trong năm 2025 đang là tâm điểm của thị trường năng lượng toàn cầu. Sau khi nhập khẩu giảm trong năm 2024 – lần thứ ba trong vòng một thập kỷ – sự thay đổi trong cơ cấu tiêu thụ năng lượng của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới ngày càng rõ nét. Quá trình chuyển đổi sang năng lượng sạch, cùng với sự giảm tốc trong lĩnh vực công nghiệp và bất động sản, đang khiến nhu cầu nhiên liệu hóa thạch suy yếu, đặt ra những thách thức lớn đối với thị trường dầu mỏ toàn cầu.

Không chỉ dầu thô, nhu cầu đối với các loại nhiên liệu khác cũng chịu áp lực lớn. Nhập khẩu khí đốt tự nhiên giảm 7.7% trong bối cảnh nền kinh tế tăng trưởng chậm hơn dự báo, kéo theo nhu cầu từ các ngành công nghiệp và hộ gia đình đi xuống.

Đáng chú ý, nhập khẩu khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) – vốn chiếm phần lớn tổng lượng khí đốt nhập khẩu của Trung Quốc – đã giảm xuống mức thấp nhất trong 5 năm vào tháng 2. Theo dữ liệu từ Kpler, các nhà giao dịch LNG đã chuyển hướng hàng hóa sang châu Âu để tận dụng mức giá cao hơn tại khu vực này. Đây là dấu hiệu cho thấy Trung Quốc không còn chấp nhận mức giá nhập khẩu cao như trước, đồng thời phản ánh xu hướng sử dụng các nguồn năng lượng thay thế rẻ hơn trong nước.

Trong khi đó, thị trường than cũng chứng kiến những biến động đáng kể. Dù nhập khẩu than tăng nhẹ 2.1% so với cùng kỳ năm ngoái, mức này vẫn thấp hơn đáng kể so với các đỉnh cao được thiết lập vào nửa cuối năm 2024. Trung Quốc hiện đang đối mặt với tình trạng dư cung than nghiêm trọng, khi lượng hàng tồn kho tại các cảng và nhà máy điện duy trì ở mức cao. Điều này khiến nhu cầu nhập khẩu trong năm nay được dự báo sẽ tiếp tục ở mức thấp.

Thị trường kim loại công nghiệp cũng không tránh khỏi xu hướng suy giảm. Nhập khẩu đồng – kim loại quan trọng trong lĩnh vực điện khí hóa và công nghiệp chế tạo – đã giảm 7.2% khi nhu cầu nội địa yếu đi và sản lượng trong nước gia tăng. Việc Trung Quốc đẩy mạnh tinh luyện đồng trong nước đang làm giảm nhu cầu nhập khẩu nguyên liệu thô, gây áp lực lên thị trường quốc tế.

Đáng chú ý, nhập khẩu quặng sắt – nguyên liệu đầu vào quan trọng của ngành thép – đã giảm mạnh 8.4% trong hai tháng đầu năm. Nguyên nhân chủ yếu đến từ sự gián đoạn nguồn cung từ Australia do ảnh hưởng của các cơn bão nhiệt đới, cũng như nhu cầu trong nước suy yếu khi chính phủ Trung Quốc đặt mục tiêu cắt giảm sản lượng thép trong năm 2025. Năm 2024, Trung Quốc đã ghi nhận lượng nhập khẩu quặng sắt kỷ lục, nhưng điều này có thể đã chạm đỉnh, khi lượng tồn kho tại các cảng vẫn duy trì ở mức cao, làm giảm động lực nhập khẩu trong thời gian tới.

Ở chiều ngược lại, xuất khẩu kim loại của Trung Quốc cũng ghi nhận sự suy giảm. Nhôm – một trong những mặt hàng xuất khẩu chủ lực – tiếp tục xu hướng đi xuống sau khi chính phủ nước này chấm dứt chính sách hoàn thuế đối với các lô hàng xuất khẩu. Điều này đã làm giảm tính cạnh tranh của nhôm Trung Quốc trên thị trường toàn cầu.

Xuất khẩu thép – dù vẫn duy trì đà tăng – nhưng tốc độ đã chậm lại đáng kể so với nửa cuối năm 2024. Nguyên nhân đến từ việc ngày càng nhiều quốc gia áp dụng các biện pháp bảo hộ thương mại nhằm đối phó với làn sóng thép giá rẻ từ Trung Quốc. Việc các thị trường lớn như Mỹ, EU và một số quốc gia châu Á siết chặt hạn ngạch nhập khẩu thép từ Trung Quốc đang tạo ra áp lực lớn đối với các nhà xuất khẩu nước này.

Sự sụt giảm trong nhập khẩu năng lượng và kim loại của Trung Quốc là dấu hiệu cho thấy những thách thức lớn đối với nền kinh tế nước này trong năm 2025. Khi nhu cầu trong nước suy yếu và chính sách năng lượng thay đổi, nhiều khả năng nhập khẩu dầu thô, khí đốt và kim loại sẽ tiếp tục chịu áp lực trong những tháng tới.

Bên cạnh đó, thị trường xuất khẩu cũng đối mặt với nhiều rào cản, đặc biệt trong lĩnh vực kim loại, khi các biện pháp bảo hộ thương mại gia tăng trên phạm vi toàn cầu. Trong bối cảnh đó, diễn biến kinh tế Trung Quốc sẽ tiếp tục là yếu tố quan trọng tác động đến chuỗi cung ứng hàng hóa thế giới trong năm 2025.