Trong cuộc gặp với Thủ tướng Italy Giorgia Meloni tại Washington, Tổng thống Mỹ Donald Trump khẳng định Mỹ sẽ “chắc chắn 100%” đạt được một thỏa thuận thương mại với Liên minh châu Âu (EU). Đây là một tuyên bố mang tính tích cực hiếm hoi của ông Trump về quan hệ với châu Âu.

“Chắc chắn sẽ có một thỏa thuận thương mại,” ông Trump nói. “Họ rất muốn có thỏa thuận, và tôi tin là chúng ta sẽ đạt được. Đó sẽ là một thỏa thuận công bằng.”

Phát biểu của ông Trump cho thấy sự thay đổi thái độ, bởi trước đó ông và các cố vấn thường xuyên chỉ trích EU, gọi khối này là “yếu kém” và “lợi dụng” Mỹ.

Thủ tướng Meloni – người có mối quan hệ cá nhân tốt với ông Trump – đến Mỹ nhằm giúp hạ nhiệt căng thẳng thương mại sau khi chính quyền Trump tuyên bố áp thuế lên nhiều đối tác, trong đó có EU.

“Tôi tin chắc chúng ta có thể đạt được thỏa thuận, và tôi đến đây để hỗ trợ,” bà Meloni nói, đồng thời kêu gọi Brussels nên đàm phán thay vì đối đầu.

Bà cũng tiết lộ rằng ông Trump đã đồng ý đến thăm Italy, và bà sẽ cố gắng sắp xếp để ông gặp thêm các lãnh đạo châu Âu.

“Điều tôi muốn là làm cho phương Tây mạnh mẽ trở lại – và tôi tin rằng chúng ta có thể cùng nhau làm được điều đó,” bà phát biểu, nhấn mạnh sự đồng thuận giữa hai bên trong việc phản đối những tư tưởng cấp tiến kiểu “thức tỉnh” (woke ideology).

Ông Trump khen ngợi bà Meloni là “tài năng lớn” và là “một trong những lãnh đạo thực sự của thế giới”.

Tuy nhiên, ông Trump vẫn từ chối làm việc với Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen – người mà bà Meloni đã gặp gỡ và trao đổi trước chuyến đi.

Hiện tại, Mỹ và EU đang đàm phán về việc dỡ bỏ các mức thuế mà ông Trump đã áp – bao gồm thuế 25% với thép, nhôm và ô tô; và 10% với các mặt hàng khác.

Nếu các cuộc đàm phán thất bại, Mỹ dọa sẽ tái áp thuế 20% lên hàng nhập khẩu từ EU trong vòng 90 ngày.

Các nhà đàm phán châu Âu phàn nàn rằng họ vẫn chưa rõ Mỹ muốn gì, và hy vọng Thủ tướng Italy có thể làm rõ điều này. Một cựu đại sứ Italy tại NATO nhận xét: “Meloni đang nói chuyện trực tiếp với người ra quyết định – điều mà các nhà đàm phán EU không làm được.”

Ông cũng cho rằng Trump phản ứng tốt hơn nếu đối thoại dựa trên lợi ích quốc gia thay vì những khái niệm chung như “tình đoàn kết xuyên Đại Tây Dương”.

Trước cuộc gặp, các quan chức Mỹ cho biết Trump sẽ đề cập đến vấn đề chi tiêu quốc phòng của Italy và thuế dịch vụ số - chính sách mà Mỹ cho là gây bất lợi cho các công ty công nghệ Mỹ.

Một quan chức cấp cao nói: “Tổng thống Trump muốn các đối tác thương mại nghiêm túc, có qua có lại và tạo cơ hội cho hàng hóa Mỹ tiếp cận thị trường thế giới.”

Dù vậy, ông Trump vẫn tự hào về chính sách áp thuế của mình: “Chúng tôi đang thu về hàng tỷ đô từ thuế quan,” ông nói.

Với Italy, Mỹ hiện là thị trường xuất khẩu lớn thứ hai, nên việc bị áp thuế sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến tăng trưởng kinh tế. “Chúng tôi đang ở thời điểm khó khăn,” bà Meloni nói. “Nhưng như mọi khi, chúng tôi sẽ nỗ lực hết sức.”

Tại Nhà Trắng, bà Meloni cho biết Italy sẽ mua thêm khí hóa lỏng (LNG) từ Mỹ, các doanh nghiệp Italy dự kiến đầu tư 10 tỷ euro vào nền kinh tế Mỹ, và chính phủ Italy sẽ sớm hoàn tất cam kết chi 2% GDP cho quốc phòng theo chuẩn NATO.

Về phần mình, ông Trump không đưa ra điều kiện cụ thể nào để dỡ bỏ thuế quan, nhưng ông nhấn mạnh không hài lòng với cách châu Âu xử lý vấn đề nhập cư: “Họ cần phải hành động thông minh hơn.”

Một số chuyên gia nhận định Mỹ có thể sẽ gây sức ép buộc châu Âu phải giảm phụ thuộc vào Trung Quốc. “Nếu EU đạt thỏa thuận với Mỹ, họ sẽ buộc phải giảm gắn kết với Trung Quốc. Không thể đứng giữa.”

Trong bối cảnh đó, Trung Quốc đang tìm cách xích lại gần EU để đối phó với sức ép từ Washington. Nhưng bà Meloni vẫn giữ quan điểm cứng rắn với Trung Quốc – năm 2023, bà đã chính thức rút Italy khỏi sáng kiến Vành đai và Con đường của Chủ tịch Tập Cận Bình.

Dù một số nước EU không hài lòng với việc Italy tự ý đàm phán với ông Trump, Brussels vẫn ủng hộ chuyến đi này. “Chúng tôi biết bà ấy có mối quan hệ với Trump – điều đó có thể hữu ích,” một nhà ngoại giao EU cho biết.

Thượng nghị sĩ Lucio Malan – thành viên đảng cánh hữu Anh em Italy của bà Meloni – nhận định: “Lẽ ra bà ấy có thể chọn ở nhà và nói rằng ‘đây là chuyện của EU’. Nhưng bà ấy đã chọn cách khác – đối thoại trực tiếp.”