Sự mất giá tiền tệ thường là vũ khí được các nhà hoạch định chính sách Châu Á lựa chọn để giảm thiểu các cú sốc xuất khẩu và tăng trưởng do chiến tranh thương mại gây ra. Nhưng nhiều loại tiền tệ Châu Á đang đi theo hướng ngược lại.

Mức tăng 6% của đồng TWD so với đồng bạc xanh trong ngày thứ Sáu và thứ Hai đánh dấu mức tăng đột biến kỷ lục trong hai ngày. Không rõ điều gì đã gây ra sự gia tăng vốn vào một thị trường đang 'long' USD và không được phòng ngừa rủi ro. Nhiều nhà phân tích cho rằng đó là suy đoán rằng Đài Loan đã đồng ý cho phép đồng tiền của mình mạnh lên như một phần của thỏa thuận thương mại sắp tới với Washington, một tuyên bố mà ngân hàng trung ương và tổng thống Đài Loan đã kiên quyết bác bỏ.

Sự tăng trưởng mạnh mẽ của đồng tiền châu Á, đặc biệt là đồng Đài Tệ, đang tạo ra một thách thức lớn đối với các quốc gia trong khu vực khi phải đối mặt với cuộc chiến thương mại toàn cầu.

Song song với động thái kỷ lục của đồng TWD trong những ngày gần đây, đồng Won Hàn Quốc vào thứ Hai cũng ghi nhận mức tăng hai ngày lớn nhất trong 15 năm, trong khi đồng Nhân dân tệ ở nước ngoài của Trung Quốc đạt mức cao nhất trong sáu tháng. Thị trường Trung Quốc mở cửa trở lại vào thứ Ba lần đầu tiên kể từ thứ Năm, và đồng Nhân dân tệ trong nước cũng tăng mạnh.

Vào thứ Bảy, Cơ quan tiền tệ Hồng Kông đã bán 46.54 tỷ HKD (6 tỷ USD) tiền tệ địa phương để ngăn tỷ giá USDHKD vượt quá biên độ chính thức 7.75 - 7.85. Đó là hành động đầu tiên của HKMA sau bốn năm rưỡi và là sự can thiệp lớn nhất từ trước đến nay vào thị trường FX.

Và mặc dù đồng Rupee Ấn Độ, Rupiah Indonesia và VND gần đây đều ở mức thấp kỷ lục so với USD, nhưng chúng đã bắt đầu cưỡi trên đỉnh sóng tiền tệ tăng trên toàn lục địa trong những ngày gần đây, đặc biệt là đồng Rupee.

Đây chính xác là những gì Trump muốn. Một số thâm hụt thương mại song phương lớn nhất của Mỹ là với các nước Châu Á mà Trump nói là đã 'bóc lột' Mỹ trong nhiều năm, một phần vì, ông lập luận, họ đã giữ tỷ giá hối đoái của mình yếu một cách giả tạo thông qua sự can thiệp của ngân hàng trung ương và bằng cách tích lũy dự trữ ngoại tệ khổng lồ.

Thật vậy, 6/10 thâm hụt thương mại song phương hàng đầu của Mỹ năm ngoái là với các nước Châu Á, đứng đầu tất nhiên là Trung Quốc. Thâm hụt kết hợp của Mỹ với sáu quốc gia này năm ngoái là hơn 650 tỷ USD.

Cũng đúng là nhiều nước Châu Á quản lý chặt chẽ tiền tệ của họ ở các mức độ khác nhau hoặc thường xuyên can thiệp vào thị trường một cách công khai để hạn chế sự biến động nhưng ngấm ngầm để kiểm soát tỷ giá hối đoái.

Việc bao nhiêu trong số này là thương mại 'công bằng' hay 'không công bằng' là điều rất đáng tranh cãi. Nhưng điều không còn phải bàn cãi là khu vực sẽ phải đối mặt với những thách thức gần nhất trong một môi trường mà câu hỏi đặt ra là các nước Châu Á có thể để tỷ giá hối đoái của họ tăng đến đâu.

Trong điều kiện các yếu tố khác không đổi, một đồng tiền mạnh lên sẽ làm cho hàng xuất khẩu của các quốc gia này kém cạnh tranh hơn trên thị trường quốc tế, nhưng sự tăng giá có thể là một cái giá đáng phải trả nếu nó đảm bảo các thỏa thuận thương mại ít mang tính trừng phạt hơn với Washington. Mức thuế 'đối ứng' trung bình có trọng số của Mỹ đối với Châu Á là hơn 40%, tăng từ khoảng 12% trước cuộc chiến thương mại của Trump, các nhà phân tích của MUFG ước tính.

Mặt khác, thương mại nội Á trở nên quan trọng hơn bao giờ hết, mở rộng 43% trong bốn thập kỷ qua lên hơn một nửa tổng thương mại của Châu Á, theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế. Do đó, việc nhường một số lợi thế cạnh tranh cho Mỹ thông qua tỷ giá hối đoái USD sẽ ít ý nghĩa hơn so với khả năng cạnh tranh khu vực tương đối. Điều này có thể hạn chế khả năng chấp nhận sức mạnh tiền tệ địa phương của các nước Châu Á.

Vấn đề khác mà các nhà hoạch định chính sách Châu Á có thể phải vật lộn là sự suy yếu của USD trên diện rộng hơn. Có một niềm tin phổ biến trong những tháng xung quanh chiến thắng bầu cử của Trump vào tháng 11 năm ngoái rằng chương trình thuế quan của ông sẽ thúc đẩy lạm phát của Mỹ, buộc Cục Dự trữ Liên bang phải tăng lãi suất và do đó thúc đẩy đồng USD.

Xem xét tất cả những điều này, các nhà hoạch định chính sách Châu Á phải đối mặt với những thách thức lớn trong việc xác định cách tốt nhất để ứng phó với các đòn tấn công thương mại của Mỹ. Nhưng có một điều chắc chắn, 'vũ khí hóa' FX có thể không còn là lựa chọn hiển nhiên.