Không thể phủ nhận rằng cả hai quốc gia đều sẽ gánh chịu hậu quả từ các biện pháp trừng phạt của Tổng thống Trump. Xuất khẩu vốn là điểm sáng hiếm hoi trong nền kinh tế Trung Quốc. Các mức thuế quan mà Hoa Kỳ công bố trong năm nay, nâng tổng thuế suất hiệu quả đối với hàng hóa Trung Quốc lên 58%, có thể làm giảm tăng trưởng kinh tế đến 1.7 điểm phần trăm, theo ước tính của Goldman Sachs. Tác động thực tế có thể còn nghiêm trọng hơn. Kể từ cuộc chiến thương mại đầu tiên do Tổng thống Trump phát động vào năm 2018, các doanh nghiệp Trung Quốc đã chuyển hướng và xuất khẩu sang Hoa Kỳ thông qua Việt Nam và Mexico - những quốc gia hiện cũng đang phải đối mặt với mức thuế cao hơn. Trong khi đó, các nhà kinh tế đang cảnh báo về tình trạng đình lạm tại Hoa Kỳ. JPMorgan Chase và Barclays dự báo kinh tế Mỹ sẽ suy giảm rõ rệt trong năm nay.

Tuy nhiên, sự tương đồng chỉ dừng lại ở đó. Dự đoán trước về việc tăng thuế quan, Bắc Kinh đã xây dựng kế hoạch khả thi để giảm thiểu tác động tiêu cực đến nền kinh tế từ cuối năm ngoái. Điều trớ trêu là Nhà Trắng - bên khởi xướng cuộc chiến thương mại toàn cầu - lại không có biện pháp dự phòng nào để tránh suy thoái.

Trung Quốc giờ đây chuyển hướng tập trung vào phát triển thị trường nội địa. Thúc đẩy nhu cầu trong nước đã trở thành mục tiêu quan trọng nhất của chính phủ Trung Quốc. Đây là mục tiêu dễ dàng đạt được. Chi tiêu tư nhân, đặc biệt trong lĩnh vực dịch vụ, vẫn còn yếu so với tiêu chuẩn quốc tế. Thêm vào đó, các chương trình trợ cấp tiêu dùng trước đây đã nhận được phản hồi tích cực. Các chương trình đổi cũ lấy mới đã khuyến khích người tiêu dùng mua sắm điện thoại thông minh và thiết bị gia dụng mới. Phiếu ăn uống do chính quyền thành phố phát hành đã được người dân nhanh chóng sử dụng. Tất cả những biện pháp này có thể được tái triển khai và mở rộng nhằm giảm thiểu thiệt hại do thuế quan cao hơn.

Bắc Kinh đang tìm cách mở rộng chi tiêu tài khóa trong năm nay. Chính phủ dự định phân bổ hơn 8% GDP để kích thích nhu cầu, tăng từ mức 6.6% năm 2024, theo Bloomberg Intelligence.

Ở bên kia Thái Bình Dương, việc điều chỉnh tài khóa cũng đang diễn ra, nhưng lại khiến người tiêu dùng thất vọng. Thuế quan chính là một hình thức thuế. Nếu các mức thuế ngày 2/4 đều được áp dụng, đây sẽ là đợt tăng thuế lớn nhất kể từ năm 1968, theo nhận định của các nhà phân tích. Do đó, câu hỏi đặt ra là liệu Nhà Trắng có biện pháp kích thích nào để bù đắp tác động này không.

Thuế quan - Hình thức đánh thuế ngầm lên người tiêu dùng

Đảng Cộng hòa tại Quốc hội hiện đang hy vọng gia hạn các khoản giảm thuế năm 2017 của Tổng thống Trump vốn sẽ hết hiệu lực vào cuối năm 2025. Ngay cả khi thành công, các hộ gia đình Mỹ cũng chỉ tránh được việc tăng thuế vào năm tới. Trong khi các loại thuế mới được áp dụng ngay lập tức làm tăng giá hàng hóa, người tiêu dùng Mỹ lại không nhận được bất kỳ khoản hỗ trợ tài chính nào để đối phó với gánh nặng này.

Nói cách khác, trong khi Trung Quốc đang thực hiện chính sách mở rộng tài khóa, Hoa Kỳ lại đang thu hẹp. Dù cuộc chiến thương mại ngày càng gay gắt chắc chắn sẽ gây thiệt hại cho cả hai bên, nhưng cách tiếp cận khác biệt trong chính sách kinh tế đang tạo lợi thế cho Trung Quốc.

Trong nhiệm kỳ đầu tiên, Tổng thống Trump đã cắt giảm thuế trước khi khởi động cuộc chiến thương mại. Hiện nay, tình huống đã đảo ngược, và các mức thuế quan của Trump lớn hơn và rộng hơn về phạm vi. Trump không có kế hoạch khả thi nào để giảm nhẹ tác động đến người tiêu dùng Mỹ.

Thực tế, Chủ tịch Tập Cận Bình có thể đang đặt cược rằng Tổng thống Trump sẽ không đến bàn đàm phán và thực hiện cam kết của mình cho đến khi vũ khí mạnh nhất của ông - người tiêu dùng Mỹ kiên cường - không còn kiên cường nữa. Điều này có lẽ giải thích tại sao Chủ tịch Tập Cận Bình đang phản công. Trump đang đi sai nước cờ.