Chính quyền Tổng thống Donald Trump đang gia tăng sức ép lên công nghệ Trung Quốc, đặc biệt là Huawei, với cảnh báo rằng việc sử dụng chip trí tuệ nhân tạo của hãng này có thể dẫn đến vi phạm luật kiểm soát xuất khẩu của Mỹ – kể cả khi sử dụng ở nước ngoài.

Bộ Thương mại Mỹ vừa đưa ra hướng dẫn khẳng định rằng bộ xử lý dòng Ascend của Huawei thuộc diện kiểm soát xuất khẩu do có khả năng chứa hoặc được sản xuất bằng công nghệ Mỹ. Cục Công nghiệp và An ninh (BIS), cơ quan chịu trách nhiệm giám sát việc này, cho biết ba mẫu chip Ascend – 910B, 910C và 910D – có thể đã được thiết kế bằng phần mềm Mỹ hoặc chế tạo bằng thiết bị có nguồn gốc từ công nghệ Mỹ.

Mặc dù không có quy định mới nào được ban hành, BIS đã công khai làm rõ rằng việc sử dụng các chip AI của Huawei ở bất kỳ đâu trên thế giới cũng có thể vi phạm quy tắc xuất khẩu, do các sản phẩm này liên quan đến công nghệ Mỹ. Luật sư chuyên về kiểm soát xuất khẩu Kevin Wolf nhận định đây là động thái xác nhận rõ ràng việc áp dụng quy định hiện hành.

Động thái này diễn ra trong bối cảnh Mỹ ngày càng lo ngại trước sự phát triển nhanh chóng của Huawei trong lĩnh vực chip AI. Huawei hiện đang cung cấp các “cụm” chip AI cho khách hàng trong nước, sử dụng số lượng lớn chip 910C. Khi kết hợp lại, các cụm chip này đạt hiệu suất vượt trội so với hệ thống tương đương của Nvidia – nhà sản xuất chip AI hàng đầu của Mỹ.

Huawei cũng đang mở rộng năng lực sản xuất bán dẫn nội địa, trong khi nhiều công ty Trung Quốc chuyển sang dùng sản phẩm Huawei do không thể tiếp cận chip Nvidia. Mỹ lo ngại rằng Huawei có thể sớm cạnh tranh với Nvidia không chỉ trong nước mà cả trên thị trường quốc tế.

Giám đốc điều hành Nvidia, ông Jensen Huang, mới đây gọi Huawei là “một trong những công ty công nghệ đáng gờm nhất thế giới” và kêu gọi chính sách của Mỹ nên hỗ trợ các công ty Mỹ cạnh tranh toàn cầu. Nvidia từ chối bình luận về các quy định mới, trong khi Huawei chưa phản hồi.

Cũng trong ngày thứ Ba, Bộ Thương mại Mỹ tuyên bố bãi bỏ Quy tắc Khuếch tán AI – một biện pháp từng được chính quyền Biden lên kế hoạch thực hiện vào ngày 15 tháng 5 nhằm hạn chế xuất khẩu chip AI ra nước ngoài và siết chặt kiểm soát công nghệ với Trung Quốc. Bộ cho rằng quy định này quá rườm rà và cam kết sẽ thay thế bằng một quy tắc hiệu quả hơn.

Thông báo được đưa ra đúng ngày ông Trump đến thăm Saudi Arabia để công bố một loạt thỏa thuận mới, trong đó có cam kết từ công ty AI nhà nước Humain của vương quốc này về việc xây dựng hạ tầng AI sử dụng hàng trăm nghìn chip Nvidia. Một số quan chức trong chính quyền Trump bày tỏ lo ngại về quy mô của các thỏa thuận công nghệ tại Vùng Vịnh và khả năng hợp tác ngày càng sâu giữa Saudi Arabia, UAE và Trung Quốc.