Lệnh ngừng bắn giữa Israel và Hezbollah, có hiệu lực từ ngày 27/11, mang lại sự bình yên tạm thời cho hàng triệu người dân Lebanon và Israel, chấm dứt cuộc chiến kéo dài 14 tháng. Hezbollah, một nhóm vũ trang Hồi giáo Shia, chắc hẳn hối tiếc vì đã kích động cuộc xung đột này, trong khi Israel đạt được nhiều lợi thế, bao gồm quyền tấn công nếu Hezbollah tái vũ trang. Mỹ đóng vai trò quan trọng trong việc giám sát thỏa thuận.

Dù vậy, thỏa thuận chỉ dừng ở mức cam kết giải giáp Hezbollah, và lịch sử cho thấy những lời hứa như vậy thường bị dễ phá vỡ. Điều khiến lần này khác biệt là Hezbollah đã bị suy yếu nghiêm trọng, khó có thể phục hồi sức mạnh cũ. Thỏa thuận này cũng đánh dấu một thành tựu hiếm hoi của các nhà ngoại giao Mỹ kể từ tháng 10/2023.

Ban đầu, Hezbollah khăng khăng gắn số phận Lebanon với Gaza, còn Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cam kết chiến đấu đến khi miền bắc Israel an toàn. Tuy nhiên, cả hai bên đều thay đổi lập trường. Hezbollah, với sự hậu thuẫn của Iran, đã tách rời cuộc chiến của mình khỏi Gaza. Trong khi đó, ông Netanyahu chấp nhận lệnh ngừng bắn, dù vấp phải sự phản đối trong nước. Sự mệt mỏi từ cả hai phía đã dẫn đến thỏa thuận này: Hezbollah và Lebanon chịu tổn thất nặng nề, còn quân đội Israel kiệt sức với hai mặt trận.

Donald Trump, tổng thống đắc cử của Mỹ, cũng tác động đến thỏa thuận. Iran có thể muốn đàm phán với Trump, điều không thể xảy ra nếu Hezbollah còn tấn công Israel. Còn ông Netanyahu, muốn duy trì quan hệ tốt với Trump, coi việc chấm dứt chiến tranh tại Lebanon như một hành động thiện chí.

Dù vậy, chính quyền Trump sắp tới cần hành động nhiều hơn. Việc tách rời hai cuộc chiến tại Lebanon và Gaza chỉ là tạm thời. Nếu muốn đạt được một thỏa thuận toàn diện, mọi nỗ lực phải bắt đầu từ việc giải quyết xung đột tại Gaza.

Các chính trị gia cực hữu tại Israel xem nhiệm kỳ thứ hai của Donald Trump là cơ hội vàng để tái xây dựng các khu định cư Do Thái tại Dải Gaza, nơi từng bị tháo dỡ vào năm 2005. Họ cũng thúc đẩy kế hoạch sáp nhập một phần Bờ Tây, điều này sẽ phá tan triển vọng thành lập một nhà nước Palestine. Nếu ông Trump để những kế hoạch này xảy ra, hậu quả sẽ không chỉ nghiêm trọng với người Palestine mà còn làm suy yếu toàn bộ chiến lược trong khu vực của ông, đặc biệt là mục tiêu bình thường hóa quan hệ giữa Israel và Ả Rập Xê Út. Một giải pháp lâu dài trở nên bất khả thi nếu các khu định cư Israel mọc lên từ đống đổ nát của Gaza hoặc nếu yêu cầu của Ả Rập Xê Út về việc người Palestine cần có nhà nước bị bác bỏ.

Để duy trì cân bằng, ông Trump phải kiểm soát các động thái của liên minh Israel và thậm chí cả đảng Cộng hòa của mình. Đồng thời, ông cần củng cố lệnh ngừng bắn ở Lebanon bằng cách đề xuất đàm phán với Iran, nhưng kiên quyết nhấn mạnh rằng bất kỳ hoạt động cung cấp vũ khí nào cho Hezbollah sẽ lập tức chấm dứt mọi cuộc đàm phán.

Trong khi đó, Joe Biden đã thất bại trong việc tận dụng ảnh hưởng của Mỹ tại Trung Đông. Ông cam kết đứng về phía Israel nhưng không thể kiểm soát được sự thách thức từ Thủ tướng Netanyahu. Biden duy trì các lệnh trừng phạt đối với Iran mà không thực thi hiệu quả, khiến các bên không còn xem Mỹ là nghiêm túc. Trump cần học từ thất bại này, áp dụng lập trường cứng rắn hơn và sử dụng ảnh hưởng của Mỹ không chỉ với các đối thủ mà còn với cả các đồng minh khu vực.