Một hệ sinh thái được phát triển trong hơn một thế kỷ đã mang lại cho ba công ty Đan Mạch Demant A/S, GN Store Nord A/S và WS Audiology A/S — cùng với đối thủ Thụy Sĩ Sonova Holding AG — vị thế gần như độc quyền trên thị trường các thiết bị giúp cải thiện thính giác của con người. Phân khúc chăm sóc y tế nhỏ nhưng nhạy cảm này đã được miễn thuế quan trong nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Donald Trump và lại một lần nữa thoát khỏi loạt thuế mà ông đã áp đặt vào tháng trước.

“Tại thời điểm này, chúng tôi được miễn thuế quan và chúng tôi giả định trong kế hoạch của mình rằng tình hình sẽ tiếp tục như vậy,” Peter Karlstromer, giám đốc điều hành của GN Store Nord, cho biết trong cuộc họp báo cáo kết quả kinh doanh vào ngày 1/5.

Các nhà phân tích của Morgan Stanley ước tính năm nhà sản xuất máy trợ thính hàng đầu chiếm khoảng 99% thị trường toàn cầu, và họ dự đoán thị trường này sẽ đạt giá trị hơn 14 tỷ USD vào năm tới, tăng từ khoảng 12 tỷ USD vào năm 2023. Chỉ có một trong năm công ty — Starkey thuộc sở hữu tư nhân — có trụ sở tại Mỹ. Việc ngành này được miễn thuế quan đảm bảo sự kiểm soát chặt chẽ mà Châu Âu có đối với ngành công nghiệp phức tạp này sẽ tiếp tục tồn tại trong tương lai gần, và đặc biệt là trung tâm nhỏ ở Đan Mạch.

“Chuyên môn kỹ thuật, quy mô sản xuất và nền tảng thị trường quan trọng — thông qua việc sở hữu mạng lưới bán lẻ — có nghĩa là Châu Âu sẽ thống trị thị trường máy trợ thính trong trung hạn,” Graham Doyle, nhà phân tích tại UBS Group AG, cho biết.

Chính quyền Trump tháng trước đã áp thuế 10% đối với hàng nhập khẩu từ Liên minh Châu Âu, đồng thời tạm dừng kế hoạch áp thuế 20% trong 90 ngày. Ngoài ra, ngành y tế nói chung cũng đã được Trump cảnh báo, ông cho biết có ý định áp thuế dược phẩm theo từng lĩnh vực trong tương lai. Nhưng các thiết bị dành cho người khuyết tật mãn tính được liệt kê trong chương 98 của Biểu thuế Quan hài hòa của Mỹ là các mặt hàng có thể được đưa vào quốc gia này mà không phải chịu thuế.

“Điều này dựa trên cái gọi là Nghị định thư Nairobi được áp dụng cho các thiết bị mà những người khuyết tật dài hạn cần,” CEO Sonova Arnd Kaldowski cho biết trong cuộc gọi với các phóng viên vào ngày 9/5. “Khả năng chúng tôi bị đánh thuế khá thấp, tôi nghĩ chúng tôi cảm thấy khá yên tâm” rằng các miễn trừ thuế quan hiện tại sẽ được giữ nguyên, ông nói.

Khoảng một phần ba người lớn từ 65 đến 74 tuổi bị giảm thính lực, và nguy cơ phát triển tình trạng suy giảm khả năng nghe càng tăng theo tuổi tác. Mặc dù Trump — 78 tuổi — hiện có thể không phải là người dùng máy trợ thính, nhưng ông thuộc nhóm dân số sẽ bị ảnh hưởng bởi việc tăng giá các thiết bị như vậy do bất kỳ thuế quan tiềm năng nào gây ra.

Hầu hết máy trợ thính từ bốn công ty Châu Âu được sản xuất bên ngoài Mỹ, bao gồm ở Ba Lan, Đan Mạch, Mexico, Trung Quốc và Malaysia. Trong nhiệm kỳ đầu tiên của Trump, thuế quan đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc vào năm 2018 đã loại trừ các mặt hàng như máy trợ thính, máy khử rung tim và răng giả.

Mặc dù vậy, “tình trạng các mức thuế quan của Mỹ hiện vẫn rất biến động và khó đoán, vì vậy chúng tôi không thể loại trừ bất kỳ sự thay đổi đáng kể nào đối với mức thuế quan trong những tháng tới, ngay cả đối với các sản phẩm chưa bao giờ phải chịu bất kỳ rào cản thuế quan đáng kể nào trước đây,” Marc Shrimpling, đối tác về cạnh tranh và thương mại tại công ty luật Osborne Clarke, cảnh báo.

Tuy nhiên, hiện tại, các nhà phân tích đang đặt cược vào việc ngành này vẫn được miễn thuế, do tác động tiềm tạng của việc đánh thuế lên giá bán lẻ của thiết bị. Một thiết bị cao cấp được mua tại một cửa hàng bán lẻ máy trợ thính độc lập ở Mỹ có thể có giá từ 6,000 đến 8,000 USD mỗi cặp, bao gồm cả dịch vụ lắp đặt và điều chỉnh, theo ước tính của Bernstein.

Thuế quan sẽ “chỉ làm tăng giá cho khách hàng và ngược lại ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận dịch vụ chăm sóc cho một bộ phận dân số,” Julien Ouaddour, nhà phân tích tại Bank of America Corp., cho biết.

Công nhân tại cơ sở sản xuất máy trợ thính của WS Audiology ở Singapore.Nguồn: WS Audiology

Trong khi kỹ sư người Mỹ Miller Reese Hutchison được ghi nhận là người phát minh ra máy trợ thính điện đầu tiên vào năm 1898, thì cách các công ty ở Đan Mạch thống trị ngành công nghiệp này (họ có thị phần hơn 50%) là một câu chuyện bắt nguồn từ đầu thế kỷ trước.

Doanh nhân Đan Mạch Hans Demant, mong muốn giúp đỡ người vợ bị khiếm thính của mình, đã mua một thiết bị sau khi biết rằng Nữ hoàng Alexandra của Anh, người đồng hương của ông, đã đeo một chiếc tại lễ đăng quang năm 1902 của bà. Ông sớm giành được hợp đồng với nhà sản xuất thiết bị nghe của Mỹ General Acoustic Co., và bán thiết bị đầu tiên của mình tại Odense, Đan Mạch, vào năm 1904.

Sau khi ông qua đời, con trai ông, William, tiếp quản công ty, mở rộng và thiết lập dây chuyền sản xuất tại Đan Mạch. Nhưng trong Thế chiến II, không thể nhập khẩu hàng hóa từ Mỹ, Anh và Pháp, William quyết định sản xuất linh kiện cho các thiết bị tại Đan Mạch. Và thế là thiết bị trợ thính có giấy phép đầu tiên do Đan Mạch sản xuất — Acousticus — một bản sao của thiết bị gốc, đã ra đời.

Các công ty tương tự bắt đầu mọc lên không xa trụ sở của Demant ở Đan Mạch, phần lớn được hỗ trợ bởi quyết định của chính phủ về việc cung cấp máy trợ thính miễn phí. “Nhu cầu về máy trợ thính ở Đan Mạch tăng vọt nhờ quyết định đó,” Karen Wibling Solgård, giám đốc thị trường bán buôn của Demant tại Bắc Âu, cho biết.

Chẳng bao lâu sau, một hệ sinh thái máy trợ thính đã xuất hiện trong khu vực. Ba công ty máy trợ thính lớn — Demant, GN Store Nord và WS Audiology — đều nằm chỉ cách nhau khoảng 25 km. Khu vực này thu hút các chuyên gia âm thanh từ Đại học Kỹ thuật Đan Mạch gần đó, tạo ra một trung tâm hiệu quả gồm các kỹ sư, chuyên gia y tế và các nhà cung cấp kỹ năng liên quan khác.

Dân số nhỏ của Đan Mạch — khoảng 6 triệu người — đồng nghĩa với việc các công ty phải nhìn ra ngoài biên giới đất nước ngay từ đầu, nhanh chóng đạt quy mô quan trọng và đưa họ lên vị trí dẫn đầu thế giới.

Sự phổ biến của các hệ thống chăm sóc sức khỏe toàn dân ở Châu Âu cũng có lợi cho họ. Dịch vụ Y tế Quốc gia của Anh cung cấp máy trợ thính miễn phí cho bệnh nhân đủ điều kiện, trong khi ở Pháp, việc hoàn trả chi phí máy trợ thính đã giúp mọi người chấp nhận một sản phẩm từ lâu đã gắn liền với sự kỳ thị xung quanh một dấu hiệu khuyết tật rõ ràng — điều vẫn còn là một điều cấm kỵ văn hóa ở nhiều khu vực rộng lớn của Châu Á. Mỹ vẫn là một thị trường trọng điểm. Sonova thu được 30% doanh thu tại Mỹ trong năm tài chính kết thúc vào tháng 3, trong khi Demant tạo ra 41% doanh thu năm 2024 tại Bắc Mỹ.

Một thiết bị đeo trong tai đang được sản xuất tại cơ sở của WS Audiology.Nguồn: Picasa

Máy trợ thính hiện đại rất phức tạp. Chúng cần phải nhỏ gọn và kín đáo, đồng thời được tích hợp các thiết bị điện tử tinh vi. Chúng cần thu nhận âm thanh, xử lý để phù hợp với nhu cầu cá nhân, khuếch đại âm thanh trong ống tai, đồng thời giảm nhiễu tiếng ồn.

Sự phức tạp ngày càng tăng của chúng đã làm tăng rào cản gia nhập ngành. Các công ty Trung Quốc và Nhật Bản đã cố gắng, nhưng cho đến nay vẫn chưa thể làm suy yếu sự thống trị của các công ty Châu Âu.

“Thật khó để sản xuất máy trợ thính tốt, đặc biệt là sản xuất chúng với quy mô lớn và có thể làm điều đó một cách hiệu quả về mặt kinh tế,” Doyle của UBS nói. “Vì đây là một thị trường nhỏ và đòi hỏi kiến thức chuyên môn, tôi không thể thấy ai đó cố gắng chỉ để trở thành nhà sản xuất máy trợ thính mới.”

Một lĩnh vực mà các công ty khác đang tìm cách cạnh tranh là phân khúc giảm thính lực nhẹ đến trung bình, một phần thị trường chưa được khai thác sâu. Nhà sản xuất kính mắt Pháp EssilorLuxottica SA đã nhận được giấy phép vào tháng 2 từ các cơ quan quản lý của Mỹ và các nhà lập pháp châu Âu cho dòng sản phẩm Nuance Audio gồm kính mắt tích hợp công nghệ nghe, trong khi tính năng phần mềm trợ thính của Apple Inc. dành cho các phiên bản tai nghe AirPods Pro tương thích đã được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) phê duyệt vào năm ngoái.

Kính Nuance Audio của EssilorLuxottica SA tích hợp công nghệ nghe.Nhiếp ảnh gia: Patrick T. Fallon/AFP/Getty Images

Tuy nhiên, chất lượng vượt trội của máy trợ thính từ các công ty Châu Âu đang đảm bảo vị thế thống trị của họ cho đến nay. Một chuyến thăm đến một phòng khám như West Valley Hearing Center ở miền nam California cho thấy lý do tại sao.

Những người gặp vấn đề về thính giác đến trung tâm này ở ngoại ô Los Angeles — một số đến từ cộng đồng hưu trí gần đó — hỏi về các thiết bị như Sphere Infinio sử dụng AI của Sonova hoặc Oticon Intent của Demant mà không luôn biết tên thương hiệu, ai sản xuất chúng hoặc chúng đến từ đâu, Amit Gosalia, một chuyên gia thính học tại phòng khám, cho biết.

“Tôi không nghĩ điều đó quan trọng với bệnh nhân,” Gosalia, người khám cho khoảng 60 bệnh nhân mỗi tuần, nói. “Chỉ cần chất lượng tốt, tôi không quan tâm nó được sản xuất ở đâu.”