Chính sách thương mại của Trump khiến thị trường Mỹ đứng trước nguy cơ khủng hoảng

Chính sách thương mại của Trump khiến thị trường Mỹ đứng trước nguy cơ khủng hoảng

Trà Giang

Trà Giang

Junior Editor

09:16 22/04/2025

Làn sóng bán tháo dữ dội đang càn quét khắp thị trường Mỹ, với cổ phiếu, trái phiếu chính phủ dài hạn và USD đồng loạt lao dốc, phản ánh rõ nét hệ quả trực tiếp từ các quyết sách của chính quyền Tổng thống Donald Trump. Bức tranh kinh tế ảm đạm này đang làm dấy lên ba mối lo ngại chính có thể xói mòn nền tảng kinh tế vững chắc nhất thế giới.

Đầu tiên, cuộc chiến thương mại tổng lực mà Tổng thống Trump phát động đang đe dọa nghiêm trọng đến vị thế kinh tế toàn cầu của Hoa Kỳ. Những rào cản thuế quan quy mô lớn chưa từng thấy trong một thế kỷ qua đã được áp đặt rồi nới lỏng một cách thiếu nhất quán, tạo ra một môi trường đầu tư bất ổn và khó lường. Hậu quả đang dần hiện rõ qua các chỉ số kinh tế. Điển hình là xuất khẩu của Hàn Quốc sang Mỹ đã sụt giảm mạnh 14% trong 20 ngày đầu tháng 4 so với cùng kỳ năm trước, đặc biệt nghiêm trọng trong lĩnh vực ô tô và linh kiện - một dấu hiệu sớm về tác động tiêu cực của các rào cản thương mại.

Thứ hai, kế hoạch cắt giảm thuế khổng lồ trị giá 4.5 nghìn tỷ USD đang đe dọa đẩy thâm hụt ngân sách Mỹ - vốn đã ở mức kỷ lục - lên những tầm cao mới. Trong sáu tháng kể từ tháng 10 năm ngoái, thâm hụt đã đạt mức báo động 1.3 nghìn tỷ USD. Quốc hội do đảng Cộng hòa kiểm soát hiện đang tranh luận về các biện pháp cắt giảm chi tiêu để bù đắp chi phí gia hạn và mở rộng chính sách giảm thuế cho cá nhân và doanh nghiệp. Tuy nhiên, với khối nợ quốc gia khổng lồ 36.6 nghìn tỷ USD đang chờ được tài trợ, nếu các nhà đầu tư quốc tế - những người vẫn xem trái phiếu kho bạc Mỹ là tài sản "không rủi ro" của thế giới - bắt đầu đòi hỏi phần bù rủi ro cao hơn, chi phí tài chính có thể tăng vọt đến mức không thể kiểm soát.

Mối lo ngại thứ ba, có lẽ gây lo lắng nhất cho các nhà phân tích tài chính dài hạn, là áp lực mà Tổng thống Trump đang tạo ra lên Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Jerome Powell. Tổng thống công khai chỉ trích Powell, vì không sớm hạ lãi suất và thậm chí đã cân nhắc khả năng sa thải vị chủ tịch Fed trước khi kết thúc nhiệm kỳ vào năm 2026 - một động thái có tính pháp lý không chắc chắn và có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng về tính độc lập của ngân hàng trung ương.

Powell đã kiên định với quan điểm ưu tiên kiềm chế lạm phát, đặc biệt khi kỳ vọng về giá cả của công chúng đang vượt xa mục tiêu của Fed. Trước áp lực từ Nhà Trắng, Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent và các cố vấn khác đã phải lên tiếng phản đối ý tưởng sa thải Powell, theo báo cáo của Wall Street Journal, nhằm bảo vệ tính độc lập vốn là nền tảng uy tín của Fed.

Phản ứng của thị trường đối với tình hình này không thể rõ ràng hơn. Các nhà đầu tư đang ồ ạt chuyển hướng sang các công cụ trái phiếu kỳ hạn ngắn của Mỹ đồng thời tháo chạy khỏi trái phiếu dài hạn, phản ánh tâm lý e ngại về rủi ro từ những biến động chính sách khó lường. Lợi suất trái phiếu kho bạc 20 năm đã vượt ngưỡng 4,9% vào ngày 21 tháng 4, sau khi đã đạt đỉnh vào đầu tháng. Đồng thời, dòng vốn đang tìm đến các tài sản ngoài lãnh thổ Mỹ khi đồng đô la liên tục mất giá.

Chỉ số S&P 500 cũng phản ánh tâm lý bi quan của thị trường khi giảm mạnh 2/8% vào trưa ngày 21 tháng 4, phần lớn do thiếu tiến triển trong các cuộc đàm phán thương mại nhằm giảm thuế quan đã được áp dụng từ đầu tháng. Sự sụt giảm này đặc biệt đáng chú ý vì xảy ra trong bối cảnh nhiều công ty đang công bố kết quả kinh doanh quý I/2025.

Mặc dù tình hình đang diễn biến tiêu cực, các nhà phân tích vẫn chỉ ra rằng thị trường vốn Mỹ chưa có đối thủ cạnh tranh rõ ràng trên toàn cầu. Nếu nhiệm kỳ của Powell kết thúc vào năm 2026 với một quá trình chuyển giao trật tự, và nếu các thỏa thuận thương mại giảm thuế quan được đàm phán thành công, thiệt hại kinh tế có thể được hạn chế đáng kể.

Tuy nhiên, những vết nứt đang xuất hiện và lan rộng với tốc độ đáng báo động cho thấy những điểm yếu tiềm ẩn của nền kinh tế có thể bùng phát thành khủng hoảng nếu bất kỳ quyết sách nào đẩy tình hình vượt qua điểm tới hạn. Cuộc tranh luận giữa các nhà hoạch định chính sách, các nhà đầu tư và các chuyên gia kinh tế về hướng đi trong tương lai của nền kinh tế Mỹ chưa bao giờ trở nên gay gắt như hiện nay.

Reuters

Broker listing

Cùng chuyên mục

Bỏ mặc chiến tranh, thị trường Mỹ lại lao lên: Lý do đằng sau sự vững vàng
Nguyễn Tuấn Đạt

Nguyễn Tuấn Đạt

Junior Analyst

Bỏ mặc chiến tranh, thị trường Mỹ lại lao lên: Lý do đằng sau sự vững vàng

Dù xung đột bùng phát ở Trung Đông, thị trường Mỹ dường như chẳng mảy may bận tâm. Chỉ số S&P 500 vẫn đều đặn leo cao, bất chấp loạt cú sốc từ địa chính trị, chính sách thuế quan, cho tới nỗi lo về thị trường nhà ở. Điều gì đang đứng sau sự vững vàng đến khó tin này?
Thỏa thuận ngừng bắn Israel - Iran tạm giữ vững, Powell giữ lập trường - Hội nghị thượng định NATO trở thành tâm điểm
Diệu Linh

Diệu Linh

Junior Editor

Thỏa thuận ngừng bắn Israel - Iran tạm giữ vững, Powell giữ lập trường - Hội nghị thượng định NATO trở thành tâm điểm

Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Jerome Powell thu hút sự chú ý khi điều trần trước Quốc hội, trong bối cảnh thỏa thuận ngừng bắn giữa Israel và Iran vẫn tạm thời được duy trì. Tổng thống Mỹ Donald Trump thể hiện sự không hài lòng trước các báo cáo về những vi phạm ban đầu từ cả hai phía ngay sau tuyên bố ngừng bắn. Trước khi lên đường đến Hà Lan dự Hội nghị Thượng đỉnh NATO, ông Trump chỉ trích gay gắt cả hai quốc gia, tuyên bố: “Chúng ta có hai nước đánh nhau lâu đến mức họ không biết mình đang làm cái quái gì.”
Mỹ chuẩn bị phát hành thêm 1 nghìn tỷ USD trái phiếu: Thị trường trái phiếu đối mặt áp lực cung lớn nửa cuối năm

Mỹ chuẩn bị phát hành thêm 1 nghìn tỷ USD trái phiếu: Thị trường trái phiếu đối mặt áp lực cung lớn nửa cuối năm

Thị trường trái phiếu Mỹ đang chuẩn bị cho đợt phát hành trái phiếu chính phủ quy mô lớn, có thể lên tới 1 nghìn tỷ USD trong nửa cuối năm, nếu trần nợ được điều chỉnh. Phần lớn lượng phát hành dự kiến tập trung vào các kỳ hạn ngắn từ hai đến bảy năm, nhằm tài trợ cho thâm hụt ngân sách ngày càng gia tăng. Giới phân tích cho rằng động thái này có thể gây áp lực lên thị trường tài chính, đặc biệt trong bối cảnh nhu cầu mua trái phiếu vẫn là một dấu hỏi lớn.
Forex Forecast - Diễn đàn dự báo tiền tệ