Châu Âu nên làm gì khi Hoa Kỳ không còn là lá chắn đáng tin cậy trong cuộc xung đột Ukraine?

Châu Âu nên làm gì khi Hoa Kỳ không còn là lá chắn đáng tin cậy trong cuộc xung đột Ukraine?

Ngọc Lan

Ngọc Lan

Junior Editor

11:03 22/04/2025

Giới chức Hoa Kỳ ngày càng bày tỏ sự thiếu kiên nhẫn trước tiến độ chậm chạp của tiến trình hòa bình tại Ukraine. Điểm mấu chốt của vấn đề nằm ở sự miễn cưỡng bất thường của họ trong việc gây sức ép buộc Tổng thống Nga Vladimir Putin phải thực hiện những nhượng bộ đáng kể. Trong bối cảnh Hoa Kỳ không sẵn lòng hành động, các quốc gia châu Âu cần phải chủ động đảm nhận vai trò này.

Nhìn lại tình hình hiện tại, Nhà Trắng đã thể hiện thái độ dung túng đối với hầu hết yêu sách của Putin, từ việc công nhận các hành động sáp nhập lãnh thổ phi pháp của Nga đến việc cản trở con đường gia nhập NATO của Ukraine. Các khoản viện trợ quân sự được chính quyền tiền nhiệm phê duyệt đã bị đình trệ tạm thời và không có bất kỳ cam kết cung cấp vũ khí mới nào được đưa ra. Song song với điều đó, Hoa Kỳ vẫn không chịu bảo đảm an ninh cho các đồng minh châu Âu khi họ sẵn sàng tham gia giám sát lệnh ngừng bắn.

Mặc dù các cuộc đàm phán dự kiến sẽ tiếp tục diễn ra tại London trong tuần này, những nhượng bộ phía Hoa Kỳ vẫn chưa đem lại kết quả thúc đẩy tiến trình hòa bình. Minh chứng rõ ràng là ngay sau cuộc gặp gần đây nhất giữa đặc phái viên Tổng thống Hoa Kỳ Steve Witkoff với Putin, quân đội Nga đã phóng tên lửa vào thành phố Sumy của Ukraine, khiến ít nhất 35 người thiệt mạng, trong đó có nhiều trẻ em. Lệnh ngừng bắn được Nga tuyên bố trong dịp Lễ Phục sinh chỉ tồn tại trên thông cáo báo chí mà không được thực thi nghiêm túc trên thực địa.

Châu Âu đã chủ động tăng cường hỗ trợ dành cho Ukraine trong thời gian gần đây. Phối hợp cùng Vương quốc Anh và các thành viên khác trong Nhóm Liên lạc Quốc phòng Ukraine, họ đã cam kết viện trợ quân sự trị giá hơn 21 tỷ Euro (tương đương 24 tỷ USD) trong năm nay. Một chiến lược phòng thủ mới đang được triển khai nhằm tăng cường hệ thống phòng không, pháo binh, máy bay không người lái và tên lửa cho Ukraine. Kế hoạch cho vay quốc phòng trị giá 150 tỷ Euro (171 tỷ USD) sẽ thúc đẩy mạnh mẽ năng lực sản xuất vũ khí tại Liên minh châu Âu, Ukraine và Na Uy.

Tuy nhiên, các nước châu Âu cần và có khả năng thực hiện nhiều biện pháp hơn nữa.

Trước hết, nguồn tài chính mới này cần được nhanh chóng chuyển hóa thành vũ khí thực tế. Ukraine đang trên đà phát triển trở thành một trong những trung tâm sản xuất vũ khí lớn của châu Âu, nhưng phần lớn năng lực sản xuất vẫn chưa được khai thác triệt để do thiếu vốn. Các khoản tài trợ có mục tiêu cụ thể, bao gồm nguồn tiền từ tài sản đóng băng của Ngân hàng trung ương Nga, đã giúp mở rộng nhanh chóng việc sản xuất lựu pháo Bohdana nội địa, minh chứng cho mô hình sản xuất hiệu quả. Những mô hình hợp tác tương tự cần được nhân rộng và phát triển.

Thứ hai, châu Âu cần cung cấp nhiều hệ thống vũ khí tiên tiến hơn nữa. Friedrich Merz, người được dự đoán sẽ giữ cương vị thủ tướng Đức, đã bày tỏ sự ủng hộ việc cung cấp tên lửa tầm xa Taurus do Đức sản xuất cho Ukraine, loại vũ khí có khả năng tấn công các tuyến tiếp tế quan trọng của Nga tại Crimea. Chính phủ Đức hiện tại cần chấm dứt sự trì hoãn và phê duyệt việc chuyển giao này, noi gương Vương quốc Anh và Pháp, những quốc gia đã cung cấp các hệ thống vũ khí tương tự.

Thứ ba, châu Âu cần tìm giải pháp vượt qua sự cản trở từ Hungary, quốc gia có lãnh đạo Viktor Orban với khuynh hướng thân Nga đã liên tục trì hoãn việc phê duyệt các biện pháp trừng phạt và phản đối nỗ lực huấn luyện lực lượng Ukraine. Liên minh châu Âu sở hữu nhiều công cụ, trong đó có cơ chế mở rộng bỏ phiếu theo đa số đủ điều kiện, để vô hiệu hóa ảnh hưởng của bất kỳ thành viên nào đi ngược lại lợi ích an ninh chung của khối. Thời điểm áp dụng những công cụ này đã đến.

Cuối cùng, châu Âu phải siết chặt các biện pháp ngăn chặn Nga lẩn tránh lệnh trừng phạt. Nhiệm vụ này bao gồm việc thực thi nghiêm ngặt mức giá trần dầu và ngăn chặn dòng chảy công nghệ lưỡng dụng sang Nga. Các nhà lãnh đạo châu Âu cần tạo áp lực buộc Nhà Trắng thực hiện cam kết áp đặt các biện pháp trừng phạt thứ cấp đối với các đơn vị mua dầu Nga tại Trung Quốc và Ấn Độ.

Giới lãnh đạo Hoa Kỳ cần nhận thức rằng tham vọng của Putin không dừng lại ở việc chinh phục Ukraine. Các nghiên cứu gần đây đã phát hiện sự gia tăng gần gấp ba lần trong số vụ tấn công phức hợp của Nga nhắm vào các mục tiêu tại châu Âu và Hoa Kỳ từ năm 2023 đến 2024, bao gồm phá huỷ cơ sở hạ tầng, phát tán thông tin sai lệch và các âm mưu ám sát. Lực lượng không quân Vương quốc Anh đã phải điều động chiến đấu cơ ba lần trong những ngày gần đây để đánh chặn máy bay chiến đấu Nga xâm phạm không phận gần khu vực NATO. Lịch sử đã chứng minh rằng khi một nước Nga không bị kiềm chế và có thời gian tái vũ trang, tham vọng lãnh thổ của quốc gia này thường được mở rộng.

Hoa Kỳ, từ vị thế địa lý xa xôi, có thể tự cho phép mình chấp nhận những mối đe dọa này như một rủi ro chiến lược có thể quản lý được. Châu Âu, đứng trước nguy cơ trực tiếp ở ngay sát biên giới, không thể nuôi dưỡng những ảo tưởng về an ninh khi đối diện với thực tế khắc nghiệt này.

Bloomberg

Broker listing

Cùng chuyên mục

Bitcoin và 10 đồng tiền ảo hàng đầu tăng giá khi Strategy tăng cường đặt cược vào BTC
Diệu Linh

Diệu Linh

Junior Editor

Bitcoin và 10 đồng tiền ảo hàng đầu tăng giá khi Strategy tăng cường đặt cược vào BTC

Bitcoin giữ vững gần mức 97,000 USD ngay cả khi các nhà giao dịch tiếp tục "tiêu hóa" sự bất ổn kinh tế liên quan đến thuế quan vào thứ Sáu. Hầu hết 10 đồng tiền ảo hàng đầu tăng giá vào thứ Sáu và tâm lý nhà giao dịch crypto được cải thiện. Strategy, trước đây là MicroStrategy, nâng mục tiêu lợi nhuận Bitcoin lên 15 tỷ USD vào năm 2025, cho biết cổ phiếu MSTR là một "đường tắt Bitcoin".
Thuế quan Trump đang bóp nghẹt ngành sản xuất châu Á
Quỳnh Chi

Quỳnh Chi

Junior Editor

Thuế quan Trump đang bóp nghẹt ngành sản xuất châu Á

Hoạt động sản xuất tại đa số nền kinh tế châu Á suy giảm trong tháng 4, phản ánh phản ứng tiêu cực của doanh nghiệp trước tình trạng nhu cầu sụt giảm và bất định thương mại từ chính sách thuế quan cơ sở 10% do Tổng thống Mỹ Donald Trump áp đặt.
Thị trường trái phiếu đặt cược vào tác động tiêu cực của thuế quan đối với thị trường việc làm
Quỳnh Chi

Quỳnh Chi

Junior Editor

Thị trường trái phiếu đặt cược vào tác động tiêu cực của thuế quan đối với thị trường việc làm

Giới đầu tư trái phiếu Hoa Kỳ đang tích cực gia tăng vị thế, dự đoán rằng chính sách thuế quan của Tổng thống Donald Trump sẽ kìm hãm đà tăng trưởng của nền kinh tế lớn nhất thế giới, từ đó buộc Cục Dự trữ Liên bang phải hạ lãi suất điều hành.
6 hướng đi giúp Fed ứng phó hiệu quả với biến động kinh tế
Quỳnh Chi

Quỳnh Chi

Junior Editor

6 hướng đi giúp Fed ứng phó hiệu quả với biến động kinh tế

Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ đang thực hiện một cuộc tái cấu trúc quan trọng về phương thức quản lý nền kinh tế lớn nhất thế giới. Khi được triển khai hợp lý, đánh giá khung chính sách tiền tệ này có thể tăng cường năng lực của ngân hàng trung ương trong việc ứng phó với các cú sốc kinh tế và bất ổn chính sách.
Nhập khẩu không phải thủ phạm gây sụt giảm GDP Mỹ!
Quỳnh Chi

Quỳnh Chi

Junior Editor

Nhập khẩu không phải thủ phạm gây sụt giảm GDP Mỹ!

Quan điểm kinh tế của Donald Trump luôn xem thâm hụt thương mại là yếu tố bất lợi cho tăng trưởng. Quan điểm này dường như được củng cố qua báo cáo GDP gần đây. Ngày 30/4, Cục Phân tích Kinh tế Hoa Kỳ công bố nền kinh tế Mỹ suy giảm 0.3% trong quý I/2025 - đánh dấu sự sụt giảm đầu tiên trong ba năm qua. Theo Cục này, nguyên nhân chính là "sự gia tăng nhập khẩu, vốn được tính là khoản giảm trừ trong công thức tính GDP". Trước diễn biến này, ông Trump tỏ ra bối rối và quy trách nhiệm cho "hệ quả kéo dài từ chính quyền Biden". Tuy nhiên, dù đây là tin xấu đối với ông, lại là tin tốt cho chính sách kinh tế Trump (Trumponomics) khi các tiêu đề truyền thông lan rộng thông điệp rằng nhập khẩu là gánh nặng của nền kinh tế.
Forex Forecast - Diễn đàn dự báo tiền tệ