Bất chấp những rủi ro hiện hữu như tranh chấp thương mại, căng thẳng địa chính trị và nguy cơ suy thoái kinh tế Mỹ, đây không hẳn là thời điểm để né tránh các thị trường mới nổi mà ngược lại, có thể là cơ hội để tiếp cận nếu được đầu tư đúng cách. Trong bối cảnh biến động ngày càng trở thành đặc điểm thường trực của thị trường toàn cầu, tín dụng tại các nền kinh tế đang phát triển đang nổi lên như một công cụ hiệu quả để tận dụng sự bất ổn thay vì bị khuất phục bởi nó. Khi nhà đầu tư tránh xa chiến lược thụ động theo chỉ số – vốn gộp chung cả tài sản tốt lẫn xấu – và thay vào đó tập trung vào các khoản tín dụng công chất lượng cao cùng với tín dụng tư có tài sản đảm bảo vững chắc, họ không chỉ bảo vệ được danh mục đầu tư mà còn có thể khai thác được tiềm năng tăng trưởng mạnh mẽ tại các quốc gia đang khát vốn và sẵn sàng cung cấp bảo đảm đáng tin cậy.

Trong môi trường đầu tư ngày càng đòi hỏi sự chọn lọc và chính xác, việc phụ thuộc vào các chỉ số thụ động trong thị trường tín dụng công tại các nước mới nổi đang bộc lộ nhiều hạn chế. Các chiến lược đầu tư theo chỉ số — vốn gộp cả tài sản tốt lẫn rủi ro — dễ khiến nhà đầu tư rơi vào “bẫy chỉ số”, nơi mà những quyết định mua bán bị chi phối bởi tỷ trọng định sẵn thay vì chất lượng thực tế của từng khoản đầu tư. Điều này đặc biệt nguy hiểm tại các thị trường phân hóa như hiện nay, khi một khoản đầu tư vào ngành phụ tùng ô tô của Mexico có rủi ro hoàn toàn khác với một khoản cho vay bằng USD có tài sản đảm bảo tại Thổ Nhĩ Kỳ.

Lịch sử đã cho thấy những rủi ro tiềm ẩn khi đầu tư theo các chỉ số tín dụng tại thị trường mới nổi, đặc biệt là trong các thời điểm biến động. Việc các chỉ số gộp cả tài sản tốt lẫn xấu khiến nhà đầu tư bị cuốn theo tỷ trọng danh mục, ngay cả khi điều đó đồng nghĩa với việc nắm giữ các khoản đầu tư cực kỳ rủi ro. Điển hình là năm 2001, khi trái phiếu Argentina chiếm gần 20% trong chỉ số trái phiếu thị trường mới nổi của JPMorgan, chỉ vài tháng trước khi nước này rơi vào khủng hoảng và vỡ nợ — khiến giá trái phiếu lao dốc gần 70%, gây tổn thất lớn cho các quỹ bị buộc phải nắm giữ chúng. Hay gần đây hơn, cuộc xung đột Nga–Ukraine năm 2022 đã khiến trái phiếu của cả hai quốc gia sụt giảm mạnh, một lần nữa cho thấy sự nguy hiểm của việc đầu tư thụ động vào những chỉ số không phân biệt được giữa những quốc gia ổn định và những điểm nóng địa chính trị.

Những cạm bẫy như vậy có thể tránh được bằng cách tiếp cận “tạ đôi” (barbell approach) tập trung vào các giao dịch tín dụng công có tính thuyết phục cao và tín dụng tư nhân được bảo đảm chặt chẽ. Tín dụng tư nhân là một loại tài sản đã được chứng minh, mà Morgan Stanley ước tính đã mở rộng lên khoảng 1.5 nghìn tỷ USD tính đến năm 2024. Giờ đây, đây cũng là một cơ hội hấp dẫn trên thị trường mới nổi, với lợi suất cao và các khoản vay có thế chấp với mức độ bảo đảm cao hơn.

Theo nhiều cách, tín dụng tư nhân ở thị trường mới nổi trông giống như đang ở giai đoạn phát triển tương tự như hoạt động cho vay ở các thị trường phát triển cách đây 15 năm. Thị trường này sau đó đã bùng nổ, mang lại lợi nhuận mạnh mẽ.

Cho vay trực tiếp định danh bằng USD cũng tránh được rủi ro biến động tiền tệ bất lợi, trong khi tài sản thế chấp cứng như nhà máy, trụ sở chính hoặc bất động sản cá nhân cung cấp sự bảo vệ khỏi rủi ro giảm giá, giảm thiểu rủi ro vỡ nợ. Tài sản thế chấp thúc đẩy sự sẵn sàng thanh toán và kết quả đúng đắn, ngay cả trong khó khăn.

Mặc dù lo ngại về suy thoái toàn cầu đang phủ bóng lên các thị trường mới nổi, nhưng không phải quốc gia nào cũng chịu tác động tiêu cực như nhau. Trên thực tế, nhiều nền kinh tế vẫn cho thấy sức chống chịu đáng kể và xứng đáng được đánh giá riêng biệt, thay vì bị gộp chung trong tâm lý né tránh rủi ro. Mexico là một ví dụ rõ nét: bất chấp những căng thẳng thương mại với Mỹ và lời đe dọa áp thuế từ cựu Tổng thống Donald Trump, đồng peso vẫn thể hiện sức mạnh ổn định. Đồng nội tệ này đã tăng khoảng 5.5% so với USD từ đầu năm và tăng thêm 2.6% kể từ khi Trump công bố chính sách thuế mới — một tín hiệu cho thấy niềm tin thị trường vào nền kinh tế Mexico vẫn được duy trì.

Tổng thống Claudia Sheinbaum đã giữ thái độ điềm tĩnh trong các cuộc đàm phán với chính quyền Trump. Điều này có thể dẫn đến việc giảm thuế quan hoặc mở rộng các “miễn trừ” cho một số ngành công nghiệp, cho phép quá trình chuyển sản xuất đến gần Mỹ tiếp tục.

Ở những nơi khác, Đông Âu, với Đức đang tăng chi tiêu quốc phòng và hoạt động kinh tế, có thể hưởng lợi từ dòng vốn gia tăng và sự đa dạng hóa chuỗi cung ứng. Và thỏa thuận thương mại của khối Mercosur với EU mang lại khả năng phục hồi kinh tế cho các nhà xuất khẩu Mỹ Latinh.

Sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu 2008, các ngân hàng quốc tế đã giảm sự hiện diện tại các thị trường mới nổi, để lại một khoảng trống tín dụng lớn. Điều này đặc biệt ảnh hưởng đến các doanh nghiệp vừa và nhỏ, khi họ không thể tiếp cận nguồn vốn dễ dàng từ các ngân hàng lớn. Tuy nhiên, nhu cầu tín dụng tại những thị trường này vẫn rất lớn, đặc biệt là đối với các khoản vay có bảo đảm, như thế chấp bằng tài sản hoặc dòng tiền. Các doanh nghiệp như công ty nông nghiệp ở Brazil hay các tập đoàn gia đình ở Đông Âu vẫn cần vốn để duy trì hoạt động, và các khoản vay này luôn được bảo đảm vững chắc bằng hàng tồn kho, tài sản hoặc dòng tiền. Trong khi nhiều yếu tố vĩ mô có thể tạo ra sự bất ổn, nhu cầu đối với tín dụng cấu trúc tốt tại các quốc gia này vẫn mạnh mẽ, mở ra cơ hội cho các nhà đầu tư biết cách tiếp cận và cung cấp vốn.

Với các điều khoản ràng buộc pháp lý rất chặt chẽ để thi hành việc thanh toán, các nhà đầu tư có thể đáp ứng những nhu cầu này và tiếp cận một cách an toàn với các ngành công nghiệp năng động, phát triển nhanh ở thị trường mới nổi.

Và nói chung hơn, bằng cách kết hợp tín dụng công và tư chất lượng cao trong chiến lược đầu tư "tạ đôi" và sử dụng biến động thị trường để tạo thanh khoản, các nhà đầu tư không chỉ có thể bảo vệ bản thân trong sự bất ổn, họ còn có thể phát triển thịnh vượng. Các nhà đầu tư lớn đã triển khai chiến lược kết hợp này ở các thị trường phát triển. Tại sao không áp dụng cách tiếp cận tốt hơn này để đầu tư vào thị trường mới nổi?