Cổ phiếu của nhiều tập đoàn lớn tại Mỹ, bao gồm Apple, Amazon và Tesla, đồng loạt lao dốc trong phiên giao dịch ngoài giờ thứ Tư, sau khi chính quyền Trump công bố loạt thuế quan mới, làm dấy lên lo ngại về sự gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu.

Nhóm công ty công nghệ chịu ảnh hưởng nặng nề nhất, với hợp đồng tương lai Nasdaq giảm 4%. Cổ phiếu Apple, vốn phụ thuộc nhiều vào chuỗi cung ứng từ Trung Quốc đã giảm 7%, trong khi Amazon giảm khoảng 6%.

Việc Trump mở rộng cuộc chiến thương mại toàn cầu đặt ra rủi ro nghiêm trọng đối với chuỗi cung ứng công nghệ, đặc biệt khi nhiều lãnh đạo doanh nghiệp đã dành nhiều tháng để vận động Nhà Trắng nhằm tìm kiếm ngoại lệ hoặc giảm thiểu tác động của các chính sách mới.

Không chỉ các hãng công nghệ chịu ảnh hưởng. Cổ phiếu của nhiều nhà bán lẻ và thương hiệu tiêu dùng cũng giảm mạnh sau tuyên bố áp thuế, với Walmart giảm 7%, Target giảm hơn 5% và Nike giảm 7% trong giao dịch ngoài giờ.

Chính sách thuế mới sẽ có hiệu lực theo hai giai đoạn: Mức thuế phổ quát 10% đối với tất cả quốc gia sẽ áp dụng từ nửa đêm ngày 5/4 (giờ miền Đông), trong khi mức thuế quan đối ứng cao hơn áp dụng cho các khu vực như EU, Trung Quốc, Anh, Nhật Bản và Hàn Quốc sẽ có hiệu lực từ ngày 9/4.

Nhà phân tích Daniel Ives của Wedbush nhận định rằng loạt thuế quan mới này "tệ hơn cả kịch bản xấu nhất" mà thị trường lo sợ. "Cổ phiếu công nghệ chắc chắn sẽ chịu áp lực lớn do lo ngại về nhu cầu suy giảm, chuỗi cung ứng gián đoạn, đặc biệt là ảnh hưởng đến Trung Quốc và Đài Loan."

Một lãnh đạo cấp cao của một tập đoàn công nghệ lớn ví tình hình hiện nay như "đang cố gắng nhắm bắn một mục tiêu di động". Người này nói: "Tôi lo Trump sẽ phá hủy nền kinh tế Mỹ hơn là chỉ gây ảnh hưởng bởi một bộ thuế quan cụ thể."

Apple từ chối bình luận về khả năng được miễn trừ khỏi đợt thuế mới, như từng làm được trong nhiệm kỳ đầu của Trump. Nhà Trắng xác nhận rằng Apple không nằm trong danh sách miễn trừ của sắc lệnh hành pháp lần này.

Tim Cook, CEO Apple, đang đối mặt với áp lực lớn khi chuỗi cung ứng của công ty phụ thuộc chặt chẽ vào Trung Quốc, nơi các đối tác như Foxconn sản xuất hàng triệu iPhone mỗi năm. Kế hoạch chi tiêu 500 tỷ USD mà Apple công bố vào tháng 2 được xem là một động thái nhằm xoa dịu chính quyền Trump.

Apple xuất xưởng khoảng 50 triệu iPhone đến Mỹ mỗi năm, phần lớn được sản xuất tại Trung Quốc. iPhone vẫn là sản phẩm chủ lực, đóng góp hơn một nửa doanh thu của Apple, bên cạnh các dòng sản phẩm như Mac, iPad, thiết bị đeo thông minh và dịch vụ kỹ thuật số.

Trump tuyên bố sẽ áp thuế quan đối ứng 34% đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, bổ sung vào mức 20% đã áp trước đó—cùng với 26% đối với Ấn Độ và 46% đối với Việt Nam, hai thị trường sản xuất quan trọng khác của Apple.
Chính sách thuế đơn phương này không chỉ tác động đến mối quan hệ chuỗi cung ứng giữa Apple và Trung Quốc mà còn làm giảm hiệu quả của chiến lược mở rộng sản xuất ra các quốc gia khác.

Amazon cũng đã nỗ lực củng cố quan hệ với Trump trong thời gian gần đây, sau khi chịu nhiều chỉ trích từ ông trong nhiệm kỳ đầu. Jeff Bezos, nhà sáng lập Amazon, đã tham dự lễ nhậm chức của Trump và nhiều lần gặp mặt riêng với tổng thống trong những tháng gần đây.

Tập đoàn có trụ sở tại Seattle phụ thuộc đáng kể vào hàng nhập khẩu từ Trung Quốc để cung ứng cho hệ thống kho hàng. Theo Morgan Stanley, khoảng một phần tư chi phí của mảng bán lẻ của Amazon liên quan đến Trung Quốc.

Cổ phiếu Nvidia cũng giảm hơn 5% trong phiên giao dịch ngoài giờ, dù Nhà Trắng xác nhận rằng chất bán dẫn tạm thời không nằm trong danh sách áp thuế. Nvidia phụ thuộc vào Taiwan Semiconductor Manufacturing Co (TSMC) để sản xuất các dòng chip trí tuệ nhân tạo tiên tiến, vốn là động lực giúp công ty đạt mức định giá kỷ lục trong hai năm qua. Jensen Huang, CEO Nvidia, từng cam kết đầu tư hàng trăm tỷ USD vào Mỹ trong bốn năm tới, nhưng công ty từ chối bình luận về ảnh hưởng của chính sách thuế quan mới.

Cổ phiếu TSMC cũng giảm khoảng 6% trong giao dịch ngoài giờ. Công ty này gần đây đã công bố kế hoạch đầu tư thêm 100 tỷ USD vào sản xuất chip tại Mỹ. Cổ phiếu Meta giảm khoảng 5%. Trước đây, công ty đã cảnh báo rằng doanh thu quảng cáo từ Trung Quốc có thể chịu ảnh hưởng nếu căng thẳng thương mại với Mỹ leo thang.

Trump cũng xác nhận sẽ áp thuế 25% đối với tất cả ô tô và linh kiện sản xuất ở nước ngoài từ nửa đêm, gây áp lực lên cổ phiếu của các nhà sản xuất ô tô Mỹ.

Tesla giảm 8% giá trị trong phiên giao dịch ngoài giờ khi các nhà đầu tư lo ngại về tác động lên chuỗi cung ứng toàn cầu và nguy cơ bị áp thuế trả đũa.

Tháng trước, Tesla cảnh báo rằng chi phí sản xuất ô tô sẽ tăng do "một số linh kiện và bộ phận rất khó hoặc không thể tìm nguồn cung trong nước", khiến xe do Mỹ sản xuất kém cạnh tranh hơn trên thị trường quốc tế.

Một tài liệu từ Nhà Trắng xác nhận rằng ô tô, linh kiện đã chịu thuế quan, đồng và một số khoáng sản không có sẵn tại Mỹ sẽ được miễn trừ, nhưng không cung cấp thêm chi tiết.

Daniel Newman, CEO của The Futurum Group, ví động thái của Trump như “khoảnh khắc xé băng cá nhân” đối với giới đầu tư công nghệ vốn đã căng thẳng suốt nhiều tuần. “Nhìn vào phản ứng của thị trường, bạn sẽ thấy cả thế giới dường như đã quá phụ thuộc vào việc nền kinh tế Mỹ luôn ở trạng thái dễ tiếp cận,” ông nhận định.

Đối với các nhà bán lẻ, đợt sụt giảm cổ phiếu lần này diễn ra bất chấp nhiều năm nỗ lực đa dạng hóa chuỗi cung ứng, kể từ khi Trump áp thuế mạnh lên hàng nhập khẩu từ Trung Quốc trong nhiệm kỳ đầu. Home Depot—chuỗi bán lẻ đồ nội thất và cải thiện nhà cửa lớn nhất Mỹ—đã dịch chuyển một phần sản xuất sang Đông Nam Á, Mexico và Mỹ, theo CEO Ted Decker.

Target cũng đã chuyển sản xuất hàng may mặc ra khỏi Trung Quốc, mở rộng sang các nước Trung Mỹ như Guatemala và Honduras, theo giám đốc thương mại Rick Gomez. Tuy nhiên, cả Guatemala và Honduras vừa bị áp thuế 10% vào hôm thứ Tư.

Target từ chối bình luận.

“Những mức thuế mới—cùng với các biện pháp trả đũa dự kiến nhằm vào doanh nghiệp Mỹ—có thể gây bất ổn kinh tế, đi ngược lại mục tiêu thúc đẩy sản xuất nội địa và tăng trưởng,” Michael Hanson, phó chủ tịch điều hành cấp cao tại Hiệp hội Lãnh đạo Ngành Bán lẻ (RILA), nhận định.

Ngay sau khi công bố chính sách thuế, làn sóng vận động xin miễn trừ đã nổ ra. Hiệp hội Thương hiệu Tiêu dùng (Consumer Brands Association), đại diện cho các nhà sản xuất thực phẩm như PepsiCo, Mondelez và Kraft Heinz, đã gửi đơn kiến nghị loại trừ một số “thành phần quan trọng” khỏi danh sách áp thuế.

“Chúng tôi kêu gọi Tổng thống Trump và các cố vấn thương mại điều chỉnh chính sách, miễn trừ những nguyên liệu thiết yếu nhằm bảo vệ việc làm trong ngành sản xuất và ngăn chặn lạm phát không cần thiết trong lĩnh vực thực phẩm,” hiệp hội tuyên bố.